दशति

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• দশতি (Assamese script)
• ᬤᬰᬢᬶ (Balinese script)
• দশতি (Bengali script)
• 𑰟𑰫𑰝𑰰 (Bhaiksuki script)
• 𑀤𑀰𑀢𑀺 (Brahmi script)
• ဒၐတိ (Burmese script)
• દશતિ (Gujarati script)
• ਦਸ਼ਤਿ (Gurmukhi script)
• 𑌦𑌶𑌤𑌿 (Grantha script)
• ꦢꦯꦠꦶ (Javanese script)
• 𑂠𑂬𑂞𑂱 (Kaithi script)
• ದಶತಿ (Kannada script)
• ទឝតិ (Khmer script)
• ທຨຕິ (Lao script)
• ദശതി (Malayalam script)
• ᡩᠠᡧᠠᢠᡳ (Manchu script)
• 𑘟𑘫𑘝𑘱 (Modi script)
• ᢑᠠᠱᠠᢐᠢ (Mongolian script)
• 𑦿𑧋𑦽𑧒 (Nandinagari script)
• 𑐡𑐱𑐟𑐶 (Newa script)
• ଦଶତି (Odia script)
• ꢣꢯꢡꢶ (Saurashtra script)
• 𑆢𑆯𑆠𑆴 (Sharada script)
• 𑖟𑖫𑖝𑖰 (Siddham script)
• දශති (Sinhalese script)
• 𑩭𑩿𑩫𑩑 (Soyombo script)
• 𑚛𑚧𑚙𑚮 (Takri script)
• த³ஶதி (Tamil script)
• దశతి (Telugu script)
• ทศติ (Thai script)
• ད་ཤ་ཏི (Tibetan script)
• 𑒠𑒬𑒞𑒱 (Tirhuta script)
• 𑨛𑨮𑨙𑨁 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Aryan *dáśati, from Proto-Indo-Iranian *dáćati, from earlier *dánćati, from Proto-Indo-European *denḱ- (“to bite”). Cognate with Ancient Greek δάκνω (dáknō, “to bite”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /dɐ́.ɕɐ.ti/
• (Classical) IPA^(key): /ˈd̪ɐ.ɕɐ.t̪i/

Verb

दशति • (dáśati) third-singular present indicative (root दंश्, class 1, type P)

1. to bite

Conjugation

Forms of Sanskrit verbs are numerous and complicated. The following conjugation shows only a subset of all forms and should be treated as a guide.

Nonfinite Forms: दंष्टुम् (dáṃṣṭum)
	Undeclinable
Infinitive	दंष्टुम् dáṃṣṭum
Gerund	दंष्ट्वा daṃṣṭvā́
	Participles
Masculine/Neuter Gerundive	दंश्य / दंष्टव्य / दंशनीय dáṃśya / daṃṣṭavya / daṃśanīya
Feminine Gerundive	दंश्या / दंष्टव्या / दंशनीया dáṃśyā / daṃṣṭavyā / daṃśanīyā
Masculine/Neuter Past Passive Participle	दंष्ट daṃṣṭá
Feminine Past Passive Participle	दंष्टा daṃṣṭā́
Masculine/Neuter Past Active Participle	दंष्टवत् daṃṣṭávat
Feminine Past Active Participle	दंष्टवती daṃṣṭávatī

Present: दशति (dáśati), दशते (dáśate)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	दशति dáśati	दशतः dáśataḥ	दशन्ति dáśanti	दशते dáśate	दशेते dáśete	दशन्ते dáśante
Second	दशसि dáśasi	दशथः dáśathaḥ	दशथ dáśatha	दशसे dáśase	दशेथे dáśethe	दशध्वे dáśadhve
First	दशामि dáśāmi	दशावः dáśāvaḥ	दशामः dáśāmaḥ	दशे dáśe	दशावहे dáśāvahe	दशामहे dáśāmahe
Imperative
Third	दशतु dáśatu	दशताम् dáśatām	दशन्तु dáśantu	दशताम् dáśatām	दशेताम् dáśetām	दशन्ताम् dáśantām
Second	दश dáśa	दशतम् dáśatam	दशत dáśata	दशस्व dáśasva	दशेथाम् dáśethām	दशध्वम् dáśadhvam
First	दशानि dáśāni	दशाव dáśāva	दशाम dáśāma	दशै dáśai	दशावहै dáśāvahai	दशामहै dáśāmahai
Optative/Potential
Third	दशेत् dáśet	दशेताम् dáśetām	दशेयुः dáśeyuḥ	दशेत dáśeta	दशेयाताम् dáśeyātām	दशेरन् dáśeran
Second	दशेः dáśeḥ	दशेतम् dáśetam	दशेत dáśeta	दशेथाः dáśethāḥ	दशेयाथाम् dáśeyāthām	दशेध्वम् dáśedhvam
First	दशेयम् dáśeyam	दशेव dáśeva	दशेम dáśema	दशेय dáśeya	दशेवहि dáśevahi	दशेमहि dáśemahi
Participles
	दशत् dáśat			दशमान dáśamāna

