սիւն
Jump to navigation
Jump to search
Armenian
[edit]Noun
[edit]սիւն • (siwn)
- Traditional orthography spelling of սյուն (syun)
Declension
[edit]| n-type, inanimate (Eastern Armenian) | ||||
|---|---|---|---|---|
| singular | plural | |||
| nominative | սիւն (siwn) | սիւներ (siwner) | ||
| dative | սեան (sean) | սիւների (siwneri) | ||
| ablative | սիւնից (siwnicʻ) | սիւներից (siwnericʻ) | ||
| instrumental | սիւնով (siwnov) | սիւներով (siwnerov) | ||
| locative | սիւնում* (siwnum*) | սիւներում (siwnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | սիւնը/սիւնն (siwnə/siwnn) | սիւները/սիւներն (siwnerə/siwnern) | ||
| dative | սեանը/սեանն (seanə/seann) | սիւներին (siwnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | սիւնս (siwns) | սիւներս (siwners) | ||
| dative | սեանս (seans) | սիւներիս (siwneris) | ||
| ablative | սիւնիցս (siwnicʻs) | սիւներիցս (siwnericʻs) | ||
| instrumental | սիւնովս (siwnovs) | սիւներովս (siwnerovs) | ||
| locative | սիւնումս* (siwnums*) | սիւներումս (siwnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | սիւնդ (siwnd) | սիւներդ (siwnerd) | ||
| dative | սեանդ (seand) | սիւներիդ (siwnerid) | ||
| ablative | սիւնիցդ (siwnicʻd) | սիւներիցդ (siwnericʻd) | ||
| instrumental | սիւնովդ (siwnovd) | սիւներովդ (siwnerovd) | ||
| locative | սիւնումդ* (siwnumd*) | սիւներումդ (siwnerumd) | ||
| *the singular locative is seldom used | ||||
| n-type/i-type, inanimate (Western Armenian) | ||||
|---|---|---|---|---|
| singular | plural | |||
| nominative | սիւն (siwn) | սիւններ (siwnner) | ||
| dative | սեան, սիւնի (sean, siwni) | սիւններու (siwnneru) | ||
| ablative | սիւնէ (siwnē) | սիւններէ (siwnnerē) | ||
| instrumental | սիւնով (siwnov) | սիւններով (siwnnerov) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | սիւնը/սիւնն (siwnə/siwnn) | սիւնները/սիւններն (siwnnerə/siwnnern) | ||
| dative | սեանը/սեանն, սիւնին (seanə/seann, siwnin) | սիւններուն (siwnnerun) | ||
| ablative | սիւնէն (siwnēn) | սիւններէն (siwnnerēn) | ||
| instrumental | սիւնովը/սիւնովն (siwnovə/siwnovn) | սիւններովը/սիւններովն (siwnnerovə/siwnnerovn) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | սիւնս (siwns) | սիւններս (siwnners) | ||
| dative | սեանս/սիւնիս (seans/siwnis) | սիւններուս (siwnnerus) | ||
| ablative | սիւնէս (siwnēs) | սիւններէս (siwnnerēs) | ||
| instrumental | սիւնովս (siwnovs) | սիւններովս (siwnnerovs) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | սիւնդ (siwnd) | սիւններդ (siwnnerd) | ||
| dative | սեանդ/սիւնիդ (seand/siwnid) | սիւններուդ (siwnnerud) | ||
| ablative | սիւնէդ (siwnēd) | սիւններէդ (siwnnerēd) | ||
| instrumental | սիւնովդ (siwnovd) | սիւններովդ (siwnnerovd) | ||
Old Armenian
[edit]
Etymology
[edit]From Proto-Indo-European *ḱiHwon-, whence also Ancient Greek κίων (kíōn, “column”). No other cognates survive.
Noun
[edit]սիւն • (siwn)
- column, pillar
- 5th century, Łazar Pʻarpecʻi, Patmutʻiwn Hayocʻ [History of Armenia] 77:[1][2]
- Եւ սիւն լուսոյ ըստ օրինակի ծիածանի իջեալ յերկնից՝ շուրջ պարուրեալ զնահատակաց զմարմինս ծրափակէր։
- Ew siwn lusoy əst ōrinaki ciacani iǰeal yerknicʻ, šurǰ parureal znahatakacʻ zmarmins crapʻakēr.
- Translation by Robert W. Thomson
- A column of light descended like a rainbow from heaven, surrounding and enveloping the bodies of the martyrs.
- Եւ սիւն լուսոյ ըստ օրինակի ծիածանի իջեալ յերկնից՝ շուրջ պարուրեալ զնահատակաց զմարմինս ծրափակէր։
Declension
[edit]n-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | սիւն (siwn) | սիւնք (siwnkʻ) | |
| genitive | սեան (sean) | սեանց (seancʻ) | |
| dative | սեան (sean) | սեանց (seancʻ) | |
| accusative | սիւն (siwn) | սիւնս (siwns) | |
| ablative | սեանէ (seanē) | սեանց (seancʻ) | |
| instrumental | սեամբ (seamb) | սեամբք (seambkʻ) | |
| locative | սեան (sean) | սիւնս (siwns) | |
| the ablative singular can be also սիւնէ (siwnē) | |||
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | սիւն (siwn) | սիւնք (siwnkʻ) | |
| genitive | սիւնի (siwni) | սիւնից (siwnicʻ) | |
| dative | սիւնի (siwni) | սիւնից (siwnicʻ) | |
| accusative | սիւն (siwn) | սիւնս (siwns) | |
| ablative | սիւնէ (siwnē) | սիւնից (siwnicʻ) | |
| instrumental | սիւնիւ (siwniw) | սիւնիւք (siwniwkʻ) | |
| locative | սիւնի (siwni) | սիւնս (siwns) | |
| post-classical | |||
Derived terms
[edit]- անսիւն (ansiwn)
- սիւնագլուխ (siwnaglux)
- սիւնակ (siwnak)
- սիւնական (siwnakan)
- սիւնակապեալ (siwnakapeal)
- սիւնակեաց (siwnakeacʻ)
- սիւնաձեւ (siwnajew)
- սիւնամուտ (siwnamut)
- սիւնանման (siwnanman)
- սիւնատեսիլ (siwnatesil)
Descendants
[edit]- Armenian: սյուն (syun)
References
[edit]- ^ Łazar Pʻarpecʻi (1904) G. Tēr-Mkrtčʻean and St. Malxasean, editors, Patmutʻiwn Hayocʻ ew tʻułtʻ aṙ Vahan Mamikonean [History of Armenia and Letter to Vahan Mamikonian] (Patmagirkʻ hayocʻ; I.4), Tiflis: Aragatip Mnacʻakan Martiroseancʻi, page 102
- ^ Thomson, Robert W. (1991) The History of Łazar Pʿarpecʿi (Columbia University Program in Armenian Studies. Suren D. Fesjian Academic Publications; 4)[1], Atlanta, Georgia: Scholars Press, page 152
Further reading
[edit]- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “սիւն”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “սիւն”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “սիւն”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Matasović, Ranko (2009) A Grammatical Sketch of Classical Armenian[2], Zagreb, page 12