निषत्त

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• নিষত্ত (Assamese script)
• ᬦᬶᬱᬢ᭄ᬢ (Balinese script)
• নিষত্ত (Bengali script)
• 𑰡𑰰𑰬𑰝𑰿𑰝 (Bhaiksuki script)
• 𑀦𑀺𑀱𑀢𑁆𑀢 (Brahmi script)
• နိၑတ္တ (Burmese script)
• નિષત્ત (Gujarati script)
• ਨਿਸ਼ਤ੍ਤ (Gurmukhi script)
• 𑌨𑌿𑌷𑌤𑍍𑌤 (Grantha script)
• ꦤꦶꦰꦠ꧀ꦠ (Javanese script)
• 𑂢𑂱𑂭𑂞𑂹𑂞 (Kaithi script)
• ನಿಷತ್ತ (Kannada script)
• និឞត្ត (Khmer script)
• ນິຩຕ຺ຕ (Lao script)
• നിഷത്ത (Malayalam script)
• ᠨᡳᢢᠠᢠᢠᠠ (Manchu script)
• 𑘡𑘱𑘬𑘝𑘿𑘝 (Modi script)
• ᠨᠢᢔᠠᢐᢐᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑧁𑧒𑧌𑦽𑧠𑦽 (Nandinagari script)
• 𑐣𑐶𑐲𑐟𑑂𑐟 (Newa script)
• ନିଷତ୍ତ (Odia script)
• ꢥꢶꢰꢡ꣄ꢡ (Saurashtra script)
• 𑆤𑆴𑆰𑆠𑇀𑆠 (Sharada script)
• 𑖡𑖰𑖬𑖝𑖿𑖝 (Siddham script)
• නිෂත‍්ත (Sinhalese script)
• 𑩯𑩑𑪀𑩫 𑪙𑩫 (Soyombo script)
• 𑚝𑚮𑚙𑚶𑚙 (Takri script)
• நிஷத்த (Tamil script)
• నిషత్త (Telugu script)
• นิษตฺต (Thai script)
• ནི་ཥ་ཏྟ (Tibetan script)
• 𑒢𑒱𑒭𑒞𑓂𑒞 (Tirhuta script)
• 𑨝𑨁𑨯𑨙𑩇𑨙 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Iranian *(H)nišatˢtás (“seated”), from Proto-Indo-European *(h₁)ni (“down”) + *sedtós (“seated”), from *sed- (“to sit”). Cognate with Middle Persian [script needed] (nšst /⁠nišast⁠/, “seated”). By surface analysis, नि (ni) +‎ सत्त (satta).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ni.ʂɐt̪.t̪ɐ́/, [n̪i.ʂɐt̪̚.t̪ɐ́], /ní.ʂɐt̪.t̪ɐ/, [n̪í.ʂɐt̪̚.t̪ɐ]
• (Classical) IPA^(key): /n̪iˈʂɐt̪.t̪ɐ/, [n̪iˈʂɐt̪̚.t̪ɐ]

Adjective

निषत्त • (niṣattá or níṣatta) stem

1. seated, sitting, seated down
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 1.146.1:

     त्रिमूर्धानं सप्तरश्मिं गृणीषे ऽनूनम् अग्निं पित्रोर् उपस्थे ।
     निषत्तम् अस्य चरतो ध्रुवस्य विश्वा दिवो रोचनापप्रिवांसम् ॥

     trimūrdhānaṃ saptaraśmiṃ gṛṇīṣe ʼnūnam agniṃ pitror upasthe.
     niṣattam asya carato dhruvasya viśvā divo rocanāpaprivāṃsam.

     I laud the seven-rayed, the triple-headed, Agni all-perfect in his Parents’ bosom,
     Seated down in the lap of all that moves and moves not, him who hath filled all luminous realms of heaven.

