асілак

Belarusian

Alternative forms

• asiłak — Łacinka (Belarusian Latin alphabet)

Etymology

Compare with Polish osiłek (This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.).

Pronunciation

• IPA^(key): [aˈsʲiɫak]

• Audio

  (file)

Noun

асі́лак • (asílak) m pers (genitive асі́лка, nominative plural асі́лкі, genitive plural асі́лкаў)

1. a folklore hero (someone who possesses strength and bravery to carry out extraordinary or noble deeds in a work of fiction)

   Невядо́мы асі́лак перамо́г і забі́ў цмо́ка. ― Njevjadómy asílak pjeramóh i zabíŭ cmóka. ― An unknown hero has defeated and killed the dragon.

   • 1923 [1900], Seumas MacManus, translated by Symon Rak-Michajłoŭski, Ірляндзкія Народныя Казкі, Вільня, translation of Donegal fairy Stories, page 110:

     Я ўжо накла́ла зарок на двана́ццаць вялі́кіх асі́лкаў, які́я абяца́лі мне здабы́ць гэ́ту воду. Але́ ніхто з іх не здабы́ў яе́, і ўсе пазба́віліся жыцьця́.

     Ja ŭžo naklála zarók na dvanáccacʹ vjalíkix asílkaŭ, jakíja abjacáli mnje zdabýcʹ hétu vódu. Aljé nixtó z ix nje zdabýŭ jajé, i ŭsje pazbávilisja žycʹcjá.

     [original: I have already put geasa on the twelve greatest champions of the world, ordering them to bring me this bottle. None of them got it, but instead the twelve lost their lives.]

   • 1939, Сяргей Сахараў, Полацкі князь Усяслаў — беларускі нацыянальны асілак, Вільня, page 1:

     Полацкі князь Усясла́ў — нацыяна́льны белару́скі асі́лак

     Pólacki knjazʹ Usjasláŭ — nacyjanálʹny bjelarúski asílak

     Prince Vseslav of Polotsk is a national legendary hero of Belarus

2. a giant (a very tall and large person or humanoid)

   Synonym: во́лат (vólat)

   • 1923 [1900], Seumas MacManus, translated by Symon Rak-Michajłoŭski, Ірляндзкія Народныя Казкі, Вільня, translation of Donegal fairy Stories, page 100:

     І ён пасту́каў у бра́му; адту́ль вы́йшаў стра́шны асі́лак з трыма́ вялі́кімі галава́мі і гэ́так грозна зароў, што аж горы задрыжа́лі.

     I jon pastúkaŭ u brámu; adtúlʹ výjšaŭ strášny asílak z trymá vjalíkimi halavámi i hétak hrózna zaróŭ, što až hóry zadryžáli.

     [original: So on the gates he rattled, and out came a frightful giant, with three great heads on him, and he roared so that the hills shook;]

   • 1934 [1820], Walter Scott, translated by Іван Гарбуз, Айвенго, Менск, translation of Ivanhoe, page 194:

     У яго меч пералама́ўся надвое… ён вы́хапіў сяке́ру ў аднаго з іëменаў… Так і сы́пле ўда́рамі на барона Фрон дэ-Бёф… Асі́лак хі́ліцца… Упаў… Упаў!..

     U jahó mječ pjeralamáŭsja nadvóje… jon výxapiŭ sjakjéru ŭ adnahó z iëmjenaŭ… Tak i sýplje ŭdárami na baróna Fron de-Bjóf… Asílak xílicca… Upaŭ… Upaŭ!..

     [original: His sword is broken—he snatches an axe from a yeoman—he presses Front-de-Bœuf with blow on blow—The giant stoops and totters like an oak under the steel of the woodman—he falls—he falls!]

3. a strongman (someone who performs feats of strength, sometimes in competitions or in a circus)
   • 1996, Пётр Адамавіч Гуд and Ніна Іванаўна Гуд, Беларускі кірмаш, Мінск: Полымя:

     У Мі́нску сваі́мі выступле́ннямі на Ні́жнім ры́нку набы́ў папуля́рнасць вядомы мясцовы асі́лак Маце́й Цярэ́шка, які́ пака́зваў розныя нумары́ з ця́жарам, а такса́ма выкліка́ў на паяды́нак.

     U Mínsku svaími vystupljénnjami na Nížnim rýnku nabýŭ papuljárnascʹ vjadómy mjascóvy asílak Macjéj Cjaréška, jakí pakázvaŭ róznyja numarý z cjážaram, a taksáma vyklikáŭ na pajadýnak.

     In Minsk a well known local strongman Maciej Ciareška had gained popularity due to his performances at Nižni market: he was showing various weight-lifting stunts and also inviting challengers to wrestle him.

   • 2003, Андрэй Чэмер, Мондзінская балада:

     Аднойчы ў Карэ́лічы прые́хаў вандроўны цырк з гру́пай асі́лкаў.

     Adnójčy ŭ Karéličy pryjéxaŭ vandróŭny cyrk z hrúpaj asílkaŭ.

     On one occasion, a traveling circus with a group of strongmen came to Kareličy.

Usage notes

In the domain of fairy tales this is typically a heroic character, whose favourite activity is dragon slaying and other noble deeds. But in the modern context this is more like a circus strongman or just a giant in general.

Declension

Declension of асі́лак (pr velar masc-form accent-a reduc)

	singular	plural
nominative	асі́лак asílak	асі́лкі asílki
genitive	асі́лка asílka	асі́лкаў asílkaŭ
dative	асі́лку asílku	асі́лкам asílkam
accusative	асі́лка asílka	асі́лкаў asílkaŭ
instrumental	асі́лкам asílkam	асі́лкамі asílkami
locative	асі́лку asílku	асі́лках asílkax
count form	—	асі́лкі1 asílki1

¹Used with the numbers 2, 3, 4 and higher numbers after 20 ending in 2, 3, and 4.

References

• “асілак” in Belarusian–Russian dictionaries and Belarusian dictionaries at slounik.org
• "асілак" in Belarusian-Russian dictionaries and Belarusian dictionaries at Verbum