llamk'ay
See also: llamkay
Quechua
[edit]Noun
[edit]llamk'ay
- work, labor
- industriousness
- the power of the body or of physical work
- a category of work involving hard, physical labor, such as mining or farming
Declension
[edit]declension of llamk'ay
| singular | plural | |
|---|---|---|
| nominative | llamk'ay | llamk'aykuna |
| accusative | llamk'ayta | llamk'aykunata |
| dative | llamk'ayman | llamk'aykunaman |
| genitive | llamk'aypa | llamk'aykunap |
| locative | llamk'aypi | llamk'aykunapi |
| terminative | llamk'aykama | llamk'aykunakama |
| ablative | llamk'aymanta | llamk'aykunamanta |
| instrumental | llamk'aywan | llamk'aykunawan |
| comitative | llamk'aynintin | llamk'aykunantin |
| abessive | llamk'ayninnaq | llamk'aykunannaq |
| comparative | llamk'ayhina | llamk'aykunahina |
| causative | llamk'ayrayku | llamk'aykunarayku |
| benefactive | llamk'aypaq | llamk'aykunapaq |
| associative | llamk'aypura | llamk'aykunapura |
| distributive | llamk'ayninka | llamk'aykunanka |
| exclusive | llamk'aylla | llamk'aykunalla |
possessive forms of llamk'ay
ñuqap - first-person singular
| ñuqap (my) | singular | plural |
|---|---|---|
| nominative | llamk'ayniy | llamk'ayniykuna |
| accusative | llamk'ayniyta | llamk'ayniykunata |
| dative | llamk'ayniyman | llamk'ayniykunaman |
| genitive | llamk'ayniypa | llamk'ayniykunap |
| locative | llamk'ayniypi | llamk'ayniykunapi |
| terminative | llamk'ayniykama | llamk'ayniykunakama |
| ablative | llamk'ayniymanta | llamk'ayniykunamanta |
| instrumental | llamk'ayniywan | llamk'ayniykunawan |
| comitative | llamk'ayniynintin | llamk'ayniykunantin |
| abessive | llamk'ayniyninnaq | llamk'ayniykunannaq |
| comparative | llamk'ayniyhina | llamk'ayniykunahina |
| causative | llamk'ayniyrayku | llamk'ayniykunarayku |
| benefactive | llamk'ayniypaq | llamk'ayniykunapaq |
| associative | llamk'ayniypura | llamk'ayniykunapura |
| distributive | llamk'ayniyninka | llamk'ayniykunanka |
| exclusive | llamk'ayniylla | llamk'ayniykunalla |
qampa - second-person singular
| qampa (your) | singular | plural |
|---|---|---|
| nominative | llamk'ayniyki | llamk'ayniykikuna |
| accusative | llamk'ayniykita | llamk'ayniykikunata |
| dative | llamk'ayniykiman | llamk'ayniykikunaman |
| genitive | llamk'ayniykipa | llamk'ayniykikunap |
| locative | llamk'ayniykipi | llamk'ayniykikunapi |
| terminative | llamk'ayniykikama | llamk'ayniykikunakama |
| ablative | llamk'ayniykimanta | llamk'ayniykikunamanta |
| instrumental | llamk'ayniykiwan | llamk'ayniykikunawan |
| comitative | llamk'ayniykintin | llamk'ayniykikunantin |
| abessive | llamk'ayniykinnaq | llamk'ayniykikunannaq |
| comparative | llamk'ayniykihina | llamk'ayniykikunahina |
| causative | llamk'ayniykirayku | llamk'ayniykikunarayku |
| benefactive | llamk'ayniykipaq | llamk'ayniykikunapaq |
| associative | llamk'ayniykipura | llamk'ayniykikunapura |
| distributive | llamk'ayniykinka | llamk'ayniykikunanka |
| exclusive | llamk'ayniykilla | llamk'ayniykikunalla |
paypa - third-person singular
| paypa (his/her/its) | singular | plural |
|---|---|---|
| nominative | llamk'aynin | llamk'ayninkuna |
| accusative | llamk'ayninta | llamk'ayninkunata |
