հնար

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Armenian[edit]

Alternative forms[edit]

Etymology[edit]

From Old Armenian հնար (hnar).

Pronunciation[edit]

Noun[edit]

հնար • (hnar)

  1. means, way; possibility
    հնար չէ ― hnar čʻē ― it is not possible

Declension[edit]

i-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular plural
nominative հնար (hnar) հնարներ (hnarner)
dative հնարի (hnari) հնարների (hnarneri)
ablative հնարից (hnaricʻ) հնարներից (hnarnericʻ)
instrumental հնարով (hnarov) հնարներով (hnarnerov)
locative հնարում (hnarum) հնարներում (hnarnerum)
definite forms
nominative հնարը/հնարն (hnarə/hnarn) հնարները/հնարներն (hnarnerə/hnarnern)
dative հնարին (hnarin) հնարներին (hnarnerin)
1st person possessive forms (my)
nominative հնարս (hnars) հնարներս (hnarners)
dative հնարիս (hnaris) հնարներիս (hnarneris)
ablative հնարիցս (hnaricʻs) հնարներիցս (hnarnericʻs)
instrumental հնարովս (hnarovs) հնարներովս (hnarnerovs)
locative հնարումս (hnarums) հնարներումս (hnarnerums)
2nd person possessive forms (your)
nominative հնարդ (hnard) հնարներդ (hnarnerd)
dative հնարիդ (hnarid) հնարներիդ (hnarnerid)
ablative հնարիցդ (hnaricʻd) հնարներիցդ (hnarnericʻd)
instrumental հնարովդ (hnarovd) հնարներովդ (hnarnerovd)
locative հնարումդ (hnarumd) հնարներումդ (hnarnerumd)

Old Armenian[edit]

Etymology[edit]

An Iranian borrowing. See Persian هنر (honar) for more.

Noun[edit]

հնար • (hnar)

  1. means, way; method
    հնարք պատերազմի ― hnarkʻ paterazmi ― stratagem
    հնարք հայթայթանաց ― hnarkʻ haytʻaytʻanacʻ ― remedy, means, way
    հնարք բժշկութեան ― hnarkʻ bžškutʻean ― remedy, cure, medicament, medicine, physic
    չարարուեստ, չարիմաց, ճարտարիմաց, խորամանկ հնարք ― čʻararuest, čʻarimacʻ, čartarimacʻ, xoramank hnarkʻ ― artfulness, craft, shuffling, artifice, cunning, dodge, intrigue, wiles and shifts
    հնարիւք, հնարիւք իմն ― hnariwkʻ, hnariwkʻ imn ― by means of, artfully, craftfully, cunningly
    հնարս հնարել, խորհել, իմանալ, ի հնարս հայթայթանաց մտանել ― hnars hnarel, xorhel, imanal, i hnars haytʻaytʻanacʻ mtanel ― to bethink oneself of a device or expedient, to tax one's ingenuity, to contrive, to adopt or employ means to
    հնարել ումեք հնարս ― hnarel umekʻ hnars ― to deceive, to cheat, to dwindle, to defraud; to plot, to machinate
    իմանալ զամենայն հնարս ― imanal zamenayn hnars ― to be fertile in expedients
    յանհնար հնարս մտանել ― yanhnar hnars mtanel ― to be wavering, irresolute, to vacillate, to hesitate; to know not which way to turn oneself
    զամենայն հանրս հնարել, ի զանազան հնարս մտանել ― zamenayn hanrs hnarel, i zanazan hnars mtanel ― to bend all one's mind to, to task all one's powers of ingenuity and application, to do one's utmost, to use one's utmost endeavours, to do all or any thing one can, to strive with might and main, to try every art, to leave nothing untried, to leave no stone unturned, to move heaven and earth
    որպէսի հնարս եւ իմանայցէ ոք ― orpēsi hnars ew imanaycʻē okʻ ― whatever artifice one may employ
    բիւր ազգի ազգի հնարս հնարէր ― biwr azgi azgi hnars hnarēr ― he used a thousand stratagems
    հնարիւք իմն ուղղեցի ― hnariwkʻ imn ułłecʻi ― I found means to rectify
    հնար է, հնար ինչ իցէ ― hnar ē, hnar inčʻ icʻē ― it is possible, it can be done, it may be
    չէ հնար, չիք հնար, չիք ինչ հնար ― čʻē hnar, čʻikʻ hnar, čʻikʻ inčʻ hnar ― it is impossible, it can't be; it is done
    եթէ գոյր հնար ― etʻē goyr hnar ― if it were possible
    որքան հնար է ― orkʻan hnar ē ― as much as possible, as much as one can
    հնար էր նմա ― hnar ēr nma ― he could have done it
    որ հնարդ ես անհնարից ― or hnard es anhnaricʻ ― Thou, to whom nothing is impossible
    • 5th century, Bible, Epistle to the Ephesians 6.11:
      Եւ զգեցարուք զսպառազինութիւնն Աստուածոյ, զի կարող լինիջիք կալ ընդդէմ հնարից Սատանայի։
      Ew zgecʻarukʻ zspaṙazinutʻiwnn Astuacoy, zi karoł liniǰikʻ kal ənddēm hnaricʻ Satanayi.
      Put on the whole armour of God, that ye may be able to stand against the wiles of the devil.

Usage notes[edit]

Often used in the plural հնարք (hnarkʻ).

Declension[edit]

i-type
singular plural
nominative հնար (hnar) հնարք (hnarkʻ)
genitive հնարի (hnari) հնարից (hnaricʻ)
dative հնարի (hnari) հնարից (hnaricʻ)
accusative հնար (hnar) հնարս (hnars)
ablative հնարէ (hnarē) հնարից (hnaricʻ)
instrumental հնարիւ (hnariw) հնարիւք (hnariwkʻ)
locative հնարի (hnari) հնարս (hnars)

Derived terms[edit]

Descendants[edit]

  • Armenian: հնար (hnar), հնարք (hnarkʻ)

References[edit]

  • Ačaṙean, Hračʻeay (1977) “հնար”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume III, Yerevan: University Press, pages 104–105
  • Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1837) “հնար”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume II, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 106ab
  • Olsen, Birgit Anette (1999) The noun in Biblical Armenian: origin and word-formation: with special emphasis on the Indo-European heritage (Trends in linguistics. Studies and monographs; 119), Berlin, New York: Mouton de Gruyter, page 891
  • Petrosean, Matatʻeay (1879) “հնար”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 409b
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=հնար&oldid=75704891"