خاکستر

Persian

Etymology

From Middle Persian [Term?].

Pronunciation

• (Classical Persian) IPA^(key): [xɑː.kis.ˈtaɾ]

 

• (Dari, formal) IPA^(key): [xɑː.kʰɪs.t̪ʰǽɾ]

• (Dari, formal) IPA^(key): [xɑː.kʰɪs.t̪ʰǽɾ]
  • (Kabuli) IPA^(key): [xɑː.kʰɪs.t̪ʰǽɾ]
  • (Hazaragi) IPA^(key): [xɔː.kʰis.t̪ʰǽɾ]

• (Iran, formal) IPA^(key): [xɒː.kʰʲes.t̪ʰǽɹ]

• (Tajik, formal) IPA^(key): [χɔ.kʰis.t̪ʰǽɾ]

Readings
Classical reading?	xākistar
Dari reading?	xākistar
Iranian reading?	xâkestar
Tajik reading?	xokistar

Noun

Dari	خاکستر
Iranian Persian
Tajik	хокистар

خاکستر • (xâkestar) (plural خاکسترها (xâkestar-hâ))

1. ash, cinders
   • c. 1260s, Jalāl ad-Dīn Mohammad Rūmī, translated by Reynold A. Nicholson, مثنوی معنوی [Masnavi-ye-Ma'navi], volume I, verse 1609:

     کاملی گر خاک گیرد زر شود، ناقص ار زر برد خاکستر شود.

     kâmel-i gar xâk girad zar šavad, nâqes ar zar bord xâkestar šavad.

     If a perfect man take earth, it becomes gold; if an imperfect one has carried away gold, it becomes ashes.

   • c. 1650, Muḥammad Ṭāhir Ğanī Kašmīrī, translated by Mufti Mudasir Farooqi and Nusrat Bazaz, دیوان [Divān]:

     نفس من شده از سوختگی خاکستر، گر شود آینه روشن ز دم من چه عجب.

     nafas-e man šode az suxtegi xâkestar, gar šavad âyene rowšan ze dam-e man če 'ajab.

     Burning, my soul has turned into ashes. What wonder if my breath polishes the mirror!

   • 1980, پرویز بیگی حبیب‌آبادی, غریبانه [Gharibane]:

     هر سو نظری کردم، هر کو گذری کرد / خاکستر و خون دیدم، ویرانه به ویرانه.

     har su nazari kardam, har ku gozari kardam / xâkestar o xun didam, virâne be virâne.

     Everywhere I looked, every street I passed / I saw ashes and blood, ruin upon ruin.

Related terms

• خاکستر کردن (xâkestar kardan, “to incinerate”)

(adjectives)

• خاکستر نشین (xâkestar nešin, “impoverished”)
• خاکستری (xâkestari, “grey, ashen”)