ճեղքել
Jump to navigation
Jump to search
Armenian
[edit]Etymology
[edit]From Old Armenian ճեղքեմ (čełkʻem).
Pronunciation
[edit]- (Eastern Armenian) IPA(key): /t͡ʃeχˈkʰel/, [t͡ʃeχkʰél]
- (Western Armenian) IPA(key): /d͡ʒeχˈkel/, [d͡ʒeχkʰél]
Verb
[edit]ճեղքել • (čeġkʻel)
- to crack
- to split, to divide
- to cut through, to pass through, to break through
- (figuratively) to split up, to disunite, to disjoin
Inflection
[edit]-el conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | ճեղքել (čeġkʻel) | imperfective converb | ճեղքում (čeġkʻum) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| passive | ճեղքվել (čeġkʻvel) | simultaneous converb | ճեղքելիս (čeġkʻelis) | ||||
| causative | — | perfective converb | ճեղքել (čeġkʻel) | ||||
| aorist stem | ճեղք- (čeġkʻ-) | future converb I | ճեղքելու (čeġkʻelu) | ||||
| resultative participle | ճեղքած (čeġkʻac) | future converb II | ճեղքելիք (čeġkʻelikʻ) | ||||
| subject participle | ճեղքող (čeġkʻoġ) | connegative converb | ճեղքի (čeġkʻi) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | ճեղքում եմ (čeġkʻum em) | ճեղքում ես (čeġkʻum es) | ճեղքում է (čeġkʻum ē) | ճեղքում ենք (čeġkʻum enkʻ) | ճեղքում եք (čeġkʻum ekʻ) | ճեղքում են (čeġkʻum en) | |
| past imperfective | ճեղքում էի (čeġkʻum ēi) | ճեղքում էիր (čeġkʻum ēir) | ճեղքում էր (čeġkʻum ēr) | ճեղքում էինք (čeġkʻum ēinkʻ) | ճեղքում էիք (čeġkʻum ēikʻ) | ճեղքում էին (čeġkʻum ēin) | |
| future | ճեղքելու եմ (čeġkʻelu em) | ճեղքելու ես (čeġkʻelu es) | ճեղքելու է (čeġkʻelu ē) | ճեղքելու ենք (čeġkʻelu enkʻ) | ճեղքելու եք (čeġkʻelu ekʻ) | ճեղքելու են (čeġkʻelu en) | |
| past future | ճեղքելու էի (čeġkʻelu ēi) | ճեղքելու էիր (čeġkʻelu ēir) | ճեղքելու էր (čeġkʻelu ēr) | ճեղքելու էինք (čeġkʻelu ēinkʻ) | ճեղքելու էիք (čeġkʻelu ēikʻ) | ճեղքելու էին (čeġkʻelu ēin) | |
| present perfect | ճեղքել եմ (čeġkʻel em) | ճեղքել ես (čeġkʻel es) | ճեղքել է (čeġkʻel ē) | ճեղքել ենք (čeġkʻel enkʻ) | ճեղքել եք (čeġkʻel ekʻ) | ճեղքել են (čeġkʻel en) | |
| pluperfect | ճեղքել էի (čeġkʻel ēi) | ճեղքել էիր (čeġkʻel ēir) | ճեղքել էր (čeġkʻel ēr) | ճեղքել էինք (čeġkʻel ēinkʻ) | ճեղքել էիք (čeġkʻel ēikʻ) | ճեղքել էին (čeġkʻel ēin) | |
