կարմրախայտ
Armenian
Alternative forms
- կարմրախետ (karmraxet) (dialectal)
Etymology
From (deprecated template usage) [etyl] Old Armenian կարմրախայտ (karmraxayt).
Pronunciation
- (Eastern Armenian) IPA(key): /kɑɾmɾɑˈχɑjt/, [kɑɾmɾɑχɑ́jt]
- (Western Armenian) IPA(key): /ɡɑɾmɾɑˈχɑjd/, [ɡɑɾmɾɑχɑ́jd]
Noun
կարմրախայտ • (karmraxayt)
- brown trout (Lua error in Module:taxlink at line 68: Parameter "noshow" is not used by this template.)
Declension
i-type, animate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | կարմրախայտ (karmraxayt) | կարմրախայտներ (karmraxaytner) | ||
| dative | կարմրախայտի (karmraxayti) | կարմրախայտների (karmraxaytneri) | ||
| ablative | կարմրախայտից (karmraxayticʻ) | կարմրախայտներից (karmraxaytnericʻ) | ||
| instrumental | կարմրախայտով (karmraxaytov) | կարմրախայտներով (karmraxaytnerov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | կարմրախայտը/կարմրախայտն (karmraxaytə/karmraxaytn) | կարմրախայտները/կարմրախայտներն (karmraxaytnerə/karmraxaytnern) | ||
| dative | կարմրախայտին (karmraxaytin) | կարմրախայտներին (karmraxaytnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | կարմրախայտս (karmraxayts) | կարմրախայտներս (karmraxaytners) | ||
| dative | կարմրախայտիս (karmraxaytis) | կարմրախայտներիս (karmraxaytneris) | ||
| ablative | կարմրախայտիցս (karmraxayticʻs) | կարմրախայտներիցս (karmraxaytnericʻs) | ||
| instrumental | կարմրախայտովս (karmraxaytovs) | կարմրախայտներովս (karmraxaytnerovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | կարմրախայտդ (karmraxaytd) | կարմրախայտներդ (karmraxaytnerd) | ||
| dative | կարմրախայտիդ (karmraxaytid) | կարմրախայտներիդ (karmraxaytnerid) | ||
| ablative | կարմրախայտիցդ (karmraxayticʻd) | կարմրախայտներիցդ (karmraxaytnericʻd) | ||
| instrumental | կարմրախայտովդ (karmraxaytovd) | կարմրախայտներովդ (karmraxaytnerovd) | ||
| locative | — | — | ||
i-type, animate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | կարմրախայտ (karmraxayt) | կարմրախայտեր (karmraxayter) | ||
| dative | կարմրախայտի (karmraxayti) | կարմրախայտերի (karmraxayteri) | ||
| ablative | կարմրախայտից (karmraxayticʻ) | կարմրախայտերից (karmraxaytericʻ) | ||
| instrumental | կարմրախայտով (karmraxaytov) | կարմրախայտերով (karmraxayterov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | կարմրախայտը/կարմրախայտն (karmraxaytə/karmraxaytn) | կարմրախայտերը/կարմրախայտերն (karmraxayterə/karmraxaytern) | ||
| dative | կարմրախայտին (karmraxaytin) | կարմրախայտերին (karmraxayterin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | կարմրախայտս (karmraxayts) | կարմրախայտերս (karmraxayters) | ||
| dative | կարմրախայտիս (karmraxaytis) | կարմրախայտերիս (karmraxayteris) | ||
| ablative | կարմրախայտիցս (karmraxayticʻs) | կարմրախայտերիցս (karmraxaytericʻs) | ||
| instrumental | կարմրախայտովս (karmraxaytovs) | կարմրախայտերովս (karmraxayterovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | կարմրախայտդ (karmraxaytd) | կարմրախայտերդ (karmraxayterd) | ||
| dative | կարմրախայտիդ (karmraxaytid) | կարմրախայտերիդ (karmraxayterid) | ||
| ablative | կարմրախայտիցդ (karmraxayticʻd) | կարմրախայտերիցդ (karmraxaytericʻd) | ||
| instrumental | կարմրախայտովդ (karmraxaytovd) | կարմրախայտերովդ (karmraxayterovd) | ||
| locative | — | — | ||
Old Armenian
Etymology
From կարմիր (karmir) + -ա- (-a-) + խայտ (xayt), because of its red spots.
