կարմրախայտ

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Armenian

[edit]
Bachforelle Zeichnung.jpg

Etymology

[edit]

From Old Armenian կարմրախայտ (karmraxayt).

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

կարմրախայտ (karmraxayt)

  1. brown trout, Salmo trutta fario

Declension

[edit]
i-type, animate (Eastern Armenian)
singular plural
nominative կարմրախայտ (karmraxayt) կարմրախայտներ (karmraxaytner)
dative կարմրախայտի (karmraxayti) կարմրախայտների (karmraxaytneri)
ablative կարմրախայտից (karmraxayticʻ) կարմրախայտներից (karmraxaytnericʻ)
instrumental կարմրախայտով (karmraxaytov) կարմրախայտներով (karmraxaytnerov)
locative
definite forms
nominative կարմրախայտը/կարմրախայտն (karmraxaytə/karmraxaytn) կարմրախայտները/կարմրախայտներն (karmraxaytnerə/karmraxaytnern)
dative կարմրախայտին (karmraxaytin) կարմրախայտներին (karmraxaytnerin)
1st person possessive forms (my)
nominative կարմրախայտս (karmraxayts) կարմրախայտներս (karmraxaytners)
dative կարմրախայտիս (karmraxaytis) կարմրախայտներիս (karmraxaytneris)
ablative կարմրախայտիցս (karmraxayticʻs) կարմրախայտներիցս (karmraxaytnericʻs)
instrumental կարմրախայտովս (karmraxaytovs) կարմրախայտներովս (karmraxaytnerovs)
locative
2nd person possessive forms (your)
nominative կարմրախայտդ (karmraxaytd) կարմրախայտներդ (karmraxaytnerd)
dative կարմրախայտիդ (karmraxaytid) կարմրախայտներիդ (karmraxaytnerid)
ablative կարմրախայտիցդ (karmraxayticʻd) կարմրախայտներիցդ (karmraxaytnericʻd)
instrumental կարմրախայտովդ (karmraxaytovd) կարմրախայտներովդ (karmraxaytnerovd)
locative
i-type, animate (Eastern Armenian)
singular plural
nominative կարմրախայտ (karmraxayt) կարմրախայտեր (karmraxayter)
dative կարմրախայտի (karmraxayti) կարմրախայտերի (karmraxayteri)
ablative կարմրախայտից (karmraxayticʻ) կարմրախայտերից (karmraxaytericʻ)
instrumental կարմրախայտով (karmraxaytov) կարմրախայտերով (karmraxayterov)
locative
definite forms
nominative կարմրախայտը/կարմրախայտն (karmraxaytə/karmraxaytn) կարմրախայտերը/կարմրախայտերն (karmraxayterə/karmraxaytern)
dative կարմրախայտին (karmraxaytin) կարմրախայտերին (karmraxayterin)
1st person possessive forms (my)
nominative կարմրախայտս (karmraxayts) կարմրախայտերս (karmraxayters)
dative կարմրախայտիս (karmraxaytis) կարմրախայտերիս (karmraxayteris)
ablative կարմրախայտիցս (karmraxayticʻs) կարմրախայտերիցս (karmraxaytericʻs)
instrumental կարմրախայտովս (karmraxaytovs) կարմրախայտերովս (karmraxayterovs)
locative
2nd person possessive forms (your)
nominative կարմրախայտդ (karmraxaytd) կարմրախայտերդ (karmraxayterd)
dative կարմրախայտիդ (karmraxaytid) կարմրախայտերիդ (karmraxayterid)
ablative կարմրախայտիցդ (karmraxayticʻd) կարմրախայտերիցդ (karmraxaytericʻd)
instrumental կարմրախայտովդ (karmraxaytovd) կարմրախայտերովդ (karmraxayterovd)
locative

Alternative forms

[edit]

Adjective

[edit]

կարմրախայտ (karmraxayt)

  1. red-spotted, having red spots
    • 1634 – 1640, Grigor Daranałcʻi (Kamaxecʻi), Žamanakagrutʻiwn [Chronicle] 22:[1]
      Եւ յաւուր միոջ, որպէս ասացաք, ի վերոյ քաղաքին ի բացեայ ակներեւ տեսութեամբ ամենայն բազմութեանն մարդկան որ անդ, զի դասք հրեշտակաց յերկրէ յերկինս ելանէին, եւ տեսանէին զի յելանելն արշաւէին երկու երկու, երեք երեք, չորս չորս, եւ մէկ մէկ յաւելուին յելանելն՝ ի ձեւ զինուորականաց եւ կարմրախայտ եւ իսպիտակ երիվարօք եւ հանդերձ հեծելոցն բուն իսպիտակափայլ, եւ նիզակք ի ձեռս իւրեանց եւ արշաւելով գնային ընդ յերկարս եւ ապա վերանային ի բարձունս՝ մինչեւ յերկինս եւ անյայտ լինէին ի կէս օրէն ի վեր մինչեւ ի մուտս արեւու։
      Ew yawur mioǰ, orpēs asacʻakʻ, i veroy kʻaġakʻin i bacʻeay aknerew tesutʻeamb amenayn bazmutʻeann mardkan or and, zi daskʻ hreštakacʻ yerkrē yerkins elanēin, ew tesanēin zi yelaneln aršawēin erku erku, erekʻ erekʻ, čʻors čʻors, ew mēk mēk yaweluin yelaneln, i jew zinuorakanacʻ ew karmraxayt ew ispitak erivarōkʻ ew handerj hecelocʻn bun ispitakapʻayl, ew nizakkʻ i jeṙs iwreancʻ ew aršawelov gnayin ənd yerkars ew apa veranayin i barjuns, minčʻew yerkins ew anyayt linēin i kēs ōrēn i ver minčʻew i muts arewu.

