მთავარანგელოზი

Georgian

Alternative forms

• თავარანგელოზი (tavarangelozi) — Upper Imereti

Etymology

Inherited from Old Georgian მთავარანგელოზი (mtavarangelozi).

Pronunciation

• IPA^(key): /mtʰavaranɡelozi/, [mtʰavaɾaŋɡeɫozi]
• Hyphenation: მთა‧ვა‧რან‧გე‧ლო‧ზი

Noun

მთავარანგელოზი • (mtavarangelozi) (plural მთავარანგელოზები)

1. (Christianity) archangel

Inflection

Declension of მთავარანგელოზი (see Georgian declension)
	singular	plural	archaic plural
nominative	მთავარანგელოზი (mtavarangelozi)	მთავარანგელოზები (mtavarangelozebi)	მთავარანგელოზნი (mtavarangelozni)
ergative	მთავარანგელოზმა (mtavarangelozma)	მთავარანგელოზებმა (mtavarangelozebma)	მთავარანგელოზთ(ა) (mtavarangelozt(a))
dative	მთავარანგელოზს(ა) (mtavarangelozs(a))	მთავარანგელოზებს(ა) (mtavarangelozebs(a))	მთავარანგელოზთ(ა) (mtavarangelozt(a))
genitive	მთავარანგელოზის(ა) (mtavarangelozis(a))	მთავარანგელოზების(ა) (mtavarangelozebis(a))	მთავარანგელოზთ(ა) (mtavarangelozt(a))
instrumental	მთავარანგელოზით(ა) (mtavarangelozit(a))	მთავარანგელოზებით(ა) (mtavarangelozebit(a))
adverbial	მთავარანგელოზად(ა) (mtavarangelozad(a))	მთავარანგელოზებად(ა) (mtavarangelozebad(a))
vocative	მთავარანგელოზო (mtavarangelozo)	მთავარანგელოზებო (mtavarangelozebo)	მთავარანგელოზნო (mtavarangelozno)
Notes: archaic plurals might not exist.

Postpositional inflection of მთავარანგელოზი (see Georgian postpositions)
postpositions taking a dative case	singular	plural
-ზე (-ze, “on”)	მთავარანგელოზზე (mtavarangelozze)	მთავარანგელოზებზე (mtavarangelozebze)
-თან (-tan, “near”)	მთავარანგელოზთან (mtavarangeloztan)	მთავარანგელოზებთან (mtavarangelozebtan)
-ში (-ši, “in”)	მთავარანგელოზში (mtavarangelozši)	მთავარანგელოზებში (mtavarangelozebši)
-ვით (-vit, “like”)	მთავარანგელოზივით (mtavarangelozivit)	მთავარანგელოზებივით (mtavarangelozebivit)
postpositions taking a genitive case	singular	plural
-თვის (-tvis, “for”)	მთავარანგელოზისთვის (mtavarangelozistvis)	მთავარანგელოზებისთვის (mtavarangelozebistvis)
-ებრ (-ebr, “like”)	მთავარანგელოზისებრ (mtavarangelozisebr)	მთავარანგელოზებისებრ (mtavarangelozebisebr)
-კენ (-ḳen, “towards”)	მთავარანგელოზისკენ (mtavarangelozisḳen)	მთავარანგელოზებისკენ (mtavarangelozebisḳen)
-გან (-gan, “from/of”)	მთავარანგელოზისგან (mtavarangelozisgan)	მთავარანგელოზებისგან (mtavarangelozebisgan)
postpositions taking an instrumental case	singular	plural
-დან (-dan, “from/since”)	მთავარანგელოზიდან (mtavarangelozidan)	მთავარანგელოზებიდან (mtavarangelozebidan)
-ურთ (-urt, “together with”)	მთავარანგელოზითურთ (mtavarangeloziturt)	მთავარანგელოზებითურთ (mtavarangelozebiturt)
postpositions taking an adverbial case	singular	plural
-მდე (-mde, “up to”)	მთავარანგელოზამდე (mtavarangelozamde)	მთავარანგელოზებამდე (mtavarangelozebamde)

Old Georgian

Etymology

From მთავარი (mtavari, “main, principal, chief”) +‎ ანგელოზი (angelozi, “angel”). Calque of Ancient Greek ἀρχᾰ́γγελος (arkhángelos).

Noun

მთავარანგელოზი • (mtavarangelozi)

1. (Christianity) archangel

Descendants

• Georgian: მთავარანგელოზი (mtavarangelozi), თავარანგელოზი (tavarangelozi) — Upper Imereti
• → Abkhaz: таргьалаз (tʼargʲalaz)
• → Mingrelian: თარანგელოზი (tarangelozi), თარანგიოზი (tarangiozi), თარანგილოზი (tarangilozi), თარგელოზი (targelozi)
• → Ossetian: Таранджелоз (Taranǵeloz)
• → Svan: თა̄რინგზელ (tāringzel), თა̈რგლეზერ (tärglezer), თა̄რინგზელ (tāringzel), თა̄რინძელ (tārinʒel), თა̈რიგზელ (tärigzel), თა̈რიგლეზერ (täriglezer), თა̄რიძელ (tāriʒel)

Further reading

• Abulaʒe, Ilia (1973) “მთავარანგელოზი”, in Ʒveli kartuli enis leksiḳoni (masalebi) [Dictionary of Old Georgian (Materials)]‎^[1] (in Georgian), Tbilisi: Metsniereba, page 239b
• Sardshweladse, Surab, Fähnrich, Heinz (2005) “მთავარანგელოზი”, in Altgeorgisch-Deutsches Wörterbuch (Handbook of Oriental Studies; VIII.12), with the collaboration of Irine Melikishvili and Sopio Sardshweladse, Leiden, Boston: Brill, page 672b