Declension

Masculine a-stem declension of निषत्त (niṣattá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	निषत्तः niṣattáḥ	निषत्तौ / निषत्ता¹ niṣattaú / niṣattā́¹	निषत्ताः / निषत्तासः¹ niṣattā́ḥ / niṣattā́saḥ¹
Vocative	निषत्त níṣatta	निषत्तौ / निषत्ता¹ níṣattau / níṣattā¹	निषत्ताः / निषत्तासः¹ níṣattāḥ / níṣattāsaḥ¹
Accusative	निषत्तम् niṣattám	निषत्तौ / निषत्ता¹ niṣattaú / niṣattā́¹	निषत्तान् niṣattā́n
Instrumental	निषत्तेन niṣatténa	निषत्ताभ्याम् niṣattā́bhyām	निषत्तैः / निषत्तेभिः¹ niṣattaíḥ / niṣattébhiḥ¹
Dative	निषत्ताय niṣattā́ya	निषत्ताभ्याम् niṣattā́bhyām	निषत्तेभ्यः niṣattébhyaḥ
Ablative	निषत्तात् niṣattā́t	निषत्ताभ्याम् niṣattā́bhyām	निषत्तेभ्यः niṣattébhyaḥ
Genitive	निषत्तस्य niṣattásya	निषत्तयोः niṣattáyoḥ	निषत्तानाम् niṣattā́nām
Locative	निषत्ते niṣatté	निषत्तयोः niṣattáyoḥ	निषत्तेषु niṣattéṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of निषत्ता (niṣattā́)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	निषत्ता niṣattā́	निषत्ते niṣatté	निषत्ताः niṣattā́ḥ
Vocative	निषत्ते níṣatte	निषत्ते níṣatte	निषत्ताः níṣattāḥ
Accusative	निषत्ताम् niṣattā́m	निषत्ते niṣatté	निषत्ताः niṣattā́ḥ
Instrumental	निषत्तया / निषत्ता¹ niṣattáyā / niṣattā́¹	निषत्ताभ्याम् niṣattā́bhyām	निषत्ताभिः niṣattā́bhiḥ
Dative	निषत्तायै niṣattā́yai	निषत्ताभ्याम् niṣattā́bhyām	निषत्ताभ्यः niṣattā́bhyaḥ
Ablative	निषत्तायाः / निषत्तायै² niṣattā́yāḥ / niṣattā́yai²	निषत्ताभ्याम् niṣattā́bhyām	निषत्ताभ्यः niṣattā́bhyaḥ
Genitive	निषत्तायाः / निषत्तायै² niṣattā́yāḥ / niṣattā́yai²	निषत्तयोः niṣattáyoḥ	निषत्तानाम् niṣattā́nām
Locative	निषत्तायाम् niṣattā́yām	निषत्तयोः niṣattáyoḥ	निषत्तासु niṣattā́su
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of निषत्त (niṣattá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	निषत्तम् niṣattám	निषत्ते niṣatté	निषत्तानि / निषत्ता¹ niṣattā́ni / niṣattā́¹
Vocative	निषत्त níṣatta	निषत्ते níṣatte	निषत्तानि / निषत्ता¹ níṣattāni / níṣattā¹
Accusative	निषत्तम् niṣattám	निषत्ते niṣatté	निषत्तानि / निषत्ता¹ niṣattā́ni / niṣattā́¹
Instrumental	निषत्तेन niṣatténa	निषत्ताभ्याम् niṣattā́bhyām	निषत्तैः / निषत्तेभिः¹ niṣattaíḥ / niṣattébhiḥ¹
Dative	निषत्ताय niṣattā́ya	निषत्ताभ्याम् niṣattā́bhyām	निषत्तेभ्यः niṣattébhyaḥ
Ablative	निषत्तात् niṣattā́t	निषत्ताभ्याम् niṣattā́bhyām	निषत्तेभ्यः niṣattébhyaḥ
Genitive	निषत्तस्य niṣattásya	निषत्तयोः niṣattáyoḥ	निषत्तानाम् niṣattā́nām
Locative	निषत्ते niṣatté	निषत्तयोः niṣattáyoḥ	निषत्तेषु niṣattéṣu
Notes	¹Vedic

