դահճապետ
Jump to navigation
Jump to search
Armenian[edit]
Etymology[edit]
From Old Armenian դահճապետ (dahčapet).
Pronunciation[edit]
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): /daht͡ʃaˈpet/ [dɑht͡ʃɑˈpet] invalid IPA characters (//[])
- (Western Armenian, standard) IPA(key): /tahd͡ʒaˈbed/ [tʰɑhd͡ʒɑˈbed] invalid IPA characters (//[])
Audio (Eastern Armenian) (file)
Noun[edit]
դահճապետ • (dahčapet)
- chief-executioner
Declension[edit]
i-type, animate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | դահճապետ (dahčapet) | դահճապետեր (dahčapeter) | ||
| dative | դահճապետի (dahčapeti) | դահճապետերի (dahčapeteri) | ||
| ablative | դահճապետից (dahčapeticʻ) | դահճապետերից (dahčapetericʻ) | ||
| instrumental | դահճապետով (dahčapetov) | դահճապետերով (dahčapeterov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | դահճապետը/դահճապետն (dahčapetə/dahčapetn) | դահճապետերը/դահճապետերն (dahčapeterə/dahčapetern) | ||
| dative | դահճապետին (dahčapetin) | դահճապետերին (dahčapeterin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | դահճապետս (dahčapets) | դահճապետերս (dahčapeters) | ||
| dative | դահճապետիս (dahčapetis) | դահճապետերիս (dahčapeteris) | ||
| ablative | դահճապետիցս (dahčapeticʻs) | դահճապետերիցս (dahčapetericʻs) | ||
| instrumental | դահճապետովս (dahčapetovs) | դահճապետերովս (dahčapeterovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | դահճապետդ (dahčapetd) | դահճապետերդ (dahčapeterd) | ||
| dative | դահճապետիդ (dahčapetid) | դահճապետերիդ (dahčapeterid) | ||
| ablative | դահճապետիցդ (dahčapeticʻd) | դահճապետերիցդ (dahčapetericʻd) | ||
| instrumental | դահճապետովդ (dahčapetovd) | դահճապետերովդ (dahčapeterovd) | ||
| locative | — | — | ||
i-type, animate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | դահճապետ (dahčapet) | դահճապետներ (dahčapetner) | ||
| dative | դահճապետի (dahčapeti) | դահճապետների (dahčapetneri) | ||
| ablative | դահճապետից (dahčapeticʻ) | դահճապետներից (dahčapetnericʻ) | ||
| instrumental | դահճապետով (dahčapetov) | դահճապետներով (dahčapetnerov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | դահճապետը/դահճապետն (dahčapetə/dahčapetn) | դահճապետները/դահճապետներն (dahčapetnerə/dahčapetnern) | ||
| dative | դահճապետին (dahčapetin) | դահճապետներին (dahčapetnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | դահճապետս (dahčapets) | դահճապետներս (dahčapetners) | ||
| dative | դահճապետիս (dahčapetis) | դահճապետներիս (dahčapetneris) | ||
| ablative | դահճապետիցս (dahčapeticʻs) | դահճապետներիցս (dahčapetnericʻs) | ||
| instrumental | դահճապետովս (dahčapetovs) | դահճապետներովս (dahčapetnerovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | դահճապետդ (dahčapetd) | դահճապետներդ (dahčapetnerd) | ||
| dative | դահճապետիդ (dahčapetid) | դահճապետներիդ (dahčapetnerid) | ||
| ablative | դահճապետիցդ (dahčapeticʻd) | դահճապետներիցդ (dahčapetnericʻd) | ||
| instrumental | դահճապետովդ (dahčapetovd) | դահճապետներովդ (dahčapetnerovd) | ||
| locative | — | — | ||
Old Armenian[edit]
Etymology[edit]
Wholly borrowed from Iranian. For the constituents see դահիճ (dahič) and պետ (pet).
Noun[edit]
դահճապետ • (dahčapet)
- chief-executioner
- 5th century, Agatʿangełos, Patmutʿiwn Hayocʿ [History of the Armenians] 206:[1]
- Արդ՝ ելեալ դահճապետն պարծելով՝ չարամահ առնել զնա, եւ ետ հանել զնոսա շղթայիւք ի քաղաքէն ընդ դուռն հարաւոյ, ընդ կողմն պողոտային որ հանէր ի Մեծամօրի կամուրջն, ի տեղին յայն, ուր սովոր էին սպանանել զամենայն մահապարտս, ի ճախճախուտ տեղի մի, մօտ ի պարկէն փոսին որ շուրջ գայր զքաղաքաւն։ Եւ վարեցին չորս չորս ցիցս միում միում ի նոցանէն։
- Ard, eleal dahčapetn parcelov, čʻaramah aṙnel zna, ew et hanel znosa šłtʻayiwkʻ i kʻałakʻēn ənd duṙn harawoy, ənd kołmn połotayin or hanēr i Mecamōri kamurǰn, i tełin yayn, ur sovor ēin spananel zamenayn mahaparts, i čaxčaxut tełi mi, mōt i parkēn pʻosin or šurǰ gayr zkʻałakʻawn. Ew varecʻin čʻors čʻors cʻicʻs mium mium i nocʻanēn.
- Translation by Robert W. Thomson
- So the chief-executioner came out boasting that he would put her to a cruel death. He had them taken in chains out of the city by the South Gate, along the road that leads to the Metsamawr bridge, to the place where they were accustomed to execute those condemned to death, a marshy place near the moat which ran round the city. And they brought four stakes for each one of them.
- Արդ՝ ելեալ դահճապետն պարծելով՝ չարամահ առնել զնա, եւ ետ հանել զնոսա շղթայիւք ի քաղաքէն ընդ դուռն հարաւոյ, ընդ կողմն պողոտային որ հանէր ի Մեծամօրի կամուրջն, ի տեղին յայն, ուր սովոր էին սպանանել զամենայն մահապարտս, ի ճախճախուտ տեղի մի, մօտ ի պարկէն փոսին որ շուրջ գայր զքաղաքաւն։ Եւ վարեցին չորս չորս ցիցս միում միում ի նոցանէն։
Declension[edit]
i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | դահճապետ (dahčapet) | դահճապետք (dahčapetkʻ) | |
| genitive | դահճապետի (dahčapeti) | դահճապետաց (dahčapetacʻ) | |
| dative | դահճապետի (dahčapeti) | դահճապետաց (dahčapetacʻ) | |
| accusative | դահճապետ (dahčapet) | դահճապետս (dahčapets) | |
| ablative | դահճապետէ (dahčapetē) | դահճապետաց (dahčapetacʻ) | |
| instrumental | դահճապետաւ (dahčapetaw) | դահճապետաւք = դահճապետօք (dahčapetawkʻ = dahčapetōkʻ) | |
| locative | դահճապետի (dahčapeti) | դահճապետս (dahčapets) |
Descendants[edit]
- → Armenian: դահճապետ (dahčapet)
References[edit]
- ^ Thomson, R. W. (1976) Agathangelos, History of the Armenians[1], Albany, NY: State University of New York Press, pages 212–213
Further reading[edit]
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “դահիճ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “դահճապետ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “դահճապետ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
Categories:
- Armenian terms derived from Old Armenian
- Armenian terms with IPA pronunciation
- Armenian terms with audio links
- Armenian lemmas
- Armenian nouns
- hy:Occupations
- hy:Death
- Old Armenian terms borrowed from Iranian languages
- Old Armenian terms derived from Iranian languages
- Old Armenian lemmas
- Old Armenian nouns
- Old Armenian terms with quotations
- xcl:Occupations
- xcl:Death