दूढी
Jump to navigation
Jump to search
Sanskrit
[edit]Alternative scripts
[edit]Alternative scripts
- দূঢী (Assamese script)
- ᬤᬹᬠᬷ (Balinese script)
- দূঢী (Bengali script)
- 𑰟𑰳𑰛𑰱 (Bhaiksuki script)
- 𑀤𑀽𑀠𑀻 (Brahmi script)
- ဒူဎီ (Burmese script)
- દૂઢી (Gujarati script)
- ਦੂਢੀ (Gurmukhi script)
- 𑌦𑍂𑌢𑍀 (Grantha script)
- ꦢꦹꦞꦷ (Javanese script)
- 𑂠𑂴𑂛𑂲 (Kaithi script)
- ದೂಢೀ (Kannada script)
- ទូឍី (Khmer script)
- ທູຒີ (Lao script)
- ദൂഢീ (Malayalam script)
- ᡩᡠᡠᢟᡳᡳ (Manchu script)
- 𑘟𑘴𑘛𑘲 (Modi script)
- ᢑᠤᠤᢎᠾᠢᠢ (Mongolian script)
- 𑦿𑧕𑦻𑧓 (Nandinagari script)
- 𑐡𑐹𑐝𑐷 (Newa script)
- ଦୂଢୀ (Odia script)
- ꢣꢹꢟꢷ (Saurashtra script)
- 𑆢𑆷𑆞𑆵 (Sharada script)
- 𑖟𑖳𑖛𑖱 (Siddham script)
- දූඪී (Sinhalese script)
- 𑩭𑩒𑩛𑩩𑩑𑩛 (Soyombo script)
- 𑚛𑚱𑚗𑚯 (Takri script)
- தூ³டீ⁴ (Tamil script)
- దూఢీ (Telugu script)
- ทูฒี (Thai script)
- དཱུ་ཌྷཱི (Tibetan script)
- 𑒠𑒴𑒜𑒲 (Tirhuta script)
- 𑨛𑨃𑨊𑨗𑨁𑨊 (Zanabazar Square script)
Etymology
[edit]From Proto-Indo-Aryan *duẓḍʰíH, from *duṣ- (“bad, evil”) + *dʰíH (“thought, intention”), from Proto-Indo-Iranian *dʰayH-. By surface analysis, दुस् (dus, “bad, evil”) + धी (dhī, “thought, intention”), see there for more. Doublet of दुर्धी (durdhī).
Pronunciation
[edit]Adjective
[edit]दूढी • (dūḍhī́) stem
- (Vedic) malevolent, ill-dispositioned, ill-intentioned
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 1.94.9:
- व॒धैर्दुः॒शंसाँ॒ अप॑ दू॒ढ्यो॑ जहि दू॒रे वा॒ ये अन्ति॑ वा॒ के चि॑द॒त्रिणः॑ ।
अथा॑ य॒ज्ञाय॑ गृण॒ते सु॒गं कृ॒ध्यग्ने॑ स॒ख्ये मा रि॑षामा व॒यं तव॑ ॥- vadhaírduḥśáṃsām̐ ápa dūḍhyò jahi dūré vā yé ánti vā ké cidatríṇaḥ.
áthā yajñā́ya gṛṇaté sugáṃ kṛdhyágne sakhyé mā́ riṣāmā vayáṃ táva. - Smite with thy weapons those of evil speech and those with evil thoughts, devouring demons, whether near or far away.
Then to the singer of your praises, give free way for worship. Let us not, in thy friendship, Agni, suffer harm.
- vadhaírduḥśáṃsām̐ ápa dūḍhyò jahi dūré vā yé ánti vā ké cidatríṇaḥ.
