սեխ

Armenian

Alternative forms

• սեխ (sex) — Suceava, dialectological notation
• սէխ (sēx) — Akhaltsikhe, Erzurum, Nor Nakhichevan, Sivas, dialectological notation

Etymology

From Old Armenian սեխ (sex).

Pronunciation

• (Eastern Armenian, standard) IPA^(key): [seχ]
• (Western Armenian, standard) IPA^(key): [seχ]

• Audio (Eastern Armenian)

  (file)

Noun

սեխ • (sex)

1. melon, muskmelon, cantaloupe (the fruit of Cucumis melo)

   Synonyms: եմիշ (emiš), խարբիզակ (xarbizak)

   Hyponym: շամամ (šamam)

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	սեխ (sex)	սեխեր (sexer)
dative	սեխի (sexi)	սեխերի (sexeri)
ablative	սեխից (sexicʻ)	սեխերից (sexericʻ)
instrumental	սեխով (sexov)	սեխերով (sexerov)
locative	սեխում (sexum)	սեխերում (sexerum)
	definite forms
nominative	սեխը/սեխն (sexə/sexn)	սեխերը/սեխերն (sexerə/sexern)
dative	սեխին (sexin)	սեխերին (sexerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	սեխս (sexs)	սեխերս (sexers)
dative	սեխիս (sexis)	սեխերիս (sexeris)
ablative	սեխիցս (sexicʻs)	սեխերիցս (sexericʻs)
instrumental	սեխովս (sexovs)	սեխերովս (sexerovs)
locative	սեխումս (sexums)	սեխերումս (sexerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	սեխդ (sexd)	սեխերդ (sexerd)
dative	սեխիդ (sexid)	սեխերիդ (sexerid)
ablative	սեխիցդ (sexicʻd)	սեխերիցդ (sexericʻd)
instrumental	սեխովդ (sexovd)	սեխերովդ (sexerovd)
locative	սեխումդ (sexumd)	սեխերումդ (sexerumd)

References

• Ačaṙean, Hračʻeay (1979) “սեխ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume IV, Yerevan: University Press, page 198a

Old Armenian

FWOTD – 23 July 2014

Cucumis melo

Alternative forms

• սեղխ (sełx), սեխղ (sexł)

Etymology

From a Mediterranean-Pontic substrate word of the form *si/ekʰu-, also reflected in Ancient Greek σικύα (sikúa), σικύη (sikúē), σεκούα (sekoúa, “bottle-gourd, Lagenaria vulgaris; round gourd, Cucurbita maxima; gourd used as a calabash”); σίκυος (síkuos), σικυός (sikuós), σίκυς (síkus, “cucumber or melon, Cucumis sativus”); σεκουάνη (sekouánē, “a kind of olive”) and less likely in Proto-Slavic *tyky (Russian ты́ква (týkva, “pumpkin”)).

Noun

սեխ • (sex)

1. muskmelon (the fruit of Cucumis melo)

   Hyponym: մեղրապոպ (mełrapop)

   • 5th century, Bible, Numbers 11.5:

     Զի յիշեցաք զձուկնն, զոր ուտէաք յԵգիպտոս ձրի, եւ զսեխն (var. զսեղխն, զսեղեխն) եւ զմեղրապոպ եւ զպրասն եւ զսոխն եւ զխստոր։

     Zi yišecʻakʻ zjuknn, zor utēakʻ yEgiptos jri, ew zsexn (var. zsełxn, zsełexn) ew zmełrapop ew zprasn ew zsoxn ew zxstor.

     • Translation by New English Translation of the Septuagint

       We remembered the fish that we used to eat in Egypt for nothing, and the cucumbers and the melons and the leeks and the onions and the garlic.

   • 5th century, Basil of Caesarea, Yałags Vecʿawreay ararčʿutʿean [Homiliae in Hexaemeron] 5:

     Եւ այսպէս՝ ի սակաւ բուսոյն ի կատարեալ չափ աճմանն գան ամենայն սերմանիք, որ պատշաճեալ են ի բոյս եւ յաճումն՝ եթէ ցորենոյ, եթէ սեխոյ, եւ եթէ այլոց սերմանեաց, եւ ամենայն խոտոց, եւ ազգի ազգի բանջարոց։

     Ew ayspēs, i sakaw busoyn i katareal čʻapʻ ačmann gan amenayn sermanikʻ, or patšačeal en i boys ew yačumn, etʻē cʻorenoy, etʻē sexoy, ew etʻē aylocʻ sermaneacʻ, ew amenayn xotocʻ, ew azgi azgi banǰarocʻ.

   • Ephrem the Syrian, Yayn čaṙēn or vasn erašti ew vašxaṙuacʿ [Homily on Draught and Usurers] :

     Իսկ ՚ի գիջոյն և ՚ի թեթևէն՝ որ ըստ մասանց ջերմին է, պրաս․ իսկ հողանման ջերմ կաղամբ և այլ ա՟մ կծու․ իսկ թեթևագոյնսն ՚ի դդումսն և ՚ի սեխս և ՚ի մեղրապոպս։

     Isk ’i giǰoyn ew ’i tʻetʻewēn, or əst masancʻ ǰermin ē, pras; isk hołanman ǰerm kałamb ew ayl a.m kcu; isk tʻetʻewagoynsn ’i ddumsn ew ’i sexs ew ’i mełrapops.

Usage notes

In the Bible, translates Ancient Greek σικύα (sikúa).

Declension

o-type

	singular		plural
nominative	սեխ (sex)		սեխք (sexkʻ)
genitive	սեխոյ (sexoy)		սեխոց (sexocʻ)
dative	սեխոյ (sexoy)		սեխոց (sexocʻ)
accusative	սեխ (sex)		սեխս (sexs)
ablative	սեխոյ (sexoy)		սեխոց (sexocʻ)
instrumental	սեխով (sexov)		սեխովք (sexovkʻ)
locative	սեխ (sex)		սեխս (sexs)
the oblique forms are based on the genitive սեխոյ (sexoy) attested only in Hexaemeron, but the attestation is not reliable

Derived terms

• սեխաստան (sexastan)
• սեխաստանի (sexastani)
• սեխենի (sexeni)
• սեխի (sexi)
• սեղխենի (sełxeni)
• սեղխեստան (sełxestan)

Descendants

• Armenian: սեխ (sex)

Further reading

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “սեխ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “սեխ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ġazarean, Ṙ. S. (2000) “սեխ”, in Tʻosunean G. B., editor, Grabari baṙaran [Dictionary of Old Armenian] (in Armenian), Yerevan: University Press
• Ačaṙean, Hračʻeay (1979) “սեխ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume IV, Yerevan: University Press, page 197b
• Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 574