Noun
կարմրախայտ • (karmraxayt)
- brown trout (Lua error in Module:taxlink at line 68: Parameter "noshow" is not used by this template.)
- 11th century, Grigor Magistros, Grigor Magistrosi tʻłtʻerə [The letters of Grigor Magistros] :
- Խոստացար երբեմն մեզ նպաստ առաքել ղուղակս եւ այն յատուկ կարմրախայտ, արտակիտեալ զնա կարթիւք ի կաղկաջահոս եւ ի կոհակաւէտ ականակիտ ականց։
- Xostacʻar erbemn mez npast aṙakʻel łułaks ew ayn yatuk karmraxayt, artakiteal zna kartʻiwkʻ i kałkaǰahos ew i kohakawēt akanakit akancʻ.
- Խոստացար երբեմն մեզ նպաստ առաքել ղուղակս եւ այն յատուկ կարմրախայտ, արտակիտեալ զնա կարթիւք ի կաղկաջահոս եւ ի կոհակաւէտ ականակիտ ականց։
- 11th century, Grigor Magistros, Grigor Magistrosi tʻłtʻerə [The letters of Grigor Magistros] :
- Բայց դու փութա՛ զխոստացեալսն առաքել, թէ ոչ, զկնի այսմ նամակի ճահեցուցից քեզ ճարտասան բանիւք ճայթմունս առասութեան, զի ոչ քաղցրասցի ի կոկորդս քո պարարտութիւն կարմրախայտիդ […]
- Baycʻ du pʻutʻá zxostacʻealsn aṙakʻel, tʻē očʻ, zkni aysm namaki čahecʻucʻicʻ kʻez čartasan baniwkʻ čaytʻmuns aṙasutʻean, zi očʻ kʻałcʻrascʻi i kokords kʻo parartutʻiwn karmraxaytid […]
- Բայց դու փութա՛ զխոստացեալսն առաքել, թէ ոչ, զկնի այսմ նամակի ճահեցուցից քեզ ճարտասան բանիւք ճայթմունս առասութեան, զի ոչ քաղցրասցի ի կոկորդս քո պարարտութիւն կարմրախայտիդ […]
- 11th century, Grigor Magistros, Grigor Magistrosi tʻłtʻerə [The letters of Grigor Magistros] :
- Առ նոյն Մամիկոնեան, որ խնդրէր իմաստասիրել յաղագս ձկանց եւ առաքէր նմա կարմրախայտ։
- Aṙ noyn Mamikonean, or xndrēr imastasirel yałags jkancʻ ew aṙakʻēr nma karmraxayt.
- Առ նոյն Մամիկոնեան, որ խնդրէր իմաստասիրել յաղագս ձկանց եւ առաքէր նմա կարմրախայտ։
Declension
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | կարմրախայտ (karmraxayt) | կարմրախայտք (karmraxaytkʻ) | |
| genitive | կարմրախայտի (karmraxayti) | կարմրախայտից (karmraxayticʻ) | |
| dative | կարմրախայտի (karmraxayti) | կարմրախայտից (karmraxayticʻ) | |
| accusative | կարմրախայտ (karmraxayt) | կարմրախայտս (karmraxayts) | |
| ablative | կարմրախայտէ (karmraxaytē) | կարմրախայտից (karmraxayticʻ) | |
| instrumental | կարմրախայտիւ (karmraxaytiw) | կարմրախայտիւք (karmraxaytiwkʻ) | |
| locative | կարմրախայտի (karmraxayti) | կարմրախայտս (karmraxayts) |
Descendants
- Armenian: կարմրախայտ (karmraxayt)
- → Georgian: კალმახი (ḳalmaxi) (possibly)
- → Laz: კალმახა (ǩalmaxa) (possibly)
References
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “կարմրախայտ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836) “կարմրախայտ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume I, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 1075b
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “կարմիր”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Ġazarean, Ṙubēn (2000) “կարմրախայտ”, in G. B. Tʻosunean, editor, Grabari baṙaran [Dictionary of Old Armenian] (in Armenian), volume I, Yerevan: University Press, page 644b