ձիւն
Jump to navigation
Jump to search
Armenian
[edit]Noun
[edit]ձիւն • (jiwn)
- Traditional orthography spelling of ձյուն (jyun)
Declension
[edit]| n-type, inanimate (Eastern Armenian) | ||||
|---|---|---|---|---|
| singular | plural | |||
| nominative | ձիւն (jiwn) | ձիւներ (jiwner) | ||
| dative | ձեան (jean) | ձիւների (jiwneri) | ||
| ablative | ձիւնից (jiwnicʻ) | ձիւներից (jiwnericʻ) | ||
| instrumental | ձիւնով (jiwnov) | ձիւներով (jiwnerov) | ||
| locative | ձիւնում* (jiwnum*) | ձիւներում (jiwnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | ձիւնը/ձիւնն (jiwnə/jiwnn) | ձիւները/ձիւներն (jiwnerə/jiwnern) | ||
| dative | ձեանը/ձեանն (jeanə/jeann) | ձիւներին (jiwnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | ձիւնս (jiwns) | ձիւներս (jiwners) | ||
| dative | ձեանս (jeans) | ձիւներիս (jiwneris) | ||
| ablative | ձիւնիցս (jiwnicʻs) | ձիւներիցս (jiwnericʻs) | ||
| instrumental | ձիւնովս (jiwnovs) | ձիւներովս (jiwnerovs) | ||
| locative | ձիւնումս* (jiwnums*) | ձիւներումս (jiwnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | ձիւնդ (jiwnd) | ձիւներդ (jiwnerd) | ||
| dative | ձեանդ (jeand) | ձիւներիդ (jiwnerid) | ||
| ablative | ձիւնիցդ (jiwnicʻd) | ձիւներիցդ (jiwnericʻd) | ||
| instrumental | ձիւնովդ (jiwnovd) | ձիւներովդ (jiwnerovd) | ||
| locative | ձիւնումդ* (jiwnumd*) | ձիւներումդ (jiwnerumd) | ||
| *the singular locative is seldom used | ||||
| n-type/i-type, inanimate (Western Armenian) | ||||
|---|---|---|---|---|
| singular | plural | |||
| nominative | ձիւն (jiwn) | ձիւններ (jiwnner) | ||
| dative | ձեան, ձիւնի (jean, jiwni) | ձիւններու (jiwnneru) | ||
| ablative | ձիւնէ (jiwnē) | ձիւններէ (jiwnnerē) | ||
| instrumental | ձիւնով (jiwnov) | ձիւններով (jiwnnerov) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | ձիւնը/ձիւնն (jiwnə/jiwnn) | ձիւնները/ձիւններն (jiwnnerə/jiwnnern) | ||
| dative | ձեանը/ձեանն, ձիւնին (jeanə/jeann, jiwnin) | ձիւններուն (jiwnnerun) | ||
| ablative | ձիւնէն (jiwnēn) | ձիւններէն (jiwnnerēn) | ||
| instrumental | ձիւնովը/ձիւնովն (jiwnovə/jiwnovn) | ձիւններովը/ձիւններովն (jiwnnerovə/jiwnnerovn) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | ձիւնս (jiwns) | ձիւններս (jiwnners) | ||
| dative | ձեանս/ձիւնիս (jeans/jiwnis) | ձիւններուս (jiwnnerus) | ||
| ablative | ձիւնէս (jiwnēs) | ձիւններէս (jiwnnerēs) | ||
| instrumental | ձիւնովս (jiwnovs) | ձիւններովս (jiwnnerovs) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | ձիւնդ (jiwnd) | ձիւններդ (jiwnnerd) | ||
| dative | ձեանդ/ձիւնիդ (jeand/jiwnid) | ձիւններուդ (jiwnnerud) | ||
| ablative | ձիւնէդ (jiwnēd) | ձիւններէդ (jiwnnerēd) | ||
| instrumental | ձիւնովդ (jiwnovd) | ձիւններովդ (jiwnnerovd) | ||
Old Armenian
[edit]Etymology
[edit]From Proto-Indo-European *ǵʰéyōm. The genitive ձեան (jean) is from the Proto-Indo-European genitive *ǵʰi-m-ós. Related to ձմեռն (jmeṙn, “winter”) and ձմեթ (jmetʻ).
