տշել
Jump to navigation
Jump to search
Armenian
[edit]Etymology
[edit]From տուշ (tuš, “the "cat" in the game of tipcat”).
Pronunciation
[edit]- (Eastern Armenian) IPA(key): /təˈʃel/, [təʃél]
- (Western Armenian) IPA(key): /dəˈʃel/, [dəʃél]
- Hyphenation: տը‧շել
Verb
[edit]տշել • (tšel)
- (colloquial) to strike the "cat" in the game of tipcat
- (colloquial) to strike an object into the distance
- տշել գնդակը ― tšel gndakə ― to kick the ball
- (colloquial) to bounce, get rid of a person
Inflection
[edit]-el conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | տշել (tšel) | imperfective converb | տշում (tšum) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| passive | տշվել (tšvel) | simultaneous converb | տշելիս (tšelis) | ||||
| causative | — | perfective converb | տշել (tšel) | ||||
| aorist stem | տշ- (tš-) | future converb I | տշելու (tšelu) | ||||
| resultative participle | տշած (tšac) | future converb II | տշելիք (tšelikʻ) | ||||
| subject participle | տշող (tšoġ) | connegative converb | տշի (tši) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | տշում եմ (tšum em) | տշում ես (tšum es) | տշում է (tšum ē) | տշում ենք (tšum enkʻ) | տշում եք (tšum ekʻ) | տշում են (tšum en) | |
| past imperfective | տշում էի (tšum ēi) | տշում էիր (tšum ēir) | տշում էր (tšum ēr) | տշում էինք (tšum ēinkʻ) | տշում էիք (tšum ēikʻ) | տշում էին (tšum ēin) | |
| future | տշելու եմ (tšelu em) | տշելու ես (tšelu es) | տշելու է (tšelu ē) | տշելու ենք (tšelu enkʻ) | տշելու եք (tšelu ekʻ) | տշելու են (tšelu en) | |
| past future | տշելու էի (tšelu ēi) | տշելու էիր (tšelu ēir) | տշելու էր (tšelu ēr) | տշելու էինք (tšelu ēinkʻ) | տշելու էիք (tšelu ēikʻ) | տշելու էին (tšelu ēin) | |
| present perfect | տշել եմ (tšel em) | տշել ես (tšel es) | տշել է (tšel ē) | տշել ենք (tšel enkʻ) | տշել եք (tšel ekʻ) | տշել են (tšel en) | |
| pluperfect | տշել էի (tšel ēi) | տշել էիր (tšel ēir) | տշել էր (tšel ēr) | տշել էինք (tšel ēinkʻ) | տշել էիք (tšel ēikʻ) | տշել էին (tšel ēin) | |
| aorist (past perfective) | տշեցի, տշի* (tšecʻi, tši*) | տշեցիր, տշիր* (tšecʻir, tšir*) | տշեց (tšecʻ) | տշեցինք, տշինք* (tšecʻinkʻ, tšinkʻ*) | տշեցիք, տշիք* (tšecʻikʻ, tšikʻ*) | տշեցին, տշին* (tšecʻin, tšin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | տշեմ (tšem) | տշես (tšes) | տշի (tši) | տշենք (tšenkʻ) | տշեք (tšekʻ) | տշեն (tšen) | |
| past | տշեի (tšei) | տշեիր (tšeir) | տշեր (tšer) | տշեինք (tšeinkʻ) | տշեիք (tšeikʻ) | տշեին (tšein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | կտշեմ (ktšem) | կտշես (ktšes) | կտշի (ktši) | կտշենք (ktšenkʻ) | կտշեք (ktšekʻ) | կտշեն (ktšen) | |
| past | կտշեի (ktšei) | կտշեիր (ktšeir) | կտշեր (ktšer) | կտշեինք (ktšeinkʻ) | կտշեիք (ktšeikʻ) | կտշեին (ktšein) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | տշի՛ր, տշի՛* (tšír, tší*) | — | — | տշե՛ք, տշեցե՛ք** (tšékʻ, tšecʻékʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
-el negative conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | չտշել (čʻtšel) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| resultative participle | չտշած (čʻtšac) | ||||||
