որձ

Armenian

Etymology

From Old Armenian որձ (orj).

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /voɾt͡sʰ/, [voɾt͡sʰ]
• (Western Armenian) IPA^(key): /voɾt͡s/, [voɾt͡sʰ]

Adjective

որձ • (orj) (superlative ամենաորձ)

1. male (of an animal)

   որձ եւ էգ ― orj ew ēg ― male and female

2. (dialectal) hard (said of radish used as seeds)
3. (dialectal) hard, rugged (said e.g. of a woman)

Declension

nominalized, i-type (Eastern Armenian)
	singular	plural
nominative	որձ (orj)	որձեր (orjer)
dative	որձի (orji)	որձերի (orjeri)
ablative	որձից (orjicʻ)	որձերից (orjericʻ)
instrumental	որձով (orjov)	որձերով (orjerov)
locative	որձում (orjum)	որձերում (orjerum)
	definite forms
nominative	որձը/որձն (orjə/orjn)	որձերը/որձերն (orjerə/orjern)
dative	որձին (orjin)	որձերին (orjerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	որձս (orjs)	որձերս (orjers)
dative	որձիս (orjis)	որձերիս (orjeris)
ablative	որձիցս (orjicʻs)	որձերիցս (orjericʻs)
instrumental	որձովս (orjovs)	որձերովս (orjerovs)
locative	որձումս (orjums)	որձերումս (orjerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	որձդ (orjd)	որձերդ (orjerd)
dative	որձիդ (orjid)	որձերիդ (orjerid)
ablative	որձիցդ (orjicʻd)	որձերիցդ (orjericʻd)
instrumental	որձովդ (orjovd)	որձերովդ (orjerovd)
locative	որձումդ (orjumd)	որձերումդ (orjerumd)

Noun

որձ • (orj)

1. male (of an animal)

Declension

i-type, animate (Eastern Armenian)
	singular	plural
nominative	որձ (orj)	որձեր (orjer)
dative	որձի (orji)	որձերի (orjeri)
ablative	որձից (orjicʻ)	որձերից (orjericʻ)
instrumental	որձով (orjov)	որձերով (orjerov)
locative	—	—
	definite forms
nominative	որձը/որձն (orjə/orjn)	որձերը/որձերն (orjerə/orjern)
dative	որձին (orjin)	որձերին (orjerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	որձս (orjs)	որձերս (orjers)
dative	որձիս (orjis)	որձերիս (orjeris)
ablative	որձիցս (orjicʻs)	որձերիցս (orjericʻs)
instrumental	որձովս (orjovs)	որձերովս (orjerovs)
locative	—	—
	2nd person possessive forms (your)
nominative	որձդ (orjd)	որձերդ (orjerd)
dative	որձիդ (orjid)	որձերիդ (orjerid)
ablative	որձիցդ (orjicʻd)	որձերիցդ (orjericʻd)
instrumental	որձովդ (orjovd)	որձերովդ (orjerovd)
locative	—	—

Related terms

• որձակ (orjak)

Old Armenian

Etymology

Of the same origin as որձիք (orjikʻ, “testicles”).

Adjective

որձ • (orj)

1. male (said both of humans and animals)
   • 7th century, Anania Širakacʻi, Ašxarhacʻoycʻ [Geography] :

     Եւ զռնգնեղջիւր գազանէն ասեն թէ յՈվկիանոսէ անցանեն ընդ Ենտոս-Լիբիա մինչեւ ցՆեղոս, եւ նման են գետաձիոյ եւ ամենեքեան որձ են․

     Ew zṙngnełǰiwr gazanēn asen tʻē yOvkianosē ancʻanen ənd Entos-Libia minčʻew cʻNełos, ew nman en getajioy ew amenekʻean orj en;

     • 1992 translation by Robert H. Hewsen

       They tell of rhinoceroses which roam from the Ocean to Inner Libya as far as the Nile; they resemble the hippopotamus and are all males.

2. very hard, rugged (said of objects)
3. male (of a plant)
4. unfertile

Declension

i-type

	singular		plural
nominative	որձ (orj)		որձք (orjkʻ)
genitive	որձի (orji)		որձից (orjicʻ)
dative	որձի (orji)		որձից (orjicʻ)
accusative	որձ (orj)		որձս (orjs)
ablative	որձէ (orjē)		որձից (orjicʻ)
instrumental	որձիւ (orjiw)		որձիւք (orjiwkʻ)
locative	որձի (orji)		որձս (orjs)

Descendants

• Armenian: որձ (orj)

References

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “որձ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “որձ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “որձ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
• Thorsø, Rasmus (2023) Prehistoric loanwords in Armenian: Hurro-Urartian, Kartvelian, and the unclassified substrate‎^[1], PhD dissertation, Leiden University, page 82