| dative | llamk'ayninman | llamk'ayninkunaman |
| genitive | llamk'ayninpa | llamk'ayninkunap |
| locative | llamk'ayninpi | llamk'ayninkunapi |
| terminative | llamk'ayninkama | llamk'ayninkunakama |
| ablative | llamk'ayninmanta | llamk'ayninkunamanta |
| instrumental | llamk'ayninwan | llamk'ayninkunawan |
| comitative | llamk'ayninintin | llamk'ayninkunantin |
| abessive | llamk'ayninninnaq | llamk'ayninkunannaq |
| comparative | llamk'ayninhina | llamk'ayninkunahina |
| causative | llamk'ayninrayku | llamk'ayninkunarayku |
| benefactive | llamk'ayninpaq | llamk'ayninkunapaq |
| associative | llamk'ayninpura | llamk'ayninkunapura |
| distributive | llamk'aynininka | llamk'ayninkunanka |
| exclusive | llamk'ayninlla | llamk'ayninkunalla |
ñuqanchikpa - first-person inclusive plural
| ñuqanchikpa (our(incl)) | singular | plural |
|---|---|---|
| nominative | llamk'ayninchik | llamk'ayninchikkuna |
| accusative | llamk'ayninchikta | llamk'ayninchikkunata |
| dative | llamk'ayninchikman | llamk'ayninchikkunaman |
| genitive | llamk'ayninchikpa | llamk'ayninchikkunap |
| locative | llamk'ayninchikpi | llamk'ayninchikkunapi |
| terminative | llamk'ayninchikkama | llamk'ayninchikkunakama |
| ablative | llamk'ayninchikmanta | llamk'ayninchikkunamanta |
| instrumental | llamk'ayninchikwan | llamk'ayninchikkunawan |
| comitative | llamk'ayninchiknintin | llamk'ayninchikkunantin |
| abessive | llamk'ayninchikninnaq | llamk'ayninchikkunannaq |
| comparative | llamk'ayninchikhina | llamk'ayninchikkunahina |
| causative | llamk'ayninchikrayku | llamk'ayninchikkunarayku |
| benefactive | llamk'ayninchikpaq | llamk'ayninchikkunapaq |
| associative | llamk'ayninchikpura | llamk'ayninchikkunapura |
| distributive | llamk'ayninchikninka | llamk'ayninchikkunanka |
| exclusive | llamk'ayninchiklla | llamk'ayninchikkunalla |
ñuqaykup - first-person exclusive plural
| ñuqaykup (our(excl)) | singular | plural |
|---|---|---|
| nominative | llamk'ayniyku | llamk'ayniykukuna |
| accusative | llamk'ayniykuta | llamk'ayniykukunata |
| dative | llamk'ayniykuman | llamk'ayniykukunaman |
| genitive | llamk'ayniykupa | llamk'ayniykukunap |
| locative | llamk'ayniykupi | llamk'ayniykukunapi |
| terminative | llamk'ayniykukama | llamk'ayniykukunakama |
| ablative | llamk'ayniykumanta | llamk'ayniykukunamanta |
| instrumental | llamk'ayniykuwan | llamk'ayniykukunawan |
| comitative | llamk'ayniykuntin | llamk'ayniykukunantin |
| abessive | llamk'ayniykunnaq | llamk'ayniykukunannaq |
| comparative | llamk'ayniykuhina | llamk'ayniykukunahina |
| causative | llamk'ayniykurayku | llamk'ayniykukunarayku |
| benefactive | llamk'ayniykupaq | llamk'ayniykukunapaq |
| associative | llamk'ayniykupura | llamk'ayniykukunapura |
| distributive | llamk'ayniykunka | llamk'ayniykukunanka |
| exclusive | llamk'ayniykulla | llamk'ayniykukunalla |
qamkunap - second-person plural
| qamkunap (your(pl)) | singular | plural |
|---|---|---|
| nominative | llamk'ayniykichik | llamk'ayniykichikkuna |
| accusative | llamk'ayniykichikta | llamk'ayniykichikkunata |
| dative | llamk'ayniykichikman | llamk'ayniykichikkunaman |
| genitive | llamk'ayniykichikpa | llamk'ayniykichikkunap |
