ել

See also: -ել and Appendix:Variations of "el"

Armenian

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /jel/, [jel]
• (Western Armenian) IPA^(key): /jel/, [jel]

• Audio (Eastern Armenian):

  (file)

Etymology 1

From Old Armenian ել (el).

Noun

ել • (el)

1. Rare form of ելք (elkʻ).
2. (dialectal) ascension, the act of going up

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)
	singular	plural
nominative	ել (el)	ելեր (eler)
dative	ելի (eli)	ելերի (eleri)
ablative	ելից (elicʻ)	ելերից (elericʻ)
instrumental	ելով (elov)	ելերով (elerov)
locative	ելում (elum)	ելերում (elerum)
	definite forms
nominative	ելը/ելն (elə/eln)	ելերը/ելերն (elerə/elern)
dative	ելին (elin)	ելերին (elerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	ելս (els)	ելերս (elers)
dative	ելիս (elis)	ելերիս (eleris)
ablative	ելիցս (elicʻs)	ելերիցս (elericʻs)
instrumental	ելովս (elovs)	ելերովս (elerovs)
locative	ելումս (elums)	ելերումս (elerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	ելդ (eld)	ելերդ (elerd)
dative	ելիդ (elid)	ելերիդ (elerid)
ablative	ելիցդ (elicʻd)	ելերիցդ (elericʻd)
instrumental	ելովդ (elovd)	ելերովդ (elerovd)
locative	ելումդ (elumd)	ելերումդ (elerumd)

Etymology 2

Verb

ել • (el)

1. second-person singular imperative of ելնել (elnel)

Old Armenian

Etymology 1

From the root of ելանեմ (elanem).

Noun

ել • (el)

1. egress, departure; advancement, course; issue; exit

   ելք ի կենաց, յաշխարհէ ― elkʻ i kenacʻ, yašxarhē ― decease, death

   Գիրք ելից ― Girkʻ elicʻ ― Exodus

   ելք հնարից ― elkʻ hnaricʻ ― means, expedient

   զելս իրաց գտանել, իմանալ, հնարել, խորհել, յարդարել ― zels iracʻ gtanel, imanal, hnarel, xorhel, yardarel ― to devise, to find means, to remedy

   ելք ճանապարհի ― elkʻ čanaparhi ― the turning of the street

   ելս ի մտի դնել ― els i mti dnel ― to bethink oneself, to reflect, to exercise one's ingenuity, to find a means

   եկաց նա զհազար ամաց ելս ― ekacʻ na zhazar amacʻ els ― he lived a thousand years

   առ ելիւք սահմանաց նոցա ― aṙ eliwkʻ sahmanacʻ nocʻa ― at their bounds, limits, confines

   ելի աղագ ― eli ałag ― means, expedient

   ելի աղագս գտանել ― eli ałags gtanel ― to devise, to find means, to remedy

   ոչ էր նոցա ոչ ել եւ ոչ մուտ ― očʻ ēr nocʻa očʻ el ew očʻ mut ― they could not neither get out nor in

   ոչ գիտեմ զել եւ զմուտ իմ ― očʻ gitem zel ew zmut im ― I do not know how to act

2. elevation, ascension; act of going up

   ուղիղ ելք ― ułił elkʻ ― right ascension

3. end, ending; outcome

   ելք ձախողակ ― elkʻ jaxołak ― disaster

   ելք յաջողակ ― elkʻ yaǰołak ― success

   յելս գարնայնոյ ― yels garnaynoy ― towards the end of spring

4. sunrise

   ելս արեւու, առաւօտու ― els arewu, aṙawōtu ― at sun-rise, at day-break, at dawn

   յարեւմտից ի յելս արեւու ― yarewmticʻ i yels arewu ― from west to east

5. the east

   յելից մինչեւ ի մուտս ― yelicʻ minčʻew i muts ― from east to west

6. gushing out
7. excrement

   յելս պիտոյիցն ― yels pitoyicʻn ― he is in the privy

8. disbursement, current expenses
9. arse, ass
10. (anatomy) pore

Declension

i-type

	singular		plural
nominative	ել (el)		ելք (elkʻ)
genitive	ելի (eli)		ելից (elicʻ)
dative	ելի (eli)		ելից (elicʻ)
accusative	ել (el)		ելս (els)
ablative	ելէ (elē)		ելից (elicʻ)
instrumental	ելիւ (eliw)		ելիւք (eliwkʻ)
locative	ելի (eli)		ելս (els)

Descendants

• Armenian: ել (el), ելք (elkʻ)

Etymology 2

Verb

ել • (el)

1. (rare) infinitive of եմ (em)

Declension

o-type

	singular (uncountable)
nominative	ել (el)
genitive	ելոյ (eloy)
dative	ելոյ (eloy)
accusative	ել (el)
ablative	ելոյ (eloy)
instrumental	ելով (elov)
locative	ել (el)

References

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “ել”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “ել”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “ել”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press