सिन्धु

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Sanskrit[edit]

Alternative scripts[edit]

Alternative scripts

Etymology[edit]

Inherited from Proto-Indo-Aryan *síndʰuṣ, from Proto-Indo-Iranian *síndʰuš, possibly borrowed from the BMAC substrate. Alternatively, from सेधति (sédhati, “to go, move”), but that does not explain the voiced nasal.

Pronunciation[edit]

Noun[edit]

सिन्धु • (síndhu) stem, m or f

  1. a river, stream (especially the Indus, and in this sense said to be the only river regarded as masculine gender; compare सिन्धुनदी (sindhunadī) (RV. etc.)
    • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 1.32.12:
      अश्व्यो॒ वारो॑ अभव॒स्तदि॑न्द्र सृ॒के यत्त्वा॑ प्र॒त्यह॑न्दे॒व एक॑:।
      अज॑यो॒ गा अज॑यः शूर॒ सोम॒मवा॑सृज॒: सर्त॑वे स॒प्त सिन्धू॑न्॥
      áśvyo vā́ro abhavastádindra sṛké yáttvā pratyáhandevá éka:.
      ájayo gā́ ájayaḥ śūra sómamávāsṛja: sártave saptá síndhūn.
      When the single resplendent Vṛtra returned the blow which had been inflicted, Indra by your thunderbolt, you became furious like a horse's tail.
      You have rescued the kine; you have won, Hero, the Soma juice; you have let loose the Seven Rivers to flow.
  2. flood, waters (also in the sky) (RV., AV.)
  3. ocean, sea (RV. etc.)
  4. a symbolical term for the number 4; compare समुद्र (samudra) (Gaṇit.)
  5. name of Varuṇa (as god of the ocean) (MW.)
  6. the moisture of the lips (Kum.)
  7. water ejected from an elephant's trunk (= वमथु (vamathu)) (L.)
  8. the exudation from an elephant's temples (L.)
  9. the country around the Indus (commonly called Sindh; in plural: "the inhabitants of Sindh") (MBh., Kāv.)
  10. a king of Sindh (?) (Cat.)
  11. name of Vishnu (RV., MBh.)
  12. white or refined borax (= श्वेतटण्कण (śveta-ṭaṅkaṇa)) (L.)
  13. = सिन्धुक (sindhuka)
  14. (music) a particular राग (rāga) (Saṃgītas.)
  15. name of a king of the गन्धर्व (gandharva) (R.)
  16. name of a serpent-demon (Buddh.)
  17. name of various men (Rājat.)

Declension[edit]

Masculine u-stem declension of सिन्धु (síndhu)
Singular Dual Plural
Nominative सिन्धुः
síndhuḥ 		सिन्धू
síndhū 		सिन्धवः
síndhavaḥ
Vocative सिन्धो
síndho 		सिन्धू
síndhū 		सिन्धवः
síndhavaḥ
Accusative सिन्धुम्
síndhum 		सिन्धू
síndhū 		सिन्धून्
síndhūn
Instrumental सिन्धुना / सिन्ध्वा¹
síndhunā / síndhvā¹ 		सिन्धुभ्याम्
síndhubhyām 		सिन्धुभिः
síndhubhiḥ
Dative सिन्धवे
síndhave 		सिन्धुभ्याम्
síndhubhyām 		सिन्धुभ्यः
síndhubhyaḥ
Ablative सिन्धोः
síndhoḥ 		सिन्धुभ्याम्
síndhubhyām 		सिन्धुभ्यः
síndhubhyaḥ
Genitive सिन्धोः
síndhoḥ 		सिन्ध्वोः
síndhvoḥ 		सिन्धूनाम्
síndhūnām
Locative सिन्धौ
síndhau 		सिन्ध्वोः
síndhvoḥ 		सिन्धुषु
síndhuṣu
Notes
  • ¹Vedic
Feminine u-stem declension of सिन्धु (síndhu)
Singular Dual Plural
Nominative सिन्धुः
síndhuḥ 		सिन्धू
síndhū 		सिन्धवः
síndhavaḥ
Vocative सिन्धो
síndho 		सिन्धू
síndhū 		सिन्धवः
síndhavaḥ
Accusative सिन्धुम्
síndhum 		सिन्धू
síndhū 		सिन्धूः
síndhūḥ
Instrumental सिन्ध्वा
síndhvā 		सिन्धुभ्याम्
síndhubhyām 		सिन्धुभिः
síndhubhiḥ
Dative सिन्धवे / सिन्ध्वै¹
síndhave / síndhvai¹ 		सिन्धुभ्याम्
síndhubhyām 		सिन्धुभ्यः
síndhubhyaḥ
Ablative सिन्धोः / सिन्ध्वाः¹ / सिन्ध्वै²
síndhoḥ / síndhvāḥ¹ / síndhvai² 		सिन्धुभ्याम्
síndhubhyām 		सिन्धुभ्यः
síndhubhyaḥ
Genitive सिन्धोः / सिन्ध्वाः¹ / सिन्ध्वै²
síndhoḥ / síndhvāḥ¹ / síndhvai² 		सिन्ध्वोः
síndhvoḥ 		सिन्धूनाम्
síndhūnām
Locative सिन्धौ / सिन्ध्वाम्¹
síndhau / síndhvām¹ 		सिन्ध्वोः
síndhvoḥ 		सिन्धुषु
síndhuṣu
Notes
  • ¹Later Sanskrit
  • ²Brāhmaṇas

Derived terms[edit]

Descendants[edit]

→Tatsama:

References[edit]

Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=सिन्धु&oldid=78590630"