သုံး

See also: သိုး

Burmese

Pronunciation

• IPA^(key): /θóʊɴ/
• Romanization: MLCTS: sum: • ALA-LC: suṃʺ • BGN/PCGN: thon: • Okell: thoùñ

Etymology 1

From Proto-Lolo-Burmese *zum² (“to use”), from Proto-Sino-Tibetan *z(y)um ~ *zuŋ (“idem”). Cognate with Akha [script needed] (zm̀, “idem”), Old Chinese 用 (OC *loŋs, “idem”); see the Chinese for more (STEDT).

Verb

သုံး • (sum:)

1. to use, spend, expend

Derived terms

• ကျင့်သုံး (kyang.sum:)
• ကျောင်းသုံးစာအုပ် (kyaung:sum:caup)
• စားသုံးကုန် (ca:sum:kun)
• စားသုံးသူ (ca:sum:su)
• စားသုံးသူသမဝါယမ (ca:sum:susa.ma.waya.ma.)
• စောင့်သုံး (caung.sum:)
• ဈေးသုံး (jhe:sum:)
• ထီးသုံးနန်းသုံး (hti:sum:nan:sum:)
• မင်းသုံးစိုးသုံး (mang:sum:cui:sum:)
• ရုံးသုံး (rum:sum:)
• လက်ကသုံး (lakka.sum:)
• လက်ကသုံးတောင်ဝှေး (lakka.sum:taunghwe:)
• လက်လှည့်သုံး (lakhlany.sum:)
• လက်သုံး (laksum:)
• သီတင်းသုံး (sitang:sum:)
• သီတင်းသုံးဖော် (sitang:sum:hpau)
• သုံးစွဲ (sum:cwai:)
• သုံးဆောင် (sum:hcaung)
• သုံးနှုန်း (sum:hnun:)
• သုံးဖြုန်း (sum:hprun:)
• သုံးရေ (sum:re)
• သုံးသပ် (sum:sap)
• အရပ်သုံးစကား (a.rapsum:ca.ka:)
• အလွဲသုံးစား (a.lwai:sum:ca:)
• အလိမ္မာသုံး (a.limmasum:)
• အသေးသုံး (a.se:sum:)
• အိမ်သုံးစရိတ် (imsum:ca.rit)
• အိမ်သုံးဆေး (imsum:hce:)
• ဥပုသ်သုံး (u.pussum:)

Descendants

• → Shan: သုင်း (súng)

Etymology 2

Burmese numbers ^(edit)

	30
←  2	၃ 3	4  →
Cardinal: သုံး (sum:)     Ordinal: တတိယ (ta.ti.ya.)

From Proto-Sino-Tibetan *g-sum (“three”). Cognate with Tibetan གསུམ (gsum).

Numeral

သုံး • (sum:) (digit ၃)

1. three

   Synonym: တြိ (tri.)

Derived terms

• ကံသုံးပါး (kamsum:pa:)
• ကပ်ကြီးသုံးပါး (kapkri:sum:pa:)
• ညဉ့်သုံးယံ (nyany.sum:yam)
• ဒေါသသုံးပါး (dau:sa.sum:pa:)
• ဖဲသုံးချပ် (hpai:sum:hkyap)
• မီးသုံးပါး (mi:sum:pa:)
• ရတနာသုံးပါး (ra.ta.nasum:pa:)
• ရဲဘော်သုံးကျိပ် (rai:bhausum:kyip)
• လက္ခဏာရေးသုံးပါး (lakhka.nare:sum:pa:)
• သတ်စေ့နှက်သုံးချက်ညီ (satce.hnaksum:hkyaknyi)
• သရဏဂုံသုံးပါး (sa.ra.na.gumsum:pa:)
• သုံးချက်တွက်နည်း (sum:hkyaktwaknany:)
• သုံးစားပါကျ (sum:ca:pa-kya.)
• သုံးစီးစပ်ငါးပိ (sum:ci:capnga:pi.)
• သုံးဆယ့်ခြောက်ကောင် (sum:hcai.hkraukkaung)
• သုံးဆယ့်တစ်ဘုံ (sum:hcai.tacbhum)
• သုံးထပ်ကျား (sum:htapkya:)
• သုံးထပ်သား (sum:htapsa:)
• သုံးထောင့်အိုင်ချင်း (sum:htaung.uinghkyang:)
• သုံးပုံဖဲ (sum:pumhpai:)
• သုံးပေါက် (sum:pauk)
• သုံးပေါက်ချွန်း (sum:paukhkywan:)
• သုံးဘီးကား (sum:bhi:ka:)
• သုံးလွန်းတင် (sum:lwan:tang)

Further reading

• “သုံး” in Myanmar–English Dictionary (Myanmar Language Commission 1993). Searchable online at SEAlang.net.