որձ
Armenian
Etymology
From Old Armenian որձ (orj).
Pronunciation
- (Eastern Armenian) IPA(key): /voɾt͡sʰ/, [voɾt͡sʰ]
- (Western Armenian) IPA(key): /voɾt͡s/, [voɾt͡sʰ]
Adjective
որձ • (orj) (superlative ամենաորձ)
- male (of an animal)
- որձ եւ էգ ― orj ew ēg ― male and female
- (dialectal) hard (said of radish used as seeds)
- (dialectal) hard, rugged (said e.g. of a woman)
Declension
nominalized, i-type (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | որձ (orj) | որձեր (orjer) | ||
| dative | որձի (orji) | որձերի (orjeri) | ||
| ablative | որձից (orjicʻ) | որձերից (orjericʻ) | ||
| instrumental | որձով (orjov) | որձերով (orjerov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | որձը/որձն (orjə/orjn) | որձերը/որձերն (orjerə/orjern) | ||
| dative | որձին (orjin) | որձերին (orjerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | որձս (orjs) | որձերս (orjers) | ||
| dative | որձիս (orjis) | որձերիս (orjeris) | ||
| ablative | որձիցս (orjicʻs) | որձերիցս (orjericʻs) | ||
| instrumental | որձովս (orjovs) | որձերովս (orjerovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | որձդ (orjd) | որձերդ (orjerd) | ||
| dative | որձիդ (orjid) | որձերիդ (orjerid) | ||
| ablative | որձիցդ (orjicʻd) | որձերիցդ (orjericʻd) | ||
| instrumental | որձովդ (orjovd) | որձերովդ (orjerovd) | ||
| locative | — | — | ||
nominalized, i-type (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | որձ (orj) | որձեր (orjer) | ||
| dative | որձի (orji) | որձերի (orjeri) | ||
| ablative | որձից (orjicʻ) | որձերից (orjericʻ) | ||
| instrumental | որձով (orjov) | որձերով (orjerov) | ||
| locative | որձում (orjum) | որձերում (orjerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | որձը/որձն (orjə/orjn) | որձերը/որձերն (orjerə/orjern) | ||
| dative | որձին (orjin) | որձերին (orjerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | որձս (orjs) | որձերս (orjers) | ||
| dative | որձիս (orjis) | որձերիս (orjeris) | ||
| ablative | որձիցս (orjicʻs) | որձերիցս (orjericʻs) | ||
| instrumental | որձովս (orjovs) | որձերովս (orjerovs) | ||
| locative | որձումս (orjums) | որձերումս (orjerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | որձդ (orjd) | որձերդ (orjerd) | ||
| dative | որձիդ (orjid) | որձերիդ (orjerid) | ||
| ablative | որձիցդ (orjicʻd) | որձերիցդ (orjericʻd) | ||
| instrumental | որձովդ (orjovd) | որձերովդ (orjerovd) | ||
| locative | որձումդ (orjumd) | որձերումդ (orjerumd) | ||
Noun
որձ • (orj)
- male (of an animal)
Declension
i-type, animate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | որձ (orj) | որձեր (orjer) | ||
| dative | որձի (orji) | որձերի (orjeri) | ||
| ablative | որձից (orjicʻ) | որձերից (orjericʻ) | ||
| instrumental | որձով (orjov) | որձերով (orjerov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | որձը/որձն (orjə/orjn) | որձերը/որձերն (orjerə/orjern) | ||
| dative | որձին (orjin) | որձերին (orjerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | որձս (orjs) | որձերս (orjers) | ||
| dative | որձիս (orjis) | որձերիս (orjeris) | ||
| ablative | որձիցս (orjicʻs) | որձերիցս (orjericʻs) | ||
| instrumental | որձովս (orjovs) | որձերովս (orjerovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | որձդ (orjd) | որձերդ (orjerd) | ||
| dative | որձիդ (orjid) | որձերիդ (orjerid) | ||
| ablative | որձիցդ (orjicʻd) | որձերիցդ (orjericʻd) | ||
| instrumental | որձովդ (orjovd) | որձերովդ (orjerovd) | ||
| locative | — | — | ||
Old Armenian
Etymology
Of the same origin as որձիք (orjikʻ, “testicles”).
Adjective
որձ • (orj)
- male (said both of humans and animals)
- 7th century, Anania Širakacʻi, Ašxarhacʻoycʻ [Geography] :
- Եւ զռնգնեղջիւր գազանէն ասեն թէ յՈվկիանոսէ անցանեն ընդ Ենտոս-Լիբիա մինչեւ ցՆեղոս, եւ նման են գետաձիոյ եւ ամենեքեան որձ են․
- Ew zṙngnełǰiwr gazanēn asen tʻē yOvkianosē ancʻanen ənd Entos-Libia minčʻew cʻNełos, ew nman en getajioy ew amenekʻean orj en;
- 1992 translation by Robert H. Hewsen
- They tell of rhinoceroses which roam from the Ocean to Inner Libya as far as the Nile; they resemble the hippopotamus and are all males.
- Եւ զռնգնեղջիւր գազանէն ասեն թէ յՈվկիանոսէ անցանեն ընդ Ենտոս-Լիբիա մինչեւ ցՆեղոս, եւ նման են գետաձիոյ եւ ամենեքեան որձ են․
- very hard, rugged (said of objects)
- male (of a plant)
- unfertile
Declension
i-type
Descendants
- Armenian: որձ (orj)
References
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “որձ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “որձ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “որձ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press