հայթայթանք

Armenian

Etymology

From Old Armenian հայթայթանք (haytʻaytʻankʻ).

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /hɑjtʰɑjˈtʰɑnkʰ/, [hɑjtʰɑjtʰɑ́ŋkʰ]
• (Western Armenian) IPA^(key): /hɑjtɑjˈtɑnk/, [hɑjtʰɑjtʰɑ́ŋkʰ]
• Hyphenation: հայ‧թայ‧թանք

Noun

հայթայթանք • (haytʻaytʻankʻ)

1. (dated) contrivance, way out, effort

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)
	singular	plural
nominative	հայթայթանք (haytʻaytʻankʻ)	հայթայթանքներ (haytʻaytʻankʻner)
dative	հայթայթանքի (haytʻaytʻankʻi)	հայթայթանքների (haytʻaytʻankʻneri)
ablative	հայթայթանքից (haytʻaytʻankʻicʻ)	հայթայթանքներից (haytʻaytʻankʻnericʻ)
instrumental	հայթայթանքով (haytʻaytʻankʻov)	հայթայթանքներով (haytʻaytʻankʻnerov)
locative	հայթայթանքում (haytʻaytʻankʻum)	հայթայթանքներում (haytʻaytʻankʻnerum)
	definite forms
nominative	հայթայթանքը/հայթայթանքն (haytʻaytʻankʻə/haytʻaytʻankʻn)	հայթայթանքները/հայթայթանքներն (haytʻaytʻankʻnerə/haytʻaytʻankʻnern)
dative	հայթայթանքին (haytʻaytʻankʻin)	հայթայթանքներին (haytʻaytʻankʻnerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	հայթայթանքս (haytʻaytʻankʻs)	հայթայթանքներս (haytʻaytʻankʻners)
dative	հայթայթանքիս (haytʻaytʻankʻis)	հայթայթանքներիս (haytʻaytʻankʻneris)
ablative	հայթայթանքիցս (haytʻaytʻankʻicʻs)	հայթայթանքներիցս (haytʻaytʻankʻnericʻs)
instrumental	հայթայթանքովս (haytʻaytʻankʻovs)	հայթայթանքներովս (haytʻaytʻankʻnerovs)
locative	հայթայթանքումս (haytʻaytʻankʻums)	հայթայթանքներումս (haytʻaytʻankʻnerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	հայթայթանքդ (haytʻaytʻankʻd)	հայթայթանքներդ (haytʻaytʻankʻnerd)
dative	հայթայթանքիդ (haytʻaytʻankʻid)	հայթայթանքներիդ (haytʻaytʻankʻnerid)
ablative	հայթայթանքիցդ (haytʻaytʻankʻicʻd)	հայթայթանքներիցդ (haytʻaytʻankʻnericʻd)
instrumental	հայթայթանքովդ (haytʻaytʻankʻovd)	հայթայթանքներովդ (haytʻaytʻankʻnerovd)
locative	հայթայթանքումդ (haytʻaytʻankʻumd)	հայթայթանքներումդ (haytʻaytʻankʻnerumd)

Old Armenian

Alternative forms

• հայթհայթանք (haytʻhaytʻankʻ), խայթայթանք (xaytʻaytʻankʻ), հաթայթանք (hatʻaytʻankʻ), հեթեթանք (hetʻetʻankʻ)

Etymology

հայթայթեմ (haytʻaytʻem) +‎ -անք (-ankʻ)

Noun

հայթայթանք • (haytʻaytʻankʻ) pl

1. contrivance, way out, effort

   հայթայթանք կենաց ― haytʻaytʻankʻ kenacʻ ― subsistence, means, necessities of life

   • 5th century, with changes and additions in later centuries, Baroyaxōs [Physiologus] Shorter recension C based on a manuscript written in 1400:

     Բազում աւրինակ կայ ի գիրս սուրբս, զի սատանայ շատ հեթեթանաւք որսայ զմարդն։

     Bazum awrinak kay i girs surbs, zi satanay šat hetʻetʻanawkʻ orsay zmardn.

Declension

i-a-type

	plural only (plurale tantum)
nominative	հայթայթանք (haytʻaytʻankʻ)
genitive	հայթայթանաց (haytʻaytʻanacʻ)
dative	հայթայթանաց (haytʻaytʻanacʻ)
accusative	հայթայթանս (haytʻaytʻans)
ablative	հայթայթանաց (haytʻaytʻanacʻ)
instrumental	հայթայթանաւք = հայթայթանօք (haytʻaytʻanawkʻ = haytʻaytʻanōkʻ)
locative	հայթայթանս (haytʻaytʻans)

Descendants

• Armenian: հայթայթանք (haytʻaytʻankʻ)

Further reading

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “հայթայթանք”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “հայթայթանք”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 385