वियुत
Jump to navigation
Jump to search
Hindi
[edit]Etymology
[edit]Learned borrowing from Sanskrit वियुत (víyuta). By surface analysis, वि- (vi-) + युत (yut).
Pronunciation
[edit]Adjective
[edit]वियुत • (viyut) (indeclinable)
Further reading
[edit]- Dāsa, Śyāmasundara (1965–1975) “वियुत”, in Hindī Śabdasāgara [lit. Sea of Hindi words] (in Hindi), Kashi [Varanasi]: Nagari Pracarini Sabha
Sanskrit
[edit]Alternative scripts
[edit]Alternative scripts
- ৱিয়ুত (Assamese script)
- ᬯᬶᬬᬸᬢ (Balinese script)
- বিয়ুত (Bengali script)
- 𑰪𑰰𑰧𑰲𑰝 (Bhaiksuki script)
- 𑀯𑀺𑀬𑀼𑀢 (Brahmi script)
- ဝိယုတ (Burmese script)
- વિયુત (Gujarati script)
- ਵਿਯੁਤ (Gurmukhi script)
- 𑌵𑌿𑌯𑍁𑌤 (Grantha script)
- ꦮꦶꦪꦸꦠ (Javanese script)
- 𑂫𑂱𑂨𑂳𑂞 (Kaithi script)
- ವಿಯುತ (Kannada script)
- វិយុត (Khmer script)
- ວິຍຸຕ (Lao script)
- വിയുത (Malayalam script)
- ᠸᡳᠶᡠᢠᠠ (Manchu script)
- 𑘪𑘱𑘧𑘳𑘝 (Modi script)
- ᠸᠢᠶ᠋ᠤᢐᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑧊𑧒𑧇𑧔𑦽 (Nandinagari script)
- 𑐰𑐶𑐫𑐸𑐟 (Newa script)
- ଵିଯୁତ (Odia script)
- ꢮꢶꢫꢸꢡ (Saurashtra script)
- 𑆮𑆴𑆪𑆶𑆠 (Sharada script)
- 𑖪𑖰𑖧𑖲𑖝 (Siddham script)
- වියුත (Sinhalese script)
- 𑩾𑩑𑩻𑩒𑩫 (Soyombo script)
- 𑚦𑚮𑚣𑚰𑚙 (Takri script)
- வியுத (Tamil script)
- వియుత (Telugu script)
- วิยุต (Thai script)
- ཝི་ཡུ་ཏ (Tibetan script)
- 𑒫𑒱𑒨𑒳𑒞 (Tirhuta script)
- 𑨭𑨁𑨪𑨃𑨙 (Zanabazar Square script)
Etymology
[edit]From Proto-Indo-Iranian *wíyutas (“separate; kept off”). Cognate with Avestan 𐬬𐬌𐬌𐬏𐬙𐬀 (viiūta). By surface analysis, वि- (vi-) + युत (yuta); see there for more.
Pronunciation
[edit]Adjective
[edit]वियुत • (víyuta) stem
- separated from; deprived of (in compounds or with the instrumental of the object)
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 5.30.10:
- समत्र गावोऽभितोऽनवन्तेहेह वत्सैर्वियुता यदासन् ।
सं ता इन्द्रो असृजदस्य शाकैर्यदीं सोमासः सुषुता अमन्दन् ॥- samatra gāvoʼbhitoʼnavanteheha vatsairviyutā yadāsan.
saṃ tā indro asṛjadasya śākairyadīṃ somāsaḥ suṣutā amandan. - Separated from their calves the Cows went lowing around, on every side, hither and thither.
Indra re-united them with his helpers, when the well-pressed Soma made him joyful.
- samatra gāvoʼbhitoʼnavanteheha vatsairviyutā yadāsan.
