brúigh

Irish

Etymology

Cognate with Welsh brifo (“to injure”). (This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)

Pronunciation

• (Munster) IPA^(key): /bˠɾˠuːɟ/
• (Galway) IPA^(key): /bˠɾˠuː/
• (Mayo, Ulster) IPA^(key): /bˠɾˠuːj/

Verb

brúigh (present analytic brúnn, future analytic brúfaidh, verbal noun brú, past participle brúite) (transitive, intransitive)

1. press
2. push, shove
3. crush

Conjugation

conjugation of brúigh (first conjugation – C)

		singular			plural			relative	autonomous
		first	second	third	first	second	third
indicative	present	brúim	brúnn tú; brúir†	brúnn sé, sí	brúimid	brúnn sibh	brúnn siad; brúid†	a bhrúnn; a bhrús / a mbrúnn*; a mbrús*	brúitear
	past	bhrúigh mé; bhrús	bhrúigh tú; bhrúis	bhrúigh sé, sí	bhrúmar; bhrúigh muid	bhrúigh sibh; bhrúbhair	bhrúigh siad; bhrúdar	a bhrúigh / ar bhrúigh*	brúdh
	past habitual	bhrúinn / mbrúinn‡‡	bhrúiteá / mbrúiteᇇ	bhrúdh sé, sí / mbrúdh sé, s퇇	bhrúimis; bhrúdh muid / mbrúimis‡‡; mbrúdh muid‡‡	bhrúdh sibh / mbrúdh sibh‡‡	bhrúidís; bhrúdh siad / mbrúidís‡‡; mbrúdh siad‡‡	a bhrúdh / a mbrúdh*	bhrúití / mbrúit퇇
future		brúfaidh mé; brúfad	brúfaidh tú; brúfair†	brúfaidh sé, sí	brúfaimid; brúfaidh muid	brúfaidh sibh	brúfaidh siad; brúfaid†	a bhrúfaidh; a bhrúfas / a mbrúfaidh*; a mbrúfas*	brúfar
conditional		bhrúfainn / mbrúfainn‡‡	bhrúfá / mbrúfᇇ	bhrúfadh sé, sí / mbrúfadh sé, s퇇	bhrúfaimis; bhrúfadh muid / mbrúfaimis‡‡; mbrúfadh muid‡‡	bhrúfadh sibh / mbrúfadh sibh‡‡	bhrúfaidís; bhrúfadh siad / mbrúfaidís‡‡; mbrúfadh siad‡‡	a bhrúfadh / a mbrúfadh*	bhrúfaí / mbrúfa퇇
subjunctive	present	go mbrú mé; go mbrúd†	go mbrú tú; go mbrúir†	go mbrú sé, sí	go mbrúimid; go mbrú muid	go mbrú sibh	go mbrú siad; go mbrúid†	—	go mbrúitear
	past	dá mbrúinn	dá mbrúiteá	dá mbrúdh sé, sí	dá mbrúimis; dá mbrúdh muid	dá mbrúdh sibh	dá mbrúidís; dá mbrúdh siad	—	dá mbrúití
imperative		brúim	brúigh	brúdh sé, sí	brúimis	brúigí; brúidh†	brúidís	—	brúitear
verbal noun		brú
past participle		brúite

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis

Derived terms

• brúigh ar
• brúigh faoi
• brúigh ar an doicheall

Mutation

Irish mutation
Radical	Lenition	Eclipsis
brúigh	bhrúigh	mbrúigh
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.

Further reading

• Ó Dónaill, Niall (1977) “brúigh”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
• Entries containing “brúigh” in English-Irish Dictionary, An Gúm, 1959, by Tomás de Bhaldraithe.
• Entries containing “brúigh” in New English-Irish Dictionary by Foras na Gaeilge.
• G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “1 bruïd”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
• Dinneen, Patrick S. (1904) “brúġaim”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 1st edition, Dublin: Irish Texts Society, page 92