Imperfect: अदशत् (ádaśat), अदशत (ádaśata)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	अदशत् ádaśat	अदशताम् ádaśatām	अदशन् ádaśan	अदशत ádaśata	अदशेताम् ádaśetām	अदशन्त ádaśanta
Second	अदशः ádaśaḥ	अदशतम् ádaśatam	अदशत ádaśata	अदशथाः ádaśathāḥ	अदशेथाम् ádaśethām	अदशध्वम् ádaśadhvam
First	अदशम् ádaśam	अदशाव ádaśāva	अदशाम ádaśāma	अदशे ádaśe	अदशावहि ádaśāvahi	अदशामहि ádaśāmahi

Future: दङ्क्ष्यति (daṅkṣyáti), दङ्क्ष्यते (daṅkṣyáte)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	दङ्क्ष्यति daṅkṣyáti	दङ्क्ष्यतः daṅkṣyátaḥ	दङ्क्ष्यन्ति daṅkṣyánti	दङ्क्ष्यते daṅkṣyáte	दङ्क्ष्येते daṅkṣyéte	दङ्क्ष्यन्ते daṅkṣyánte
Second	दङ्क्ष्यसि daṅkṣyási	दङ्क्ष्यथः daṅkṣyáthaḥ	दङ्क्ष्यथ daṅkṣyátha	दङ्क्ष्यसे daṅkṣyáse	दङ्क्ष्येथे daṅkṣyéthe	दङ्क्ष्यध्वे daṅkṣyádhve
First	दङ्क्ष्यामि daṅkṣyā́mi	दङ्क्ष्यावः daṅkṣyā́vaḥ	दङ्क्ष्यामः daṅkṣyā́maḥ	दङ्क्ष्ये daṅkṣyé	दङ्क्ष्यावहे daṅkṣyā́vahe	दङ्क्ष्यामहे daṅkṣyā́mahe
Participles
	दङ्क्ष्यत् daṅkṣyát			दङ्क्ष्यमाण daṅkṣyámāṇa

Conditional: अदङ्क्ष्यत् (ádaṅkṣyat), अदङ्क्ष्यत (ádaṅkṣyata)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	अदङ्क्ष्यत् ádaṅkṣyat	अदङ्क्ष्यताम् ádaṅkṣyatām	अदङ्क्ष्यन् ádaṅkṣyan	अदङ्क्ष्यत ádaṅkṣyata	अदङ्क्ष्येताम् ádaṅkṣyetām	अदङ्क्ष्यन्त ádaṅkṣyanta
Second	अदङ्क्ष्यः ádaṅkṣyaḥ	अदङ्क्ष्यतम् ádaṅkṣyatam	अदङ्क्ष्यत ádaṅkṣyata	अदङ्क्ष्यथाः ádaṅkṣyathāḥ	अदङ्क्ष्येथाम् ádaṅkṣyethām	अदङ्क्ष्यध्वम् ádaṅkṣyadhvam
First	अदङ्क्ष्यम् ádaṅkṣyam	अदङ्क्ष्याव ádaṅkṣyāva	अदङ्क्ष्याम ádaṅkṣyāma	अदङ्क्ष्ये ádaṅkṣye	अदङ्क्ष्यावहि ádaṅkṣyāvahi	अदङ्क्ष्यामहि ádaṅkṣyāmahi