| subject participle | չտշող (čʻtšoġ) | ||||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չեմ տշում (čʻem tšum) | չես տշում (čʻes tšum) | չի տշում (čʻi tšum) | չենք տշում (čʻenkʻ tšum) | չեք տշում (čʻekʻ tšum) | չեն տշում (čʻen tšum) | |
| past imperfective | չէի տշում (čʻēi tšum) | չէիր տշում (čʻēir tšum) | չէր տշում (čʻēr tšum) | չէինք տշում (čʻēinkʻ tšum) | չէիք տշում (čʻēikʻ tšum) | չէին տշում (čʻēin tšum) | |
| future | չեմ տշելու (čʻem tšelu) | չես տշելու (čʻes tšelu) | չի տշելու (čʻi tšelu) | չենք տշելու (čʻenkʻ tšelu) | չեք տշելու (čʻekʻ tšelu) | չեն տշելու (čʻen tšelu) | |
| past future | չէի տշելու (čʻēi tšelu) | չէիր տշելու (čʻēir tšelu) | չէր տշելու (čʻēr tšelu) | չէինք տշելու (čʻēinkʻ tšelu) | չէիք տշելու (čʻēikʻ tšelu) | չէին տշելու (čʻēin tšelu) | |
| present perfect | չեմ տշել (čʻem tšel) | չես տշել (čʻes tšel) | չի տշել (čʻi tšel) | չենք տշել (čʻenkʻ tšel) | չեք տշել (čʻekʻ tšel) | չեն տշել (čʻen tšel) | |
| pluperfect | չէի տշել (čʻēi tšel) | չէիր տշել (čʻēir tšel) | չէր տշել (čʻēr tšel) | չէինք տշել (čʻēinkʻ tšel) | չէիք տշել (čʻēikʻ tšel) | չէին տշել (čʻēin tšel) | |
| aorist (past perfective) | չտշեցի, չտշի* (čʻtšecʻi, čʻtši*) | չտշեցիր, չտշիր* (čʻtšecʻir, čʻtšir*) | չտշեց (čʻtšecʻ) | չտշեցինք, չտշինք* (čʻtšecʻinkʻ, čʻtšinkʻ*) | չտշեցիք, չտշիք* (čʻtšecʻikʻ, čʻtšikʻ*) | չտշեցին, չտշին* (čʻtšecʻin, čʻtšin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չտշեմ (čʻtšem) | չտշես (čʻtšes) | չտշի (čʻtši) | չտշենք (čʻtšenkʻ) | չտշեք (čʻtšekʻ) | չտշեն (čʻtšen) | |
| past | չտշեի (čʻtšei) | չտշեիր (čʻtšeir) | չտշեր (čʻtšer) | չտշեինք (čʻtšeinkʻ) | չտշեիք (čʻtšeikʻ) | չտշեին (čʻtšein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | չեմ տշի (čʻem tši) | չես տշի (čʻes tši) | չի տշի (čʻi tši) | չենք տշի (čʻenkʻ tši) | չեք տշի (čʻekʻ tši) | չեն տշի (čʻen tši) | |
| past | չէի տշի (čʻēi tši) | չէիր տշի (čʻēir tši) | չէր տշի (čʻēr tši) | չէինք տշի (čʻēinkʻ tši) | չէիք տշի (čʻēikʻ tši) | չէին տշի (čʻēin tši) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | մի՛ տշիր, մի՛ տշի* (mí tšir, mí tši*) | — | — | մի՛ տշեք, մի՛ տշեցեք** (mí tšekʻ, mí tšecʻekʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular (singulare tantum) | ||||
|---|---|---|---|---|
| nominative | տշել (tšel) | |||
| dative | տշելու (tšelu) | |||
| ablative | տշելուց (tšelucʻ) | |||
| instrumental | տշելով (tšelov) | |||
| locative | տշելում (tšelum) | |||
| definite forms | ||||
| nominative | տշելը/տշելն (tšelə/tšeln) | |||
| dative | տշելուն (tšelun) | |||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | տշելս (tšels) | |||
| dative | տշելուս (tšelus) | |||
| ablative | տշելուցս (tšelucʻs) | |||
| instrumental | տշելովս (tšelovs) | |||
| locative | տշելումս (tšelums) | |||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | տշելդ (tšeld) | |||
| dative | տշելուդ (tšelud) | |||
| ablative | տշելուցդ (tšelucʻd) | |||
| instrumental | տշելովդ (tšelovd) | |||
| locative | տշելումդ (tšelumd) | |||
References
[edit]- Malxaseancʻ, Stepʻan (1944–1945) “տշել”, in Hayerēn bacʻatrakan baṙaran [Armenian Explanatory Dictionary] (in Armenian), Yerevan: State Publishing House