Masculine a-stem declension of निषत्त (níṣatta)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	निषत्तः níṣattaḥ	निषत्तौ / निषत्ता¹ níṣattau / níṣattā¹	निषत्ताः / निषत्तासः¹ níṣattāḥ / níṣattāsaḥ¹
Vocative	निषत्त níṣatta	निषत्तौ / निषत्ता¹ níṣattau / níṣattā¹	निषत्ताः / निषत्तासः¹ níṣattāḥ / níṣattāsaḥ¹
Accusative	निषत्तम् níṣattam	निषत्तौ / निषत्ता¹ níṣattau / níṣattā¹	निषत्तान् níṣattān
Instrumental	निषत्तेन níṣattena	निषत्ताभ्याम् níṣattābhyām	निषत्तैः / निषत्तेभिः¹ níṣattaiḥ / níṣattebhiḥ¹
Dative	निषत्ताय níṣattāya	निषत्ताभ्याम् níṣattābhyām	निषत्तेभ्यः níṣattebhyaḥ
Ablative	निषत्तात् níṣattāt	निषत्ताभ्याम् níṣattābhyām	निषत्तेभ्यः níṣattebhyaḥ
Genitive	निषत्तस्य níṣattasya	निषत्तयोः níṣattayoḥ	निषत्तानाम् níṣattānām
Locative	निषत्ते níṣatte	निषत्तयोः níṣattayoḥ	निषत्तेषु níṣatteṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of निषत्ता (níṣattā)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	निषत्ता níṣattā	निषत्ते níṣatte	निषत्ताः níṣattāḥ
Vocative	निषत्ते níṣatte	निषत्ते níṣatte	निषत्ताः níṣattāḥ
Accusative	निषत्ताम् níṣattām	निषत्ते níṣatte	निषत्ताः níṣattāḥ
Instrumental	निषत्तया / निषत्ता¹ níṣattayā / níṣattā¹	निषत्ताभ्याम् níṣattābhyām	निषत्ताभिः níṣattābhiḥ
Dative	निषत्तायै níṣattāyai	निषत्ताभ्याम् níṣattābhyām	निषत्ताभ्यः níṣattābhyaḥ
Ablative	निषत्तायाः / निषत्तायै² níṣattāyāḥ / níṣattāyai²	निषत्ताभ्याम् níṣattābhyām	निषत्ताभ्यः níṣattābhyaḥ
Genitive	निषत्तायाः / निषत्तायै² níṣattāyāḥ / níṣattāyai²	निषत्तयोः níṣattayoḥ	निषत्तानाम् níṣattānām
Locative	निषत्तायाम् níṣattāyām	निषत्तयोः níṣattayoḥ	निषत्तासु níṣattāsu
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of निषत्त (níṣatta)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	निषत्तम् níṣattam	निषत्ते níṣatte	निषत्तानि / निषत्ता¹ níṣattāni / níṣattā¹
Vocative	निषत्त níṣatta	निषत्ते níṣatte	निषत्तानि / निषत्ता¹ níṣattāni / níṣattā¹
Accusative	निषत्तम् níṣattam	निषत्ते níṣatte	निषत्तानि / निषत्ता¹ níṣattāni / níṣattā¹
Instrumental	निषत्तेन níṣattena	निषत्ताभ्याम् níṣattābhyām	निषत्तैः / निषत्तेभिः¹ níṣattaiḥ / níṣattebhiḥ¹
Dative	निषत्ताय níṣattāya	निषत्ताभ्याम् níṣattābhyām	निषत्तेभ्यः níṣattebhyaḥ
Ablative	निषत्तात् níṣattāt	निषत्ताभ्याम् níṣattābhyām	निषत्तेभ्यः níṣattebhyaḥ
Genitive	निषत्तस्य níṣattasya	निषत्तयोः níṣattayoḥ	निषत्तानाम् níṣattānām
Locative	निषत्ते níṣatte	निषत्तयोः níṣattayoḥ	निषत्तेषु níṣatteṣu
Notes	¹Vedic

Further reading

• Monier Williams (1899) “निषत्त”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 561.
• Apte, Vaman Shivram (1890) “निषत्त”, in The practical Sanskrit-English dictionary, Poona: Prasad Prakashan