- व॒धैर्दुः॒शंसाँ॒ अप॑ दू॒ढ्यो॑ जहि दू॒रे वा॒ ये अन्ति॑ वा॒ के चि॑द॒त्रिणः॑ ।
Declension
[edit]Masculine ī-stem declension of दूढी (dūḍhī́) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | दूढी dūḍhī́ |
दूढ्यौ / दूढी¹ dūḍhyaù / dūḍhī́¹ |
दूढ्यः / दूढीः¹ dūḍhyàḥ / dūḍhī́ḥ¹ |
Vocative | दूढि dū́ḍhi |
दूढ्यौ / दूढी¹ dū́ḍhyau / dū́ḍhī¹ |
दूढ्यः / दूढीः¹ dū́ḍhyaḥ / dū́ḍhīḥ¹ |
Accusative | दूढीम् dūḍhī́m |
दूढ्यौ / दूढी¹ dūḍhyaù / dūḍhī́¹ |
दूढीः dūḍhī́ḥ |
Instrumental | दूढ्या dūḍhyā́ |
दूढीभ्याम् dūḍhī́bhyām |
दूढीभिः dūḍhī́bhiḥ |
Dative | दूढ्यै dūḍhyaí |
दूढीभ्याम् dūḍhī́bhyām |
दूढीभ्यः dūḍhī́bhyaḥ |
Ablative | दूढ्याः / दूढ्यै² dūḍhyā́ḥ / dūḍhyaí² |
दूढीभ्याम् dūḍhī́bhyām |
दूढीभ्यः dūḍhī́bhyaḥ |
Genitive | दूढ्याः / दूढ्यै² dūḍhyā́ḥ / dūḍhyaí² |
दूढ्योः dūḍhyóḥ |
दूढीनाम् dūḍhī́nām |
Locative | दूढ्याम् dūḍhyā́m |
दूढ्योः dūḍhyóḥ |
दूढीषु dūḍhī́ṣu |
Notes |
|
Feminine ī-stem declension of दूढी (dūḍhī́) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | दूढी dūḍhī́ |
दूढ्यौ / दूढी¹ dūḍhyaù / dūḍhī́¹ |
दूढ्यः / दूढीः¹ dūḍhyàḥ / dūḍhī́ḥ¹ |
Vocative | दूढि dū́ḍhi |
दूढ्यौ / दूढी¹ dū́ḍhyau / dū́ḍhī¹ |
दूढ्यः / दूढीः¹ dū́ḍhyaḥ / dū́ḍhīḥ¹ |
Accusative | दूढीम् dūḍhī́m |
दूढ्यौ / दूढी¹ dūḍhyaù / dūḍhī́¹ |
दूढीः dūḍhī́ḥ |
Instrumental | दूढ्या dūḍhyā́ |
दूढीभ्याम् dūḍhī́bhyām |
दूढीभिः dūḍhī́bhiḥ |
Dative | दूढ्यै dūḍhyaí |
दूढीभ्याम् dūḍhī́bhyām |
दूढीभ्यः dūḍhī́bhyaḥ |
Ablative | दूढ्याः / दूढ्यै² dūḍhyā́ḥ / dūḍhyaí² |
दूढीभ्याम् dūḍhī́bhyām |
दूढीभ्यः dūḍhī́bhyaḥ |
Genitive | दूढ्याः / दूढ्यै² dūḍhyā́ḥ / dūḍhyaí² |
दूढ्योः dūḍhyóḥ |
दूढीनाम् dūḍhī́nām |
Locative | दूढ्याम् dūḍhyā́m |
दूढ्योः dūḍhyóḥ |
दूढीषु dūḍhī́ṣu |
Notes |
|
Neuter ī-stem declension of दूढी (dūḍhī́) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | दूढी dūḍhī́ |
दूढ्यौ / दूढी¹ dūḍhyaù / dūḍhī́¹ |
दूढ्यः / दूढीः¹ dūḍhyàḥ / dūḍhī́ḥ¹ |
Vocative | दूढि dū́ḍhi |
दूढ्यौ / दूढी¹ dū́ḍhyau / dū́ḍhī¹ |
दूढ्यः / दूढीः¹ dū́ḍhyaḥ / dū́ḍhīḥ¹ |
Accusative | दूढीम् dūḍhī́m |
दूढ्यौ / दूढी¹ dūḍhyaù / dūḍhī́¹ |
दूढीः dūḍhī́ḥ |
Instrumental | दूढ्या dūḍhyā́ |
दूढीभ्याम् dūḍhī́bhyām |
दूढीभिः dūḍhī́bhiḥ |
Dative | दूढ्यै dūḍhyaí |
दूढीभ्याम् dūḍhī́bhyām |
दूढीभ्यः dūḍhī́bhyaḥ |
Ablative | दूढ्याः / दूढ्यै² dūḍhyā́ḥ / dūḍhyaí² |
दूढीभ्याम् dūḍhī́bhyām |
दूढीभ्यः dūḍhī́bhyaḥ |
Genitive | दूढ्याः / दूढ्यै² dūḍhyā́ḥ / dūḍhyaí² |
दूढ्योः dūḍhyóḥ |
दूढीनाम् dūḍhī́nām |
Locative | दूढ्याम् dūḍhyā́m |
दूढ्योः dūḍhyóḥ |
दूढीषु dūḍhī́ṣu |
Notes |
|
Categories:
- Sanskrit terms inherited from Proto-Indo-Aryan
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-Aryan
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-Iranian
- Sanskrit compound terms
- Sanskrit doublets
- Sanskrit terms with IPA pronunciation
- Sanskrit lemmas
- Sanskrit adjectives
- Sanskrit adjectives in Devanagari script
- Vedic Sanskrit
- Sanskrit terms with quotations