խլէզ

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Middle Armenian[edit]

Alternative forms[edit]

Etymology[edit]

The origin is uncertain. Some dialectal forms point to *խլէզն (*xlēzn).

Has been compared to Old Armenian մողէզ (mołēz), Arabic حَلَزُون (ḥalazūn), Classical Syriac ܚܠܙܘܢܐ (ḥəlāzōnā), Tsakhur калез, Azerbaijani kələz. Perhaps an Aramaic borrowing: see Arabic حِسْل (ḥisl) for more.

Noun[edit]

խլէզ (xlēz)

  1. lizard
    • 13–14th centuries, Kirakos Episkopos, Govkʿ Tʿṙčʿnocʿ [Praise of Birds] 37–40:[1][2]
      Արագիլ մեծ հաւ ու հով,
      Երկայն ու բարակ ճըվերով,
      Ի ձոր ի վայր գայր խաղալով,
      Գորտներ ու խըլեզ (var. խըլէզ) քաղելով։
      Aragil mec haw u hov,
      Erkayn u barak čəverov,
      I jor i vayr gayr xaġalov,
      Gortner u xəlez (var. xəlēz) kʻaġelov.
      • Translation by John A. C. Greppin
        The Stork was large and shadowy,
        With long and thin legs;
        He went sporting down the vale,
        And gathered frogs and lizards.

Derived terms[edit]

Descendants[edit]

References[edit]

  1. ^ Mnacʻakanyan, A. Š. (1980) ““Govankʻ Tʻṙčʻnocʻ” taġašarkʻə, nra heġinakə ew žamanakə [The poetic cycle "Praise of Birds", its author and time of creation]”, in Banber Matenadarani [Herald of the Matenadaran]‎[1] (in Armenian), volume 13, Yerevan, page 245 of 232–258
  2. ^ Greppin, John A. C. (1978) Classical and Middle Armenian bird names: A linguistic, taxonomic, and mythological study, Delmar, New York: Caravan Books, page 20
  3. ^ Bläsing, Uwe (1992) Armenisches Lehngut im Türkeitürkischen am Beispiel von Hemşin (Dutch Studies in Armenian Language and Literature; 2) (in German), Amsterdam and Atlanta: Rodopi, § 146, page 81
  4. ^ Dankoff, Robert (1995) Armenian Loanwords in Turkish (Turcologica; 21), Wiesbaden: Harrassowitz Verlag, § 250, pages 62–63
  5. ^ Eren, Hasan (1999) “helez”, in Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü [Etymological Dictionary of the Turkish Language] (in Turkish), Ankara: Bizim Büro Basım Evi, page 176

Further reading[edit]

  • Ačaṙean, Hračʻeay (1973) “խլէզ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume II, Yerevan: University Press, page 373a
  • Amatuni, Sahak (1912) “խլէզ”, in Hayocʻ baṙ u ban [Armenian Words and Idioms] (in Armenian), Vagharshapat: Mother See of Holy Etchmiadzin, page 280a
  • J̌ahukyan, Geworg (2010) “խլէզ”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 333a
  • Ġapʻancʻyan, Gr. (1927) “Hneabanakan” mi kʻani mnacʻordner hayerenum, Stugabanutʻyunner – “aṙiwc”, “morm”, “xlēz” [Some "paleontological" remains in Armenian; Etymologies – “aṙiwc”, “morm”, “xlēz”] (in Armenian), Yerevan: tp. Haypoligrafhrati № 2, pages 33–37
  • Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, pages 762–763
  • Norayr N. Biwzandacʻi (2000) “lézard”, in Martiros Minassian, editor, Baṙagirkʻ storin hayerēni i matenagrutʻeancʻ ŽA–ŽĒ darucʻ [Dictionary of Middle Armenian Based on the Literature of 11–17th Centuries]‎[2], edited from the author's unfinished manuscript written 1884–1915, Geneva: Martiros Minassian, page 744b
  • Norayr N. Biwzandacʻi (2000) “խլէզ”, in Martiros Minassian, editor, Baṙagirkʻ storin hayerēni i matenagrutʻeancʻ ŽA–ŽĒ darucʻ [Dictionary of Middle Armenian Based on the Literature of 11–17th Centuries]‎[3], edited from the author's unfinished manuscript written 1884–1915, Geneva: Martiros Minassian, page 294
  • Ġazaryan, Ṙ. S., Avetisyan, H. M. (2009) “խլեզ”, in Miǰin hayereni baṙaran [Dictionary of Middle Armenian] (in Armenian), 2nd edition, Yerevan: University Press, page 321b
  • Виноградова, О. И., Климов, Г. А. (1979) “Об арменизмах в дагестанских языках [About Armenisms in Dagestanian languages]”, in Этимология[4], number 1977, Moscow, page 157 of 154–158