قاطر
Appearance
See also: فاطر
Khalaj
[edit]Noun
[edit]قاطِر (qâtır) (definite accusative قاطِرؽ, plural قاطِرلار)
Declension
[edit]singular | plural | |
---|---|---|
nominative | قاطر | قاطرلار |
genitive | قاطرؽݧ | قاطرلارؽݧ |
dative | قاطرقا | قاطرلارقا |
definite accusative | قاطرؽ | قاطرلارؽ |
locative | قاطرچا | قاطرلارچا |
ablative | قاطردا | قاطرلاردا |
instrumental | قاطرلا | قاطرلارلا |
equative | قاطروارا | قاطرلاروارا |
Persian
[edit]Etymology
[edit]Borrowed from Turkic. Compare Azerbaijani qatır, Turkish katır, Kazakh қашыр (qaşyr), Uzbek xachir, Uyghur خېچىر (xëchir) etc. Related to Tajik хачир (xačir), which is also from the same Proto-Turkic etymon through the borrowing of Mongolian [Term?] into a Turkic language.
Pronunciation
[edit]- (Classical Persian) IPA(key): [qɑː.tiɾ]
- (Iran, formal) IPA(key): [qɒː.t̪ʰeɹ]
- (Tajik, formal) IPA(key): [χä.t͡ʃʰiɾ]
Readings | |
---|---|
Classical reading? | qātir |
Dari reading? | qātir |
Iranian reading? | ğâter |
Tajik reading? | xačir |
Noun
[edit]Dari | قاطر |
---|---|
Iranian Persian | |
Tajik | хачир |
قاطر • (qâter)
- mule
- Synonym: (dialectal, literary) اَستَر (astar)
- c. 1599, Bahāʾ al‐Dīn ʿĀmilī, “Section 3”, in کشکول[1]:
- امیر مؤمنان علی(ع) را روزی که بر قاطری به جنگ بود، گفتند: کاش اسبی را بر همی نشستی. فرمود: من از کسی که حمله آرد، نگریزم و بر آن کس که گریزد حمله نبرم. از این رو، همین قاطر کفایتم میکند.
- amīr-i mu'minān (alayhi-s-salām) rā rōzē ki bar qātirē ba jang būd, guftand: kāš asbē rā bar hamē nišastī. farmūd: man az kasē ki hamla ārad, na-gurēzam u bar ān kas ki gurēzad hamla na-baram. az īn rō, hamīn qātir kifāyat-am mē-kunad.
- When the Commander of the Faithful (peace be upon him) went to battle on a mule one day, they said to him: "I wish you were sitting on a horse!" He said: "I do not flee from the one who attacks me and do not attack the one who flees. Therefore this mule is enough for me."
Descendants
[edit]- → Khalaj: qâtır
Further reading
[edit]- Hayyim, Sulayman (1934) “قاطر”, in New Persian–English dictionary, Teheran: Librairie-imprimerie Béroukhim