Declension

[edit]
nominalized, i-type (Eastern Armenian)
singular plural
nominative կարմրախայտ (karmraxayt) կարմրախայտներ (karmraxaytner)
dative կարմրախայտի (karmraxayti) կարմրախայտների (karmraxaytneri)
ablative կարմրախայտից (karmraxayticʻ) կարմրախայտներից (karmraxaytnericʻ)
instrumental կարմրախայտով (karmraxaytov) կարմրախայտներով (karmraxaytnerov)
locative կարմրախայտում (karmraxaytum) կարմրախայտներում (karmraxaytnerum)
definite forms
nominative կարմրախայտը/կարմրախայտն (karmraxaytə/karmraxaytn) կարմրախայտները/կարմրախայտներն (karmraxaytnerə/karmraxaytnern)
dative կարմրախայտին (karmraxaytin) կարմրախայտներին (karmraxaytnerin)
1st person possessive forms (my)
nominative կարմրախայտս (karmraxayts) կարմրախայտներս (karmraxaytners)
dative կարմրախայտիս (karmraxaytis) կարմրախայտներիս (karmraxaytneris)
ablative կարմրախայտիցս (karmraxayticʻs) կարմրախայտներիցս (karmraxaytnericʻs)
instrumental կարմրախայտովս (karmraxaytovs) կարմրախայտներովս (karmraxaytnerovs)
locative կարմրախայտումս (karmraxaytums) կարմրախայտներումս (karmraxaytnerums)
2nd person possessive forms (your)
nominative կարմրախայտդ (karmraxaytd) կարմրախայտներդ (karmraxaytnerd)
dative կարմրախայտիդ (karmraxaytid) կարմրախայտներիդ (karmraxaytnerid)
ablative կարմրախայտիցդ (karmraxayticʻd) կարմրախայտներիցդ (karmraxaytnericʻd)
instrumental կարմրախայտովդ (karmraxaytovd) կարմրախայտներովդ (karmraxaytnerovd)
locative կարմրախայտումդ (karmraxaytumd) կարմրախայտներումդ (karmraxaytnerumd)

References

[edit]
  1. ^ Grigor Daranałcʻi (1915) Mesrop Nšanean, editor, Žamanakagrutʻiwn Grigor Vardapeti Kamaxecʻwoy kam Daranałcʻwoy [Chronicle of Grigor Vardapet Kamaxecʻi or Daranałcʻi]‎[1], Jerusalem: St. James Armenian Printing House, page 49

Old Armenian

[edit]
Bachforelle Zeichnung.jpg

Etymology

[edit]

From կարմիր (karmir, red) +‎ -ա- (-a-) +‎ խայտ (xayt, spotted), because of its red spots.

Noun

[edit]

կարմրախայտ (karmraxayt)

  1. brown trout, Salmo trutta fario
    • 11th century, Grigor Magistros, Grigor Magistrosi tʻłtʻerə [The letters of Grigor Magistros] :[1]
      Խոստացար երբեմն մեզ նպաստ առաքել ղուղակս եւ այն յատուկ կարմրախայտ, արտակիտեալ զնա կարթիւք ի կաղկաջահոս եւ ի կոհակաւէտ ականակիտ ականց։
      Xostacʻar erbemn mez npast aṙakʻel łułaks ew ayn yatuk karmraxayt, artakiteal zna kartʻiwkʻ i kałkaǰahos ew i kohakawēt akanakit akancʻ.
    • 11th century, Grigor Magistros, Grigor Magistrosi tʻłtʻerə [The letters of Grigor Magistros] :[2]
      Բայց դու փութա՛ զխոստացեալսն առաքել, թէ ոչ, զկնի այսմ նամակի ճահեցուցից քեզ ճարտասան բանիւք ճայթմունս առասութեան, զի ոչ քաղցրասցի ի կոկորդս քո պարարտութիւն կարմրախայտիդ []
      Baycʻ du pʻutʻá zxostacʻealsn aṙakʻel, tʻē očʻ, zkni aysm namaki čahecʻucʻicʻ kʻez čartasan baniwkʻ čaytʻmuns aṙasutʻean, zi očʻ kʻałcʻrascʻi i kokords kʻo parartutʻiwn karmraxaytid []
    • 11th century, Grigor Magistros, Grigor Magistrosi tʻłtʻerə [The letters of Grigor Magistros] :[3]
      Առ նոյն Մամիկոնեան, որ խնդրէր իմաստասիրել յաղագս ձկանց եւ առաքէր նմա կարմրախայտ։
      Aṙ noyn Mamikonean, or xndrēr imastasirel yałags jkancʻ ew aṙakʻēr nma karmraxayt.

Declension

[edit]

Descendants

[edit]

References

[edit]
  1. ^ Kostaneancʻ, Karapet (1910) Grigor Magistrosi tʻġtʻerə [The letters of Grigor Magistros]‎[2], Alexandropol: Gēorg Sanoyeancʻ Press, page 213
  2. ^ Kostaneancʻ, Karapet (1910) Grigor Magistrosi tʻġtʻerə [The letters of Grigor Magistros]‎[3], Alexandropol: Gēorg Sanoyeancʻ Press, page 214
  3. ^ Kostaneancʻ, Karapet (1910) Grigor Magistrosi tʻġtʻerə [The letters of Grigor Magistros]‎[4], Alexandropol: Gēorg Sanoyeancʻ Press, page 215

Further reading

[edit]