क्रोश

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• ক্ৰোশ (Assamese script)
• ᬓ᭄ᬭᭀᬰ (Balinese script)
• ক্রোশ (Bengali script)
• 𑰎𑰿𑰨𑰺𑰫 (Bhaiksuki script)
• 𑀓𑁆𑀭𑁄𑀰 (Brahmi script)
• ကြောၐ (Burmese script)
• ક્રોશ (Gujarati script)
• ਕ੍ਰੋਸ਼ (Gurmukhi script)
• 𑌕𑍍𑌰𑍋𑌶 (Grantha script)
• ꦏꦿꦺꦴꦯ (Javanese script)
• 𑂍𑂹𑂩𑂷𑂬 (Kaithi script)
• ಕ್ರೋಶ (Kannada script)
• ក្រោឝ (Khmer script)
• ກ຺ໂຣຨ (Lao script)
• ക്രോശ (Malayalam script)
• ᡬᡵᠣᡧᠠ (Manchu script)
• 𑘎𑘿𑘨𑘻𑘫 (Modi script)
• ᢉᠷᠣᠸᠠᠱᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑦮𑧠𑧈𑧜𑧋 (Nandinagari script)
• 𑐎𑑂𑐬𑑀𑐱 (Newa script)
• କ୍ରୋଶ (Odia script)
• ꢒ꣄ꢬꣂꢯ (Saurashtra script)
• 𑆑𑇀𑆫𑆾𑆯 (Sharada script)
• 𑖎𑖿𑖨𑖺𑖫 (Siddham script)
• ක්‍රොශ (Sinhalese script)
• 𑩜 𑪙𑩼𑩕𑩿 (Soyombo script)
• 𑚊𑚶𑚤𑚴𑚧 (Takri script)
• க்ரோஶ (Tamil script)
• క్రోశ (Telugu script)
• กฺโรศ (Thai script)
• ཀྲོ་ཤ (Tibetan script)
• 𑒏𑓂𑒩𑒼𑒬 (Tirhuta script)
• 𑨋𑩇𑨫𑨆𑨮 (Zanabazar Square script)

Etymology

From the root क्रुश् (kruś, “to cry out, shriek, call out”), from Proto-Indo-Iranian *krawć- (“to cry, to call out”).

Cognate with Middle Persian [script needed] (hlws /⁠xrōs⁠/, “rooster, cock”), Classical Persian خروش (xuroš, “loud cry; mourning”). Related to Avestan 𐬑𐬭𐬀𐬊𐬯𐬆𐬧𐬙𐬄𐬨 𐬎𐬞𐬁 (xraosəṇtąm upā), Younger Avestan 𐬑𐬭𐬀𐬊𐬯𐬌𐬌𐬈𐬌𐬙𐬌 (xraosiieⁱti, “to call out, cry”), Middle Persian [script needed] (hlwstn' /⁠xrōstan⁠/, “to call, cry”), Parthian xrws (“to call out”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /kɾɐ́w.ɕɐ/
• (Classical) IPA^(key): /ˈkɾoː.ɕɐ/

Noun

क्रोश • (króśa) stem, m

1. cry, yell, shriek, shout

   कर्णक्रोश ― kárṇa-krośa ― an affection of the ear, singing in the ears

2. "the range of the voice in calling or hallooing", a measure of distance (an Indian league, commonly called a Kos = 1000 daṇḍas = 4000 hastas = 1÷4 yojana; according to others = 2000 daṇḍas = 8000 hastas = 1 gavyūti)

(1 daṇḍa = 4 hasta = 1/2000 gavyūti)

Declension

Masculine a-stem declension of क्रोश (króśa)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	क्रोशः króśaḥ	क्रोशौ / क्रोशा¹ króśau / króśā¹	क्रोशाः / क्रोशासः¹ króśāḥ / króśāsaḥ¹
Vocative	क्रोश króśa	क्रोशौ / क्रोशा¹ króśau / króśā¹	क्रोशाः / क्रोशासः¹ króśāḥ / króśāsaḥ¹
Accusative	क्रोशम् króśam	क्रोशौ / क्रोशा¹ króśau / króśā¹	क्रोशान् króśān
Instrumental	क्रोशेन króśena	क्रोशाभ्याम् króśābhyām	क्रोशैः / क्रोशेभिः¹ króśaiḥ / króśebhiḥ¹
Dative	क्रोशाय króśāya	क्रोशाभ्याम् króśābhyām	क्रोशेभ्यः króśebhyaḥ
Ablative	क्रोशात् króśāt	क्रोशाभ्याम् króśābhyām	क्रोशेभ्यः króśebhyaḥ
Genitive	क्रोशस्य króśasya	क्रोशयोः króśayoḥ	क्रोशानाम् króśānām
Locative	क्रोशे króśe	क्रोशयोः króśayoḥ	क्रोशेषु króśeṣu
Notes	¹Vedic

Derived terms

• आक्रोश (ākrośa)

Related terms

• क्रोशति (króśati)

Descendants

• Dardic:
  • Kashmiri: کریکھ (kryekh)
• Magadhi Prakrit:
  • Bengali: কোশ (kōś)
  • Odia: କୁଶ୍ (kuś), କୁଶ (kuśô), କୋଶ (kośô)
• Maharastri Prakrit: 𑀓𑁄𑀲 (kosa)
  • Konkani: कोसु (kosu)
  • Marathi: कोस (kos)
• Sauraseni Prakrit:
  • Gujarati: કોસ (kos)
• Pali: kosa
  • → Burmese: ကောသ (kau:sa.)
  • Hindustani:

    Hindi: कोस (kos)

    Urdu: کوس (kos)

    • → English: coss, koss
  • Nepali: कोस् (kos)
  • Punjabi: ਕਰੋਹ (karoh), ਕੋਹ (koh)
• → Assamese: ক্রোশ (krüx)
• → Bengali: ক্রোশ (krōś)
• → Hindustani:

  Hindi: क्रोश (kroś)

  Urdu: کروش (kroś), کروه (karoh)

• → Odia: କ୍ରୋଶ (krośô)
• → Tamil: கோசு (kōcu) (via Prakrit)
• → Telugu: కోసు (kōsu) (via Prakrit)
• → Telugu: క్రోశము (krōśamu)

Proper noun

क्रोश • (króśa) n

1. name of different sāmans

Declension

Neuter a-stem declension of क्रोश (króśa)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	क्रोशम् króśam	क्रोशे króśe	क्रोशानि / क्रोशा¹ króśāni / króśā¹
Vocative	क्रोश króśa	क्रोशे króśe	क्रोशानि / क्रोशा¹ króśāni / króśā¹
Accusative	क्रोशम् króśam	क्रोशे króśe	क्रोशानि / क्रोशा¹ króśāni / króśā¹
Instrumental	क्रोशेन króśena	क्रोशाभ्याम् króśābhyām	क्रोशैः / क्रोशेभिः¹ króśaiḥ / króśebhiḥ¹
Dative	क्रोशाय króśāya	क्रोशाभ्याम् króśābhyām	क्रोशेभ्यः króśebhyaḥ
Ablative	क्रोशात् króśāt	क्रोशाभ्याम् króśābhyām	क्रोशेभ्यः króśebhyaḥ
Genitive	क्रोशस्य króśasya	क्रोशयोः króśayoḥ	क्रोशानाम् króśānām
Locative	क्रोशे króśe	क्रोशयोः króśayoḥ	क्रोशेषु króśeṣu
Notes	¹Vedic

References

• Monier Williams (1899) “क्रोश”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0322.