क्रुद्ध

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit क्रुद्ध (kruddha).

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /kɾʊd̪d̪ʱ/, [kɾʊd̪(ː)ʱ]

Adjective

क्रुद्ध • (kruddh) (indeclinable, Urdu spelling کردھ)

1. angry, furious

   Synonym: ग़ुस्सा (ġussā)

   वह क्रुद्ध होके चिल्लाने लगा।

   vah kruddh hoke cillāne lagā.

   He became angry and started to shout.

References

• McGregor, Ronald Stuart (1993) “क्रुद्ध”, in The Oxford Hindi-English Dictionary, London: Oxford University Press

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• ক্ৰুদ্ধ (Assamese script)
• ᬓ᭄ᬭᬸᬤ᭄ᬥ (Balinese script)
• ক্রুদ্ধ (Bengali script)
• 𑰎𑰿𑰨𑰲𑰟𑰿𑰠 (Bhaiksuki script)
• 𑀓𑁆𑀭𑀼𑀤𑁆𑀥 (Brahmi script)
• ကြုဒ္ဓ (Burmese script)
• ક્રુદ્ધ (Gujarati script)
• ਕ੍ਰੁਦ੍ਧ (Gurmukhi script)
• 𑌕𑍍𑌰𑍁𑌦𑍍𑌧 (Grantha script)
• ꦏꦿꦸꦢ꧀ꦣ (Javanese script)
• 𑂍𑂹𑂩𑂳𑂠𑂹𑂡 (Kaithi script)
• ಕ್ರುದ್ಧ (Kannada script)
• ក្រុទ្ធ (Khmer script)
• ກ຺ຣຸທ຺ຘ (Lao script)
• ക്രുദ്ധ (Malayalam script)
• ᡬᡵᡠᡩᢡᠠ (Manchu script)
• 𑘎𑘿𑘨𑘳𑘟𑘿𑘠 (Modi script)
• ᢉᠷᠤᢑᢑᠾᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑦮𑧠𑧈𑧔𑦿𑧠𑧀 (Nandinagari script)
• 𑐎𑑂𑐬𑐸𑐡𑑂𑐢 (Newa script)
• କ୍ରୁଦ୍ଧ (Odia script)
• ꢒ꣄ꢬꢸꢣ꣄ꢤ (Saurashtra script)
• 𑆑𑇀𑆫𑆶𑆢𑇀𑆣 (Sharada script)
• 𑖎𑖿𑖨𑗜𑖟𑖿𑖠 (Siddham script)
• ක්‍රුද‍්ධ (Sinhalese script)
• 𑩜 𑪙𑩼𑩒𑩭 𑪙𑩮 (Soyombo script)
• 𑚊𑚶𑚤𑚰𑚛𑚶𑚜 (Takri script)
• க்ருத்³த⁴ (Tamil script)
• క్రుద్ధ (Telugu script)
• กฺรุทฺธ (Thai script)
• ཀྲུ་དྡྷ (Tibetan script)
• 𑒏𑓂𑒩𑒳𑒠𑓂𑒡 (Tirhuta script)
• 𑨋𑩇𑨫𑨃𑨛𑩇𑨜 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Iranian *krudᶻdʰás, from the root *krawdʰ- (“to be angry”). See क्रुध्यति (krudhyati) for cognates.

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /kɾud.dʱɐ́/, [kɾud̚.dʱɐ́]
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈkɾud̪.d̪ʱɐ/, [ˈkɾud̪̚.d̪ʱɐ]

Adjective

क्रुद्ध • (kruddhá) stem

1. irritated, provoked, angry (with locative, dative or genitive or with उपरि (upari) or प्रति (prati))
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 5.15.3:

     अ॒ङ्हो॒युव॑स्त॒न्व॑स्तन्वते॒ वि वयो॑ म॒हद्दु॒ष्टरं॑ पू॒र्व्याय॑।
     स सं॒वतो॒ नव॑जातस्तुतुर्यात्सि॒ङ्हं न क्रु॒द्धम्अ॒भित॒: परि॑ ष्ठुः॥

     aṅhoyúvastanvàstanvate ví váyo mahádduṣṭáraṃ pūrvyā́ya.
     sá saṃváto návajātastuturyātsiṅháṃ ná kruddhámabhíta: pári ṣṭhuḥ.

     Averting woe, they labour hard to bring him, the ancient, plenteous food as power resistless.
     May he (Agni), born newly, conquer his assailants: round him they stand as round an angry lion.

