तक्षन्

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• তক্ষন্ (Assamese script)
• ᬢᬓ᭄ᬱᬦ᭄ (Balinese script)
• তক্ষন্ (Bengali script)
• 𑰝𑰎𑰿𑰬𑰡𑰿 (Bhaiksuki script)
• 𑀢𑀓𑁆𑀱𑀦𑁆 (Brahmi script)
• တက္ၑန် (Burmese script)
• તક્ષન્ (Gujarati script)
• ਤਕ੍ਸ਼ਨ੍ (Gurmukhi script)
• 𑌤𑌕𑍍𑌷𑌨𑍍 (Grantha script)
• ꦠꦏ꧀ꦰꦤ꧀ (Javanese script)
• 𑂞𑂍𑂹𑂭𑂢𑂹 (Kaithi script)
• ತಕ್ಷೝ (Kannada script)
• តក្ឞន៑ (Khmer script)
• ຕກ຺ຩນ຺ (Lao script)
• തക്ഷന് (Malayalam script)
• ᢠᠠᡬᢢᠠᠨ (Manchu script)
• 𑘝𑘎𑘿𑘬𑘡𑘿 (Modi script)
• ᢐᠠᢉᢔᠠᠨ (Mongolian script)
• 𑦽𑦮𑧠𑧌𑧁𑧠 (Nandinagari script)
• 𑐟𑐎𑑂𑐲𑐣𑑂 (Newa script)
• ତକ୍ଷନ୍ (Odia script)
• ꢡꢒ꣄ꢰꢥ꣄ (Saurashtra script)
• 𑆠𑆑𑇀𑆰𑆤𑇀 (Sharada script)
• 𑖝𑖎𑖿𑖬𑖡𑖿 (Siddham script)
• තක්‍ෂන් (Sinhalese script)
• 𑩫𑩜 𑪙𑪀𑩯 𑪙 (Soyombo script)
• 𑚙𑚊𑚶𑚝𑚶 (Takri script)
• தக்ஷந் (Tamil script)
• తక్షౝ (Telugu script)
• ตกฺษนฺ (Thai script)
• ཏ་ཀྵ་ན྄ (Tibetan script)
• 𑒞𑒏𑓂𑒭𑒢𑓂 (Tirhuta script)
• 𑨙𑨋𑩇𑨯𑨝𑨴 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Aryan *táṭṣā, from Proto-Indo-Iranian *táćšā (“carpenter, woodcutter”), from Proto-Indo-European *tétḱō (“idem”). Cognate with Ancient Greek τέκτων (téktōn, “carpenter”), Avestan 𐬙𐬀𐬱𐬀𐬥 (tašan).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /tɐ́k.ʂɐn/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /t̪ɐk.ʂɐn̪/

Noun

तक्षन् • (tákṣan) stem, m

1. a carpenter

   Synonyms: छेदि (chédi), त्वष्टृ (tváṣṭṛ)

   • c. 1500 BCE – 1000 BCE, Ṛgveda 9.112.1:

     नानानं वा उ नो धियो वि व्रतानि जनानाम्।
     तक्षा रिष्टं रुतं भिषग्ब्रह्मा सुन्वन्तमिच्छतीन्द्रायेन्दो परि स्रव॥

     nānānaṃ vā u no dhiyo vi vratāni janānām.
     takṣā riṣṭaṃ rutaṃ bhiṣagbrahmā sunvantamicchatīndrāyendo pari srava.

     WE all have various thoughts and plans, and diverse are the ways of men.
     The Brahman seeks the worshipper, wright seeks the cracked, and leech the maimed. Flow, Indu, flow for Indra's sake.

2. a woodcutter

Declension

Masculine an-stem declension of तक्षन्

	singular	dual	plural
nominative	तक्षा (tákṣā)	तक्षाणौ (tákṣāṇau) तक्षाणा¹ (tákṣāṇā¹)	तक्षाणः (tákṣāṇaḥ)
accusative	तक्षाणम् (tákṣāṇam)	तक्षाणौ (tákṣāṇau) तक्षाणा¹ (tákṣāṇā¹)	तक्ष्णः (tákṣṇaḥ)
instrumental	तक्ष्णा (tákṣṇā)	तक्षभ्याम् (tákṣabhyām)	तक्षभिः (tákṣabhiḥ)
dative	तक्ष्णे (tákṣṇe)	तक्षभ्याम् (tákṣabhyām)	तक्षभ्यः (tákṣabhyaḥ)
ablative	तक्ष्णः (tákṣṇaḥ)	तक्षभ्याम् (tákṣabhyām)	तक्षभ्यः (tákṣabhyaḥ)
genitive	तक्ष्णः (tákṣṇaḥ)	तक्ष्णोः (tákṣṇoḥ)	तक्ष्णाम् (tákṣṇām)
locative	तक्ष्णि (tákṣṇi) तक्षणि (tákṣaṇi) तक्षन्¹ (tákṣan¹)	तक्ष्णोः (tákṣṇoḥ)	तक्षसु (tákṣasu)
vocative	तक्षन् (tákṣan)	तक्षाणौ (tákṣāṇau) तक्षाणा¹ (tákṣāṇā¹)	तक्षाणः (tákṣāṇaḥ)

• ¹Vedic

Descendants

• Hindustani:

  Hindi: तखान (takhān) (rare)

  Urdu: تَکَھان (takhān)

• Punjabi: (intrusive r)
  • Gurmukhi script: ਤਰਖਾਣ (tarkhāṇ)
  • Shahmukhi script: تَرکھاݨ (tarkhāṇ)
• → Tamil: தச்சன் (taccaṉ)

Further reading

• Monier Williams (1899) “तक्षन्”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 431/3.