þjóta

Icelandic

Etymology

From Old Norse þjóta, from Proto-Germanic *þeutaną.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈθjouːta/

  Rhymes: -ouːta

Verb

þjóta (strong verb, third-person singular past indicative þaut, third-person plural past indicative þutu, supine þotið)

1. (intransitive) to rush, to dash
   • Á Sprengisandi (“On Sprengisandur”) by Grímur Thomsen

     Þey þey! þey þey! þaut í holti tófa,

     þurran vill hún blóði væta góm,

     eða líka einhver var að hóa

     undarlega digrum karlaróm;

     útilegumenn í Ódáðahraun

     eru kannske að smala fé á laun.

     Hush, hush, hush, hush,

     a vixen dashed in the hillock,

     wanting to quench her thirst with blood,

     then, there was also someone calling,

     with a strangely deep man's voice;

     Outlaws, to the Ódáðahraun (a vast, desolate lava field in the Icelandic highlands)

     are perhaps secretly driving sheep.

2. (intransitive, of the wind) to whistle, sing

   Vindurinn þýtur og þrumurnar dynja.

   The wind whistles and the thunders roar.

Conjugation

þjóta — active voice (germynd)

infinitive (nafnháttur)		að þjóta
supine (sagnbót)		þotið
present participle (lýsingarháttur nútíðar)		þjótandi
	indicative (framsöguháttur)			subjunctive (viðtengingarháttur)
present (nútíð)	ég þýt	við þjótum	present (nútíð)	ég þjóti	við þjótum
	þú þýtur	þið þjótið		þú þjótir	þið þjótið
	hann, hún, það þýtur	þeir, þær, þau þjóta		hann, hún, það þjóti	þeir, þær, þau þjóti
past (þátíð)	ég þaut	við þutum	past (þátíð)	ég þyti	við þytum
	þú þaust	þið þutuð		þú þytir	þið þytuð
	hann, hún, það þaut	þeir, þær, þau þutu		hann, hún, það þyti	þeir, þær, þau þytu
imperative (boðháttur)	þjót (þú)	þjótið (þið)
	Forms with appended personal pronoun
	þjóttu	þjótiði *
* Spoken form, usually not written; in writing, the unappended plural form (optionally followed by the full pronoun) is preferred.

þotinn — past participle (lýsingarháttur þátíðar)

strong declension (sterk beyging)	singular (eintala)				plural (fleirtala)
	masculine (karlkyn)	feminine (kvenkyn)	neuter (hvorugkyn)		masculine (karlkyn)	feminine (kvenkyn)	neuter (hvorugkyn)
nominative (nefnifall)	þotinn	þotin	þotið		þotnir	þotnar	þotin
accusative (þolfall)	þotinn	þotna	þotið		þotna	þotnar	þotin
dative (þágufall)	þotnum	þotinni	þotnu		þotnum	þotnum	þotnum
genitive (eignarfall)	þotins	þotinnar	þotins		þotinna	þotinna	þotinna
weak declension (veik beyging)	singular (eintala)				plural (fleirtala)
	masculine (karlkyn)	feminine (kvenkyn)	neuter (hvorugkyn)		masculine (karlkyn)	feminine (kvenkyn)	neuter (hvorugkyn)
nominative (nefnifall)	þotni	þotna	þotna		þotnu	þotnu	þotnu
accusative (þolfall)	þotna	þotnu	þotna		þotnu	þotnu	þotnu
dative (þágufall)	þotna	þotnu	þotna		þotnu	þotnu	þotnu
genitive (eignarfall)	þotna	þotnu	þotna		þotnu	þotnu	þotnu

Synonyms

• (whistle): hvína

Derived terms

• þjóta úr einu í annað (to rush from one thing to another, to change subjects fast)
• þjóta upp (to grow fast)
• þjóta á fætur (to jump up, to leap out of bed)
• þjóta af stað (to dash off, to tear off)
• þota
• láta sem vind um eyru þjóta, láta eins og vind um eyru þjóta

References

• Ásgeir Blöndal Magnússon — Íslensk orðsifjabók, (1989). Reykjavík, Orðabók Háskólans. (Available on Málið.is under the “Eldra mál” tab.)

---

Old Norse

Etymology

From Proto-Germanic *þeutaną.

Verb

þjóta (singular past indicative þaut, plural past indicative þutu, past participle þotinn)

1. to emit a loud and whistling sound

   á þaut af þjósti

   a river roared with fury

2. to rush

Conjugation

Conjugation of þjóta — active (strong class 2)

infinitive	þjóta
present participle	þjótandi
past participle	þotinn
indicative	present	past
1st-person singular	þýt	þaut
2nd-person singular	þýtr	þauzt
3rd-person singular	þýtr	þaut
1st-person plural	þjótum	þutum
2nd-person plural	þjótið	þutuð
3rd-person plural	þjóta	þutu
subjunctive	present	past
1st-person singular	þjóta	þyta
2nd-person singular	þjótir	þytir
3rd-person singular	þjóti	þyti
1st-person plural	þjótim	þytim
2nd-person plural	þjótið	þytið
3rd-person plural	þjóti	þyti
imperative	present
2nd-person singular	þjót
1st-person plural	þjótum
2nd-person plural	þjótið

Conjugation of þjóta — mediopassive (strong class 2)

infinitive	þjótask
present participle	þjótandisk
past participle	þotizk
indicative	present	past
1st-person singular	þjótumk	þutumk
2nd-person singular	þýzk	þauzk
3rd-person singular	þýzk	þauzk
1st-person plural	þjótumsk	þutumsk
2nd-person plural	þjótizk	þutuzk
3rd-person plural	þjótask	þutusk
subjunctive	present	past
1st-person singular	þjótumk	þytumk
2nd-person singular	þjótisk	þytisk
3rd-person singular	þjótisk	þytisk
1st-person plural	þjótimsk	þytimsk
2nd-person plural	þjótizk	þytizk
3rd-person plural	þjótisk	þytisk
imperative	present
2nd-person singular	þjózk
1st-person plural	þjótumsk
2nd-person plural	þjótizk

Descendants

• Icelandic: þjóta
• Norwegian Nynorsk: tyta, tyte
• Norwegian Bokmål: tyte

References

• þjóta in A Concise Dictionary of Old Icelandic, G. T. Zoëga, Clarendon Press, 1910, at Internet Archive.