   • c. 1200 BCE – 1000 BCE, Atharvaveda
   • c. 400 BCE, Mahābhārata

Declension

Masculine a-stem declension of क्रुद्ध (kruddhá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	क्रुद्धः kruddháḥ	क्रुद्धौ / क्रुद्धा¹ kruddhaú / kruddhā́¹	क्रुद्धाः / क्रुद्धासः¹ kruddhā́ḥ / kruddhā́saḥ¹
Vocative	क्रुद्ध krúddha	क्रुद्धौ / क्रुद्धा¹ krúddhau / krúddhā¹	क्रुद्धाः / क्रुद्धासः¹ krúddhāḥ / krúddhāsaḥ¹
Accusative	क्रुद्धम् kruddhám	क्रुद्धौ / क्रुद्धा¹ kruddhaú / kruddhā́¹	क्रुद्धान् kruddhā́n
Instrumental	क्रुद्धेन kruddhéna	क्रुद्धाभ्याम् kruddhā́bhyām	क्रुद्धैः / क्रुद्धेभिः¹ kruddhaíḥ / kruddhébhiḥ¹
Dative	क्रुद्धाय kruddhā́ya	क्रुद्धाभ्याम् kruddhā́bhyām	क्रुद्धेभ्यः kruddhébhyaḥ
Ablative	क्रुद्धात् kruddhā́t	क्रुद्धाभ्याम् kruddhā́bhyām	क्रुद्धेभ्यः kruddhébhyaḥ
Genitive	क्रुद्धस्य kruddhásya	क्रुद्धयोः kruddháyoḥ	क्रुद्धानाम् kruddhā́nām
Locative	क्रुद्धे kruddhé	क्रुद्धयोः kruddháyoḥ	क्रुद्धेषु kruddhéṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of क्रुद्धा (kruddhā́)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	क्रुद्धा kruddhā́	क्रुद्धे kruddhé	क्रुद्धाः kruddhā́ḥ
Vocative	क्रुद्धे krúddhe	क्रुद्धे krúddhe	क्रुद्धाः krúddhāḥ
Accusative	क्रुद्धाम् kruddhā́m	क्रुद्धे kruddhé	क्रुद्धाः kruddhā́ḥ
Instrumental	क्रुद्धया / क्रुद्धा¹ kruddháyā / kruddhā́¹	क्रुद्धाभ्याम् kruddhā́bhyām	क्रुद्धाभिः kruddhā́bhiḥ
Dative	क्रुद्धायै kruddhā́yai	क्रुद्धाभ्याम् kruddhā́bhyām	क्रुद्धाभ्यः kruddhā́bhyaḥ
Ablative	क्रुद्धायाः / क्रुद्धायै² kruddhā́yāḥ / kruddhā́yai²	क्रुद्धाभ्याम् kruddhā́bhyām	क्रुद्धाभ्यः kruddhā́bhyaḥ
Genitive	क्रुद्धायाः / क्रुद्धायै² kruddhā́yāḥ / kruddhā́yai²	क्रुद्धयोः kruddháyoḥ	क्रुद्धानाम् kruddhā́nām
Locative	क्रुद्धायाम् kruddhā́yām	क्रुद्धयोः kruddháyoḥ	क्रुद्धासु kruddhā́su
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of क्रुद्ध (kruddhá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	क्रुद्धम् kruddhám	क्रुद्धे kruddhé	क्रुद्धानि / क्रुद्धा¹ kruddhā́ni / kruddhā́¹
Vocative	क्रुद्ध krúddha	क्रुद्धे krúddhe	क्रुद्धानि / क्रुद्धा¹ krúddhāni / krúddhā¹
Accusative	क्रुद्धम् kruddhám	क्रुद्धे kruddhé	क्रुद्धानि / क्रुद्धा¹ kruddhā́ni / kruddhā́¹
Instrumental	क्रुद्धेन kruddhéna	क्रुद्धाभ्याम् kruddhā́bhyām	क्रुद्धैः / क्रुद्धेभिः¹ kruddhaíḥ / kruddhébhiḥ¹
Dative	क्रुद्धाय kruddhā́ya	क्रुद्धाभ्याम् kruddhā́bhyām	क्रुद्धेभ्यः kruddhébhyaḥ
Ablative	क्रुद्धात् kruddhā́t	क्रुद्धाभ्याम् kruddhā́bhyām	क्रुद्धेभ्यः kruddhébhyaḥ
Genitive	क्रुद्धस्य kruddhásya	क्रुद्धयोः kruddháyoḥ	क्रुद्धानाम् kruddhā́nām
Locative	क्रुद्धे kruddhé	क्रुद्धयोः kruddháyoḥ	क्रुद्धेषु kruddhéṣu
Notes	¹Vedic

Related terms

• क्रोध (krodha)
• क्रुध्यति (krudhyati)

Descendants

• Pali: kuddha
• Sauraseni Prakrit: 𑀓𑀼𑀤𑁆𑀥 (kuddha)
  • ⇒ Hindi: कुढ़ना (kuṛhnā)
• Maharastri Prakrit: 𑀓𑀼𑀤𑁆𑀥 (kuddha)
  • Marathi: कूढा (kūḍhā)

References

• Monier Williams (1899) “क्रुद्ध”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0322.