- समत्र गावोऽभितोऽनवन्तेहेह वत्सैर्वियुता यदासन् ।
Declension
[edit]Masculine a-stem declension of वियुत (víyuta) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | वियुतः víyutaḥ |
वियुतौ / वियुता¹ víyutau / víyutā¹ |
वियुताः / वियुतासः¹ víyutāḥ / víyutāsaḥ¹ |
Vocative | वियुत víyuta |
वियुतौ / वियुता¹ víyutau / víyutā¹ |
वियुताः / वियुतासः¹ víyutāḥ / víyutāsaḥ¹ |
Accusative | वियुतम् víyutam |
वियुतौ / वियुता¹ víyutau / víyutā¹ |
वियुतान् víyutān |
Instrumental | वियुतेन víyutena |
वियुताभ्याम् víyutābhyām |
वियुतैः / वियुतेभिः¹ víyutaiḥ / víyutebhiḥ¹ |
Dative | वियुताय víyutāya |
वियुताभ्याम् víyutābhyām |
वियुतेभ्यः víyutebhyaḥ |
Ablative | वियुतात् víyutāt |
वियुताभ्याम् víyutābhyām |
वियुतेभ्यः víyutebhyaḥ |
Genitive | वियुतस्य víyutasya |
वियुतयोः víyutayoḥ |
वियुतानाम् víyutānām |
Locative | वियुते víyute |
वियुतयोः víyutayoḥ |
वियुतेषु víyuteṣu |
Notes |
|
Feminine ā-stem declension of वियुता (víyutā) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | वियुता víyutā |
वियुते víyute |
वियुताः víyutāḥ |
Vocative | वियुते víyute |
वियुते víyute |
वियुताः víyutāḥ |
Accusative | वियुताम् víyutām |
वियुते víyute |
वियुताः víyutāḥ |
Instrumental | वियुतया / वियुता¹ víyutayā / víyutā¹ |
वियुताभ्याम् víyutābhyām |
वियुताभिः víyutābhiḥ |
Dative | वियुतायै víyutāyai |
वियुताभ्याम् víyutābhyām |
वियुताभ्यः víyutābhyaḥ |
Ablative | वियुतायाः / वियुतायै² víyutāyāḥ / víyutāyai² |
वियुताभ्याम् víyutābhyām |
वियुताभ्यः víyutābhyaḥ |
Genitive | वियुतायाः / वियुतायै² víyutāyāḥ / víyutāyai² |
वियुतयोः víyutayoḥ |
वियुतानाम् víyutānām |
Locative | वियुतायाम् víyutāyām |
वियुतयोः víyutayoḥ |
वियुतासु víyutāsu |
Notes |
|
Neuter a-stem declension of वियुत (víyuta) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | वियुतम् víyutam |
वियुते víyute |
वियुतानि / वियुता¹ víyutāni / víyutā¹ |
Vocative | वियुत víyuta |
वियुते víyute |
वियुतानि / वियुता¹ víyutāni / víyutā¹ |
Accusative | वियुतम् víyutam |
वियुते víyute |
वियुतानि / वियुता¹ víyutāni / víyutā¹ |
Instrumental | वियुतेन víyutena |
वियुताभ्याम् víyutābhyām |
वियुतैः / वियुतेभिः¹ víyutaiḥ / víyutebhiḥ¹ |
Dative | वियुताय víyutāya |
वियुताभ्याम् víyutābhyām |
वियुतेभ्यः víyutebhyaḥ |
Ablative | वियुतात् víyutāt |
वियुताभ्याम् víyutābhyām |
वियुतेभ्यः víyutebhyaḥ |
Genitive | वियुतस्य víyutasya |
वियुतयोः víyutayoḥ |
वियुतानाम् víyutānām |
Locative | वियुते víyute |
वियुतयोः víyutayoḥ |
वियुतेषु víyuteṣu |
Notes |
|
Further reading
[edit]- Monier Williams (1899) “वियुत”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 981.
Categories:
- Hindi terms derived from Proto-Indo-Iranian
- Hindi terms derived from the Proto-Indo-Iranian root *yaw-
- Hindi terms derived from Sanskrit
- Hindi terms derived from the Sanskrit root यु
- Hindi terms borrowed from Sanskrit
- Hindi learned borrowings from Sanskrit
- Hindi terms prefixed with वि-
- Hindi terms with IPA pronunciation
- Hindi lemmas
- Hindi adjectives
- Hindi indeclinable adjectives
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-Iranian
- Sanskrit terms derived from the Proto-Indo-Iranian root *yaw-
- Sanskrit terms belonging to the root यु
- Sanskrit terms inherited from Proto-Indo-Iranian
- Sanskrit terms prefixed with वि-
- Sanskrit terms with IPA pronunciation
- Sanskrit lemmas
- Sanskrit adjectives
- Sanskrit adjectives in Devanagari script
- Sanskrit terms with quotations