chcieć

Old Polish

Alternative forms

• chocieć, kcieć, ścieć

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *xъtěti. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /xt͡ɕɛt͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /xt͡ɕɛt͡ɕ/

Verb

chcieć impf

1. to want; to desire [+accusative], [+dative] or [+genitive = something], [+infinitive = to do something]
2. to want; to intend
3. The meaning of this term is uncertain.
   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 136:

     A chczely czoln schiekacz a. zrambacz et passi sunt eam excidere (tunc absciderunt milites funes scaphae et passi sunt eam excidere Act 27, 32)

     [A chcieli czołn zsiekać a. zrębać et passi sunt eam excidere (tunc absciderunt milites funes scaphae et passi sunt eam excidere Act 27, 32)]

4. to try, to attempt
5. (usually of objects) to be able to, can
6. (of objects) to be close to done, to have nearly finished doing an action
7. marks the future tense
8. (reflexive with się, impersonal) to want (to have a desire for something, or to do something)
9. (reflexive with się, impersonal) used to indicate when someone is experiencing a specific condition of their body that is associated with an action indicated by the subordinate verb

Derived terms

adverb

• chcąc
• nie chcąc

 

noun

• chcenie

 

Related terms

adjective

• chętny

 

nouns

• chętność
• chęć

 

Descendants

• Masurian: chcziécz
• Polish: chcieć
• Silesian: chcieć

References

• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “chcieć”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish chcieć.

Pronunciation

• IPA^(key): /xt͡ɕɛt͡ɕ/
• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈxt͡ɕɛt͡ɕ/

• Audio 1

  (file)

• Audio 2

  (file)

• Rhymes: -ɛt͡ɕ
• Syllabification: chcieć

Verb

chcieć impf

1. (transitive) to want (to wish for or desire) [+accusative] or [+genitive = something] [+infinitive = to do something]

   Chciałbym zjeść spaghetti. ― I would like to eat spaghetti.

2. (transitive) used in polite commands; to want [+ żeby (past tense)], [+ aby (past tense)], or [+ by (past tense) = to do what]

   Chcę, żebyś zjadł spaghetti. ― I want you to eat spaghetti.

3. (transitive, of objects, usually negated) to be able to, can
4. (reflexive with się, impersonal) to feel like, to want (to have a desire for something, or to do something) [+infinitive]

   Chce mi się pobiegać. ― I feel like running for a bit.

5. (reflexive with się, impersonal) used to indicate when someone is experiencing a specific condition of their body that is associated with an action indicated by the subordinate verb; to want [+infinitive]

   Nikomu nie chciało się spać. ― No one was tired. (literally, “No one felt like sleeping.”)

   Chce mi się jeść. ― I'm hungry. (literally, “I feel like eating.”)

   Chce mi się pić. ― I'm thirsty. (literally, “I feel like drinking.”)

Conjugation

Conjugation of chcieć impf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		chcieć
present tense	1st	chcę			chcemy
	2nd	chcesz			chcecie
	3rd	chce			chcą
	impersonal	chce się
past tense	1st	chciałem, -(e)m chciał	chciałam, -(e)m chciała	chciałom, -(e)m chciało	chcieliśmy, -(e)śmy chcieli	chciałyśmy, -(e)śmy chciały
	2nd	chciałeś, -(e)ś chciał	chciałaś, -(e)ś chciała	chciałoś, -(e)ś chciało	chcieliście, -(e)ście chcieli	chciałyście, -(e)ście chciały
	3rd	chciał	chciała	chciało	chcieli	chciały
	impersonal	chciano
future tense	1st	będę chciał, będę chcieć	będę chciała, będę chcieć	będę chciało, będę chcieć	będziemy chcieli, będziemy chcieć	będziemy chciały, będziemy chcieć
	2nd	będziesz chciał, będziesz chcieć	będziesz chciała, będziesz chcieć	będziesz chciało, będziesz chcieć	będziecie chcieli, będziecie chcieć	będziecie chciały, będziecie chcieć
	3rd	będzie chciał, będzie chcieć	będzie chciała, będzie chcieć	będzie chciało, będzie chcieć	będą chcieli, będą chcieć	będą chciały, będą chcieć
	impersonal	będzie chcieć się
conditional	1st	chciałbym, bym chciał	chciałabym, bym chciała	chciałobym, bym chciało	chcielibyśmy, byśmy chcieli	chciałybyśmy, byśmy chciały
	2nd	chciałbyś, byś chciał	chciałabyś, byś chciała	chciałobyś, byś chciało	chcielibyście, byście chcieli	chciałybyście, byście chciały
	3rd	chciałby, by chciał	chciałaby, by chciała	chciałoby, by chciało	chcieliby, by chcieli	chciałyby, by chciały
	impersonal	chciano by
imperative	1st	niech chcę			chciejmy
	2nd	chciej			chciejcie
	3rd	niech chce			niech chcą
active adjectival participle		chcący	chcąca	chcące	chcący	chcące
passive adjectival participle		chciany	chciana	chciane	chciani	chciane
contemporary adverbial participle		chcąc
verbal noun		chcenie

Derived terms

adjective

• chciwy

 

interjections

• niech się dzieje, co chce
• wierzyć się nie chce

 

particles

• chcąc nie chcąc
• chciałoby się powiedzieć

 

nouns

• chcenie
• chcica
• chciejlista
• chciejstwo

 

phrases

• jak sobie chcesz
• mów, co chcesz
• rzygać się chce

 

proverbs

• chcesz stracić przyjaciela, pożycz mu pieniądze
• chciałaby dusza do raju
• chcieć to móc
• cierp ciało, skoroś chciało
• dla chcącego nic trudnego
• jak Pan Bóg chce ukarać, to rozum odbiera
• jak się chce psa uderzyć, to kij się znajdzie
• musi to na Rusi, a w Polsce jak kto chce

 

verbs

• odechcieć pf, odechciewać impf
• zachcieć pf, zachciewać impf
• zechcieć pf

 

verbs

• chcieć przez to powiedzieć impf
• nie chcieć słyszeć impf
• nie chcieć znać impf

 

Related terms

adjective

• chętny

 

adverbs

• chciwie
• chętnie

 

conjunction

• chociaż

 

nouns

• chciwiec
• chciwostka
• chciwosz
• chciwość
• chciwstwo
• chciwus
• chęć
• chętka
• chętność

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), chcieć is one of the most used words in Polish, appearing 36 times in scientific texts, 15 times in news, 105 times in essays, 216 times in fiction, and 467 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 839 times, making it the 52nd most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• chcieć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• chcieć in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “chcieć”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “chcieć się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “CHCIEĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 26.01.2022
• “CHCIEĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 29.11.2016
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “chcieć”, in Słownik języka polskiego‎^[2]
• Aleksander Zdanowicz (1861) “chcieć”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎^[3]
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “chcieć”, in Słownik języka polskiego‎^[4] (in Polish), volume 1, Warsaw, page 274
• chcieć in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
• Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “chcieć”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego [A Didactic, Historical, Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), →ISBN

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish chcieć.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈxt͡ɕɛt͡ɕ/
• Rhymes: -ɛt͡ɕ
• Syllabification: chcieć

Verb

chcieć impf

1. (transitive) to want [+accusative] or [+genitive = something] [+infinitive = to do something]

Conjugation

This verb needs an inflection-table template.

Further reading

• chciec in dykcjonorz.eu
• chcieć in silling.org