| aorist (past perfective) | ճեղքեցի, ճեղքի* (čeġkʻecʻi, čeġkʻi*) | ճեղքեցիր, ճեղքիր* (čeġkʻecʻir, čeġkʻir*) | ճեղքեց (čeġkʻecʻ) | ճեղքեցինք, ճեղքինք* (čeġkʻecʻinkʻ, čeġkʻinkʻ*) | ճեղքեցիք, ճեղքիք* (čeġkʻecʻikʻ, čeġkʻikʻ*) | ճեղքեցին, ճեղքին* (čeġkʻecʻin, čeġkʻin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | ճեղքեմ (čeġkʻem) | ճեղքես (čeġkʻes) | ճեղքի (čeġkʻi) | ճեղքենք (čeġkʻenkʻ) | ճեղքեք (čeġkʻekʻ) | ճեղքեն (čeġkʻen) | |
| past | ճեղքեի (čeġkʻei) | ճեղքեիր (čeġkʻeir) | ճեղքեր (čeġkʻer) | ճեղքեինք (čeġkʻeinkʻ) | ճեղքեիք (čeġkʻeikʻ) | ճեղքեին (čeġkʻein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | կճեղքեմ (kčeġkʻem) | կճեղքես (kčeġkʻes) | կճեղքի (kčeġkʻi) | կճեղքենք (kčeġkʻenkʻ) | կճեղքեք (kčeġkʻekʻ) | կճեղքեն (kčeġkʻen) | |
| past | կճեղքեի (kčeġkʻei) | կճեղքեիր (kčeġkʻeir) | կճեղքեր (kčeġkʻer) | կճեղքեինք (kčeġkʻeinkʻ) | կճեղքեիք (kčeġkʻeikʻ) | կճեղքեին (kčeġkʻein) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | ճեղքի՛ր, ճեղքի՛* (čeġkʻír, čeġkʻí*) | — | — | ճեղքե՛ք, ճեղքեցե՛ք** (čeġkʻékʻ, čeġkʻecʻékʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
-el negative conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | չճեղքել (čʻčeġkʻel) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| resultative participle | չճեղքած (čʻčeġkʻac) | ||||||
| subject participle | չճեղքող (čʻčeġkʻoġ) | ||||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չեմ ճեղքում (čʻem čeġkʻum) | չես ճեղքում (čʻes čeġkʻum) | չի ճեղքում (čʻi čeġkʻum) | չենք ճեղքում (čʻenkʻ čeġkʻum) | չեք ճեղքում (čʻekʻ čeġkʻum) | չեն ճեղքում (čʻen čeġkʻum) | |
| past imperfective | չէի ճեղքում (čʻēi čeġkʻum) | չէիր ճեղքում (čʻēir čeġkʻum) | չէր ճեղքում (čʻēr čeġkʻum) | չէինք ճեղքում (čʻēinkʻ čeġkʻum) | չէիք ճեղքում (čʻēikʻ čeġkʻum) | չէին ճեղքում (čʻēin čeġkʻum) | |
| future | չեմ ճեղքելու (čʻem čeġkʻelu) | չես ճեղքելու (čʻes čeġkʻelu) | չի ճեղքելու (čʻi čeġkʻelu) | չենք ճեղքելու (čʻenkʻ čeġkʻelu) | չեք ճեղքելու (čʻekʻ čeġkʻelu) | չեն ճեղքելու (čʻen čeġkʻelu) | |
| past future | չէի ճեղքելու (čʻēi čeġkʻelu) | չէիր ճեղքելու (čʻēir čeġkʻelu) | չէր ճեղքելու (čʻēr čeġkʻelu) | չէինք ճեղքելու (čʻēinkʻ čeġkʻelu) | չէիք ճեղքելու (čʻēikʻ čeġkʻelu) | չէին ճեղքելու (čʻēin čeġkʻelu) | |
| present perfect | չեմ ճեղքել (čʻem čeġkʻel) | չես ճեղքել (čʻes čeġkʻel) | չի ճեղքել (čʻi čeġkʻel) | չենք ճեղքել (čʻenkʻ čeġkʻel) | չեք ճեղքել (čʻekʻ čeġkʻel) | չեն ճեղքել (čʻen čeġkʻel) | |
