հնար

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Armenian

[edit]

Alternative forms

[edit]

Etymology

[edit]

From Old Armenian հնար (hnar).

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

հնար (hnar)

  1. means, way; possibility
    հնար չէhnar čʻēit is not possible

Declension

[edit]
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular plural
nominative հնար (hnar) հնարներ (hnarner)
dative հնարի (hnari) հնարների (hnarneri)
ablative հնարից (hnaricʻ) հնարներից (hnarnericʻ)
instrumental հնարով (hnarov) հնարներով (hnarnerov)
locative հնարում (hnarum) հնարներում (hnarnerum)
definite forms
nominative հնարը/հնարն (hnarə/hnarn) հնարները/հնարներն (hnarnerə/hnarnern)
dative հնարին (hnarin) հնարներին (hnarnerin)
1st person possessive forms (my)
nominative հնարս (hnars) հնարներս (hnarners)
dative հնարիս (hnaris) հնարներիս (hnarneris)
ablative հնարիցս (hnaricʻs) հնարներիցս (hnarnericʻs)
instrumental հնարովս (hnarovs) հնարներովս (hnarnerovs)
locative հնարումս (hnarums) հնարներումս (hnarnerums)
2nd person possessive forms (your)
nominative հնարդ (hnard) հնարներդ (hnarnerd)
dative հնարիդ (hnarid) հնարներիդ (hnarnerid)
ablative հնարիցդ (hnaricʻd) հնարներիցդ (hnarnericʻd)
instrumental հնարովդ (hnarovd) հնարներովդ (hnarnerovd)
locative հնարումդ (hnarumd) հնարներումդ (hnarnerumd)

Old Armenian

[edit]

Etymology

[edit]

An Iranian borrowing. See Persian هنر (honar) for more.

Noun

[edit]

հնար (hnar)

  1. means, way; method
    հնարք պատերազմիhnarkʻ paterazmistratagem
    հնարք հայթայթանացhnarkʻ haytʻaytʻanacʻremedy, means, way
    հնարք բժշկութեանhnarkʻ bžškutʻeanremedy, cure, medicament, medicine, physic
    չարարուեստ, չարիմաց, ճարտարիմաց, խորամանկ հնարքčʻararuest, čʻarimacʻ, čartarimacʻ, xoramank hnarkʻartfulness, craft, shuffling, artifice, cunning, dodge, intrigue, wiles and shifts
    հնարիւք, հնարիւք իմնhnariwkʻ, hnariwkʻ imnby means of, artfully, craftfully, cunningly
    հնարս հնարել, խորհել, իմանալ, ի հնարս հայթայթանաց մտանելhnars hnarel, xorhel, imanal, i hnars haytʻaytʻanacʻ mtanelto bethink oneself of a device or expedient, to tax one's ingenuity, to contrive, to adopt or employ means to
    հնարել ումեք հնարսhnarel umekʻ hnarsto deceive, to cheat, to dwindle, to defraud; to plot, to machinate
    իմանալ զամենայն հնարսimanal zamenayn hnarsto be fertile in expedients
    յանհնար հնարս մտանելyanhnar hnars mtanelto be wavering, irresolute, to vacillate, to hesitate; to know not which way to turn oneself
    զամենայն հանրս հնարել, ի զանազան հնարս մտանելzamenayn hanrs hnarel, i zanazan hnars mtanelto bend all one's mind to, to task all one's powers of ingenuity and application, to do one's utmost, to use one's utmost endeavours, to do all or any thing one can, to strive with might and main, to try every art, to leave nothing untried, to leave no stone unturned, to move heaven and earth
    որպէսի հնարս եւ իմանայցէ ոքorpēsi hnars ew imanaycʻē okʻwhatever artifice one may employ
    բիւր ազգի ազգի հնարս հնարէրbiwr azgi azgi hnars hnarērhe used a thousand stratagems
    հնարիւք իմն ուղղեցիhnariwkʻ imn ułłecʻiI found means to rectify
    հնար է, հնար ինչ իցէhnar ē, hnar inčʻ icʻēit is possible, it can be done, it may be
    չէ հնար, չիք հնար, չիք ինչ հնարčʻē hnar, čʻikʻ hnar, čʻikʻ inčʻ hnarit is impossible, it can't be; it is done
    եթէ գոյր հնարetʻē goyr hnarif it were possible
    որքան հնար էorkʻan hnar ēas much as possible, as much as one can
    հնար էր նմաhnar ēr nmahe could have done it
    որ հնարդ ես անհնարիցor hnard es anhnaricʻThou, to whom nothing is impossible
    • 5th century, Bible, Epistle to the Ephesians 6.11:
      Եւ զգեցարուք զսպառազինութիւնն Աստուածոյ, զի կարող լինիջիք կալ ընդդէմ հնարից Սատանայի։
      Ew zgecʻarukʻ zspaṙazinutʻiwnn Astuacoy, zi karoł liniǰikʻ kal ənddēm hnaricʻ Satanayi.
      Put on the whole armour of God, that ye may be able to stand against the wiles of the devil.

Usage notes

[edit]

Often used in the plural հնարք (hnarkʻ).

Declension

[edit]

Derived terms

[edit]

Descendants

[edit]
  • Armenian: հնար (hnar), հնարք (hnarkʻ)

References

[edit]
  • Ačaṙean, Hračʻeay (1977) “հնար”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume III, Yerevan: University Press, pages 104–105
  • Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1837) “հնար”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume II, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 106ab
  • Olsen, Birgit Anette (1999) The noun in Biblical Armenian: origin and word-formation: with special emphasis on the Indo-European heritage (Trends in linguistics. Studies and monographs; 119), Berlin, New York: Mouton de Gruyter, page 891
  • Petrosean, Matatʻeay (1879) “հնար”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 409b