| locative | llamk'ayniykichikpi | llamk'ayniykichikkunapi |
| terminative | llamk'ayniykichikkama | llamk'ayniykichikkunakama |
| ablative | llamk'ayniykichikmanta | llamk'ayniykichikkunamanta |
| instrumental | llamk'ayniykichikwan | llamk'ayniykichikkunawan |
| comitative | llamk'ayniykichiknintin | llamk'ayniykichikkunantin |
| abessive | llamk'ayniykichikninnaq | llamk'ayniykichikkunannaq |
| comparative | llamk'ayniykichikhina | llamk'ayniykichikkunahina |
| causative | llamk'ayniykichikrayku | llamk'ayniykichikkunarayku |
| benefactive | llamk'ayniykichikpaq | llamk'ayniykichikkunapaq |
| associative | llamk'ayniykichikpura | llamk'ayniykichikkunapura |
| distributive | llamk'ayniykichikninka | llamk'ayniykichikkunanka |
| exclusive | llamk'ayniykichiklla | llamk'ayniykichikkunalla |
paykunap - third-person plural
| paykunap (their) | singular | plural |
|---|---|---|
| nominative | llamk'ayninku | llamk'ayninkukuna |
| accusative | llamk'ayninkuta | llamk'ayninkukunata |
| dative | llamk'ayninkuman | llamk'ayninkukunaman |
| genitive | llamk'ayninkupa | llamk'ayninkukunap |
| locative | llamk'ayninkupi | llamk'ayninkukunapi |
| terminative | llamk'ayninkukama | llamk'ayninkukunakama |
| ablative | llamk'ayninkumanta | llamk'ayninkukunamanta |
| instrumental | llamk'ayninkuwan | llamk'ayninkukunawan |
| comitative | llamk'ayninkuntin | llamk'ayninkukunantin |
| abessive | llamk'ayninkunnaq | llamk'ayninkukunannaq |
| comparative | llamk'ayninkuhina | llamk'ayninkukunahina |
| causative | llamk'ayninkurayku | llamk'ayninkukunarayku |
| benefactive | llamk'ayninkupaq | llamk'ayninkukunapaq |
| associative | llamk'ayninkupura | llamk'ayninkukunapura |
| distributive | llamk'ayninkunka | llamk'ayninkukunanka |
| exclusive | llamk'ayninkulla | llamk'ayninkukunalla |
Verb
[edit]llamk'ay
- (transitive) to work, work at, handle, cultivate
- (intransitive) to function, work (like an engine)
Usage notes
[edit]Not to be confused with llamkay, llamkhay.
Conjugation
[edit] Conjugation of llamk'ay
| infinitive | llamk'ay | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| agentive | llamk'aq | |||||||
| present participle | llamk'aspa | |||||||
| past participle | llamk'asqa | |||||||
| future participle | llamk'ana | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person inclusive |
1st person exclusive |
2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ñuqa | qam | pay | ñuqanchik | ñuqayku | qamkuna | paykuna | |
| present | llamk'ani | llamk'anki | llamk'an | llamk'anchik | llamk'ayku | llamk'ankichik | llamk'anku | |
| past (experienced) |
llamk'arqani | llamk'arqanki | llamk'arqan | llamk'arqanchik | llamk'arqaniku | llamk'arqankichik | llamk'arqanku | |
| past (reported) |
llamk'asqani | llamk'asqanki | llamk'asqan | llamk'asqanchik | llamk'asqaniku | llamk'asqankichik | llamk'asqanku | |
| future | llamk'asaq | llamk'anki | llamk'anqa | llamk'asunchik | llamk'asaqku | llamk'ankichik | llamk'anqaku | |
| imperative | — | qam | pay | — | — | qamkuna | paykuna | |
| affirmative | llamk'ay | llamk'achun | llamk'aychik | llamk'achunku | ||||
| negative | ama llamk'aychu |
ama llamk'achunchu |
ama llamk'aychikchu |
ama llamk'achunkuchu | ||||