| pluperfect | չէի ճեղքել (čʻēi čeġkʻel) | չէիր ճեղքել (čʻēir čeġkʻel) | չէր ճեղքել (čʻēr čeġkʻel) | չէինք ճեղքել (čʻēinkʻ čeġkʻel) | չէիք ճեղքել (čʻēikʻ čeġkʻel) | չէին ճեղքել (čʻēin čeġkʻel) | |
| aorist (past perfective) | չճեղքեցի, չճեղքի* (čʻčeġkʻecʻi, čʻčeġkʻi*) | չճեղքեցիր, չճեղքիր* (čʻčeġkʻecʻir, čʻčeġkʻir*) | չճեղքեց (čʻčeġkʻecʻ) | չճեղքեցինք, չճեղքինք* (čʻčeġkʻecʻinkʻ, čʻčeġkʻinkʻ*) | չճեղքեցիք, չճեղքիք* (čʻčeġkʻecʻikʻ, čʻčeġkʻikʻ*) | չճեղքեցին, չճեղքին* (čʻčeġkʻecʻin, čʻčeġkʻin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չճեղքեմ (čʻčeġkʻem) | չճեղքես (čʻčeġkʻes) | չճեղքի (čʻčeġkʻi) | չճեղքենք (čʻčeġkʻenkʻ) | չճեղքեք (čʻčeġkʻekʻ) | չճեղքեն (čʻčeġkʻen) | |
| past | չճեղքեի (čʻčeġkʻei) | չճեղքեիր (čʻčeġkʻeir) | չճեղքեր (čʻčeġkʻer) | չճեղքեինք (čʻčeġkʻeinkʻ) | չճեղքեիք (čʻčeġkʻeikʻ) | չճեղքեին (čʻčeġkʻein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | չեմ ճեղքի (čʻem čeġkʻi) | չես ճեղքի (čʻes čeġkʻi) | չի ճեղքի (čʻi čeġkʻi) | չենք ճեղքի (čʻenkʻ čeġkʻi) | չեք ճեղքի (čʻekʻ čeġkʻi) | չեն ճեղքի (čʻen čeġkʻi) | |
| past | չէի ճեղքի (čʻēi čeġkʻi) | չէիր ճեղքի (čʻēir čeġkʻi) | չէր ճեղքի (čʻēr čeġkʻi) | չէինք ճեղքի (čʻēinkʻ čeġkʻi) | չէիք ճեղքի (čʻēikʻ čeġkʻi) | չէին ճեղքի (čʻēin čeġkʻi) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | մի՛ ճեղքիր, մի՛ ճեղքի* (mí čeġkʻir, mí čeġkʻi*) | — | — | մի՛ ճեղքեք, մի՛ ճեղքեցեք** (mí čeġkʻekʻ, mí čeġkʻecʻekʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular (singulare tantum) | ||||
|---|---|---|---|---|
| nominative | ճեղքել (čeġkʻel) | |||
| dative | ճեղքելու (čeġkʻelu) | |||
| ablative | ճեղքելուց (čeġkʻelucʻ) | |||
| instrumental | ճեղքելով (čeġkʻelov) | |||
| locative | ճեղքելում (čeġkʻelum) | |||
| definite forms | ||||
| nominative | ճեղքելը/ճեղքելն (čeġkʻelə/čeġkʻeln) | |||
| dative | ճեղքելուն (čeġkʻelun) | |||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | ճեղքելս (čeġkʻels) | |||
| dative | ճեղքելուս (čeġkʻelus) | |||
| ablative | ճեղքելուցս (čeġkʻelucʻs) | |||
| instrumental | ճեղքելովս (čeġkʻelovs) | |||
| locative | ճեղքելումս (čeġkʻelums) | |||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | ճեղքելդ (čeġkʻeld) | |||
| dative | ճեղքելուդ (čeġkʻelud) | |||
| ablative | ճեղքելուցդ (čeġkʻelucʻd) | |||
| instrumental | ճեղքելովդ (čeġkʻelovd) | |||
| locative | ճեղքելումդ (čeġkʻelumd) | |||
Related terms
[edit]- ճեղք (čeġkʻ)