მწყემსი

Georgian

Alternative forms

• წყესი (c̣q̇esi) — Adjara

Etymology

From Old Georgian მწყემსი (mc̣q̇emsi), from Proto-Georgian-Zan *mc₁q̇es₁-. Cognate with Mingrelian ჭყიში (č̣q̇iši) and Laz მჭკეში (mç̌ǩeşi).

Pronunciation

• IPA^(key): /mt͡sʼqʼemsi/, [mt͡sʼχʼemsi]
• Hyphenation: მწყემ‧სი

Noun

მწყემსი • (mc̣q̇emsi) (plural მწყემსები)

1. shepherd, herdsman

Inflection

Declension of მწყემსი (see Georgian declension)
	singular	plural	archaic plural
nominative	მწყემსი (mc̣q̇emsi)	მწყემსები (mc̣q̇emsebi)	მწყემსნი (mc̣q̇emsni)
ergative	მწყემსმა (mc̣q̇emsma)	მწყემსებმა (mc̣q̇emsebma)	მწყემსთ(ა) (mc̣q̇emst(a))
dative	მწყემსს(ა) (mc̣q̇emss(a))	მწყემსებს(ა) (mc̣q̇emsebs(a))	მწყემსთ(ა) (mc̣q̇emst(a))
genitive	მწყემსის(ა) (mc̣q̇emsis(a))	მწყემსების(ა) (mc̣q̇emsebis(a))	მწყემსთ(ა) (mc̣q̇emst(a))
instrumental	მწყემსით(ა) (mc̣q̇emsit(a))	მწყემსებით(ა) (mc̣q̇emsebit(a))
adverbial	მწყემსად(ა) (mc̣q̇emsad(a))	მწყემსებად(ა) (mc̣q̇emsebad(a))
vocative	მწყემსო (mc̣q̇emso)	მწყემსებო (mc̣q̇emsebo)	მწყემსნო (mc̣q̇emsno)
Notes: archaic plurals might not exist.

Postpositional inflection of მწყემსი (see Georgian postpositions)
postpositions taking a dative case	singular	plural
-ზე (-ze, “on”)	მწყემსზე (mc̣q̇emsze)	მწყემსებზე (mc̣q̇emsebze)
-თან (-tan, “near”)	მწყემსთან (mc̣q̇emstan)	მწყემსებთან (mc̣q̇emsebtan)
-ში (-ši, “in”)	მწყემსში (mc̣q̇emsši)	მწყემსებში (mc̣q̇emsebši)
-ვით (-vit, “like”)	მწყემსივით (mc̣q̇emsivit)	მწყემსებივით (mc̣q̇emsebivit)
postpositions taking a genitive case	singular	plural
-თვის (-tvis, “for”)	მწყემსისთვის (mc̣q̇emsistvis)	მწყემსებისთვის (mc̣q̇emsebistvis)
-ებრ (-ebr, “like”)	მწყემსისებრ (mc̣q̇emsisebr)	მწყემსებისებრ (mc̣q̇emsebisebr)
-კენ (-ḳen, “towards”)	მწყემსისკენ (mc̣q̇emsisḳen)	მწყემსებისკენ (mc̣q̇emsebisḳen)
-გან (-gan, “from/of”)	მწყემსისგან (mc̣q̇emsisgan)	მწყემსებისგან (mc̣q̇emsebisgan)
postpositions taking an instrumental case	singular	plural
-დან (-dan, “from/since”)	მწყემსიდან (mc̣q̇emsidan)	მწყემსებიდან (mc̣q̇emsebidan)
-ურთ (-urt, “together with”)	მწყემსითურთ (mc̣q̇emsiturt)	მწყემსებითურთ (mc̣q̇emsebiturt)
postpositions taking an adverbial case	singular	plural
-მდე (-mde, “up to”)	მწყემსამდე (mc̣q̇emsamde)	მწყემსებამდე (mc̣q̇emsebamde)

References

• Klimov, G. A. (1998) Etymological Dictionary of the Kartvelian Languages (Trends in linguistics. Documentation; 16), New York, Berlin: Mouton de Gruyter, page 132

Further reading

• Abulaʒe, Ilia (1973) “მწყემსი”, in Ʒveli kartuli enis leksiḳoni (masalebi) [Dictionary of Old Georgian (Materials)]‎^[1] (in Georgian), Tbilisi: Metsniereba, page 312