Noun
[edit]ձիւն • (jiwn)
- snow
- հատ ձեան ― hat jean ― snowflake
- մանր ձիւն ― manr jiwn ― fine snow
- խոշոր ձիւն ― xošor jiwn ― large flakes
- հալեալ ձիւն ― haleal jiwn ― thawed snow
- կոյտ ձեան ― koyt jean ― snowdrift
- հիւս ձեան ― hiws jean ― snowslip
- մոյկ ձեան ― moyk jean ― snow shoe
- սպիտակ իբրեւ զձիւն ― spitak ibrew zjiwn ― as white as snow, snowy white
- ձիւն գայ, իջանէ ― jiwn gay, iǰanē ― it snows
- ձիւնն դիզանի ― jiwnn dizani ― the snow gathers
- ձիւն բազում եկն ― jiwn bazum ekn ― it had snowed very hard, there had been a heavy fall of snow
- ձեան գնտակս արձակել, ձգել ― jean gntaks arjakel, jgel ― to snow-ball
Declension
[edit]n-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | ձիւն (jiwn) | ձիւնք (jiwnkʻ) | |
| genitive | ձեան (jean) | ձեանց (jeancʻ) | |
| dative | ձեան (jean) | ձեանց (jeancʻ) | |
| accusative | ձիւն (jiwn) | ձիւնս (jiwns) | |
| ablative | ձեանէ (jeanē) | ձեանց (jeancʻ) | |
| instrumental | ձեամբ (jeamb) | ձեամբք (jeambkʻ) | |
| locative | ձեան (jean) | ձիւնս (jiwns) | |
| The singular ablative can also be ձիւնէ (jiwnē). | |||
Derived terms
[edit]- ձիւնաբար (jiwnabar)
- ձիւնաբեր (jiwnaber)
- ձիւնաբերութիւն (jiwnaberutʻiwn)
- ձիւնագոյն (jiwnagoyn)
- ձիւնաթաղ (jiwnatʻał)
- ձիւնաթաղեալ (jiwnatʻałeal)
- ձիւնաթոյր (jiwnatʻoyr)
- ձիւնալիր (jiwnalir)
- ձիւնախաղաղ (jiwnaxałał)
- ձիւնախաղխաղ (jiwnaxałxał)
- ձիւնախառն (jiwnaxaṙn)
- ձիւնախեղդ (jiwnaxełd)
- ձիւնածաղիկ (jiwnacałik)
- ձիւնածեծ (jiwnacec)
- ձիւնական (jiwnakan)
- ձիւնակերպիկ (jiwnakerpik)
- ձիւնակիր (jiwnakir)
- ձիւնահեղձ (jiwnahełj)
- ձիւնահոսք (jiwnahoskʻ)
- ձիւնահորք (jiwnahorkʻ)
- ձիւնամեծ (jiwnamec)
- ձիւնանամ (jiwnanam)
- ձիւնանման (jiwnanman)
- ձիւնապաճոյճ (jiwnapačoyč)
- ձիւնապատ (jiwnapat)
- ձիւնաջուր (jiwnaǰur)
- ձիւնասոյզ (jiwnasoyz)
- ձիւնացուցանեմ (jiwnacʻucʻanem)
- ձիւնափայլ (jiwnapʻayl)
- ձիւնափայլեմ (jiwnapʻaylem)
- ձիւնեղէն (jiwnełēn)
- ձիւնծաղիկ (jiwncałik)
- ձիւնձիւնիկ (jiwnjiwnik)
- ցօղաձիւն (cʻōłajiwn)
Descendants
[edit]- Armenian: ձյուն (jyun)
References
[edit]- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “ձիւն”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “ձիւն”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “ձիւն”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 435