około

See also: okolo, ôkoło, około-, and òkòło

Old Polish

Etymology

Etymology tree

Proto-Slavic *o(b)

Proto-Indo-European *kʷelh₁-

Proto-Indo-European *-os

Proto-Slavic *kolo

Proto-Slavic *okolo

Old Polish około

Inherited from Proto-Slavic *okolo. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ɔkɔɫɔ/
• IPA^(key): (15^th CE) /ɔkɔɫɔ/

Adverb

około

1. (attested in Lesser Poland) around (in all directions)
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[1], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 140, 3:

     Polosz, gospodne, stroszø vstom mogym a drzwy okolo stoyøcze (ostium circumstantiae) wargam mogym

     [Położ, Gospodnie, strożą ustom mojim a drzwi około stojące (ostium circumstantiae) wargam mojim]

2. around (in a circle)
   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 99:

     Kthorzy schą ostrzigly okolo (mamotrekt kapitulny: gess to su ostřiženi okruhle) qui attonsi sunt in coma (Jer 25, 23)

     [Ktorzy się ostrzygli około (mamotrekt kapitulny: gess to su ostřiženi okruhle) qui attonsi sunt in coma (Jer 25, 23)]

Preposition

około [with genitive]

1. (attested in Lesser Poland) around (in all directions; near)
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[2], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 58, 7:

     Glod cirzpecz bødø iaco psi y chodzicz bødø ocolo masta (circuibunt civitatem)

     [Głod cirzpieć będą jako psi i chodzić będą około miasta (circuibunt civitatem)]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[3], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 75, 11:

     Obeczuycze y napelnaycze gospodnu... wszitczi, gisz ocolo iego (qui in circuitu eius) nosycze dari

     [Obiecujcie i napełniajcie Gospodnu... wszytcy, jiż około jego (qui in circuitu eius) nosicie dary]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[4], page 817:

     A ony zvyązaly yemv rącze y zvyązaly okolo slupa

     [A oni związali jemu ręce i związali ji około słupa]

2. (attested in Silesia) around (of time, nearly, more or less; approximately)
   • 1927 [1471], Jan Fijałek, editor, Cyzjojan kłobucki‎^[5], Kłobuck, page 444:

     Czirwyen mą szwoye szwyątha, prąszmą patrzy okolo Vitha

     [Czyrwień ma swoje święta, prażma patrzy około Wita]

3. as to, with regard to
   • 1858 [1498], Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich‎^[6], 2 edition, volume VI, page 272:

     Stharostha... ma przidacz woznego... ku oglądanyv onego gwalthv albo skodi kv opithanyu, iesli yesth yawna slawa okolo vczinkv thego zlego (si culpatus vel culpati laborant publica infamia de accusato et patrato scelere)

     [Starosta... ma przydać woźnego... ku oglądaniu onego gwałtu albo szkody ku opytaniu, iesli jest jawna sława około uczynku tego złego (si culpatus vel culpati laborant publica infamia de accusato et patrato scelere)]

Descendants

• Polish: około
• Silesian: ôkoło

References

• Boryś, Wiesław (2005) “około”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “około 1-3”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “około”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “około”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Etymology

Etymology tree

Proto-Slavic *o(b)

Proto-Indo-European *kʷelh₁-

Proto-Indo-European *-os

Proto-Slavic *kolo

Proto-Slavic *okolo

Old Polish około

Polish około

Inherited from Old Polish około.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ɔˈkɔ.wɔ/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ɔˈkɔ.ɫɔ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɔwɔ
• Syllabification: o‧ko‧ło

Preposition

około

1. denotes inexactitude of location; near, about, around [with genitive]
2. denotes inexactitude of time; near, about, around, circa [with genitive]

   Józek był tu około trzeciej. ― Józek was here around three o’clock.

3. (obsolete) denotes inexactitude of subject matter; near, about, around [with genitive]
4. (Middle Polish) as to, with regard to

   Synonyms: co do, wobec, względem

5. (Middle Polish) around; Further details are uncertain.
   • 1532, Bartłomiej z Bydgoszczy, Słownik łacińsko-polski‎^[7], page 242:

     Circum, około

     [Circum, około]

Particle

około (abbreviation ok.)

1. about, around, approximately

   Synonyms: koło, z

   Po około czterdziestu minutach ciasto można wyjąć z piekarnika ― After around forty minutes, you can take the cake out of the oven.

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), około is one of the most used words in Polish, appearing 58 times in scientific texts, 92 times in news, 45 times in essays, 3 times in fiction, and 1 time in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 199 times, making it the 276th most common word in a corpus of 500,000 words.

Adverb

około (not comparable)

1. (obsolete) denotes circular motion; about, around

   Synonym: wokół

2. (Middle Polish) denotes inexact motion; about, around

   Synonym: dokoła

Further reading

• około in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• około in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “około”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “około”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “około”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1904), “około”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 3, Warsaw, page 742