Aorist: अदाङ्क्षीत् (ádāṅkṣīt) or अदाङ् (ádāṅ), अदङ्क्त (ádaṅkta)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	अदाङ्क्षीत् / अदाङ्¹ ádāṅkṣīt / ádāṅ¹	अदाङ्क्ताम् ádāṅktām	अदाङ्क्षुः ádāṅkṣuḥ	अदङ्क्त ádaṅkta	अदङ्क्षाताम् ádaṅkṣātām	अदङ्क्षत ádaṅkṣata
Second	अदाङ्क्षीः / अदाङ्¹ ádāṅkṣīḥ / ádāṅ¹	अदाङ्क्तम् ádāṅktam	अदाङ्क्त ádāṅkta	अदङ्क्थाः ádaṅkthāḥ	अदङ्क्षाथाम् ádaṅkṣāthām	अदङ्ग्ध्वम् ádaṅgdhvam
First	अदाङ्क्षम् ádāṅkṣam	अदाङ्क्ष्व ádāṅkṣva	अदाङ्क्ष्म ádāṅkṣma	अदङ्क्षि ádaṅkṣi	अदङ्क्ष्वहि ádaṅkṣvahi	अदङ्क्ष्महि ádaṅkṣmahi
Notes	¹Vedic

Benedictive/Precative: दश्यात् (daśyā́t), दङ्क्षीष्ट (daṅkṣīṣṭá)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Optative/Potential
Third	दश्यात् daśyā́t	दश्यास्ताम् daśyā́stām	दश्यासुः daśyā́suḥ	दङ्क्षीष्ट daṅkṣīṣṭá	दङ्क्षीयास्ताम्¹ daṅkṣīyā́stām¹	दङ्क्षीरन् daṅkṣīrán
Second	दश्याः daśyā́ḥ	दश्यास्तम् daśyā́stam	दश्यास्त daśyā́sta	दङ्क्षीष्ठाः daṅkṣīṣṭhā́ḥ	दङ्क्षीयास्थाम्¹ daṅkṣīyā́sthām¹	दङ्क्षीढ्वम् daṅkṣīḍhvám
First	दश्यासम् daśyā́sam	दश्यास्व daśyā́sva	दश्यास्म daśyā́sma	दङ्क्षीय daṅkṣīyá	दङ्क्षीवहि daṅkṣīváhi	दङ्क्षीमहि daṅkṣīmáhi
Notes	¹Uncertain

Perfect: ददंश (dadáṃśa), ददंशे (dadáṃśe)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	ददंश dadáṃśa	ददंशतुः dadáṃśatuḥ	ददंशुः dadáṃśuḥ	ददंशे dadáṃśe	ददंशाते dadáṃśāte	ददंशिरे dadáṃśire
Second	ददंशिथ dadáṃśitha	ददंशथुः dadáṃśathuḥ	ददंश dadáṃśa	ददंशिषे dadáṃśiṣe	ददंशाथे dadáṃśāthe	ददंशिध्वे dadáṃśidhve
First	ददंश dadáṃśa	ददंशिव dadáṃśiva	ददंशिम dadáṃśima	ददंशे dadáṃśe	ददंशिवहे dadáṃśivahe	ददंशिमहे dadáṃśimahe
Participles
	ददंश्वांस् dadáṃśvāṃs			ददंशान dadáṃśāna

Descendants

• Pali: ḍasati
• Prakrit:
  • Helu Prakrit:
    • Sinhalese: ඩහනවා (ḍahanawā), ඩානවා (ḍānawā)
  • Khasa Prakrit:
    • Nepali: डस्नु (ḍasnu), डसिनु (ḍasinu, “to be cheated”)
  • Maharastri Prakrit: 𑀟𑀲𑀇 (ḍasaï)
    • Marathi: डसणे (ḍasṇe)
  • Sauraseni Prakrit: 𑀟𑀲𑀤𑀺 (ḍasadi)
    • Gurjar Apabhramsa:
      • Old Gujarati: डसीइ (ḍasīi, passive)
        • Gujarati: ડસવું (ḍasvũ)
        • Marwari: डसणौ (ḍasṇau)
    • Sauraseni Apabhramsa:
      • Hindustani: ḍasnā

        Hindi: डसना

        Urdu: ڈَسْنا (ḍasnā)

Further reading

• Monier Williams (1899) “दंश्”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 464, column 3.
• Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “dáśati”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press, page 356