fáisc

Irish

Etymology

From Middle Irish and Old Irish fáiscid, from Proto-Celtic *wed-sk-, from Proto-Indo-European *wedʰ- (“to lead, thrust, urge, press”), distantly related to feidid (“to bring”). Cognate with Welsh gwasgu.

Pronunciation

• (Munster, Connacht) IPA^(key): /ˈfˠɑːʃc/
• (Ulster) IPA^(key): /ˈfˠaːʃc/

Verb

fáisc (present analytic fáisceann, future analytic fáiscfidh, verbal noun fáscadh, past participle fáiscthe)

1. to squeeze, compress
   • 1939, Peig Sayers, “Inghean an Cheannaidhe”, in Marie-Louise Sjoestedt, Description d’un parler irlandais de Kerry (Bibliothèque de l'École des Hautes Études; 270) (overall work in French), Paris: Librairie Honoré Champion, page 198:

     Do riug sé lomabharróg uirthi agus d’fháisc le n‑a chroidhe í agus do thug deocha póg di: “Tá an méid sin déanta go h‑anamhaith agat, a Mháire”, ar seisean.

     He gave her a tight hug and squeezed her to his heart and gave her a smothering of kisses: “You have done so much very well, Máire,” he said.

2. to wring, press
3. to bind closely, tighten
4. to extort
5. (with ar) to dress oneself hurriedly
6. (with ar) to press on, towards, attack
7. (sailing) to brace

Conjugation

conjugation of fáisc (first conjugation – A)

		singular			plural			relative	autonomous
		first	second	third	first	second	third
indicative	present	fáiscim	fáisceann tú; fáiscir†	fáisceann sé, sí	fáiscimid	fáisceann sibh	fáisceann siad; fáiscid†	a fháisceann; a fháisceas / a bhfáisceann*; a bhfáisceas*	fáisctear
	past	d'fháisc mé; d'fháisceas / fháisc mé‡; fháisceas‡	d'fháisc tú; d'fháiscis / fháisc tú; fháiscis‡	d'fháisc sé, sí / fháisc sé, sí‡	d'fháisceamar; d'fháisc muid / fháisceamar; fháisc muid‡	d'fháisc sibh; d'fháisceabhair / fháisc sibh; fháisceabhair‡	d'fháisc siad; d'fháisceadar / fháisc siad; fháisceadar‡	a d'fháisc / ar fháisc*	fáisceadh
	past habitual	d'fháiscinn / fháiscinn‡; bhfáiscinn‡‡	d'fháiscteá / fháiscteá‡; bhfáiscteᇇ	d'fháisceadh sé, sí / fháisceadh sé, sí‡; bhfáisceadh sé, s퇇	d'fháiscimis; d'fháisceadh muid / fháiscimis; fháisceadh muid‡; bhfáiscimis‡‡; bhfáisceadh muid‡‡	d'fháisceadh sibh / fháisceadh sibh‡; bhfáisceadh sibh‡‡	d'fháiscidís; d'fháisceadh siad / fháiscidís; fháisceadh siad‡; bhfáiscidís‡‡; bhfáisceadh siad‡‡	a d'fháisceadh / a bhfáisceadh*	d'fháisctí / fháisctí‡; bhfáisct퇇
future		fáiscfidh mé; fáiscfead	fáiscfidh tú; fáiscfir†	fáiscfidh sé, sí	fáiscfimid; fáiscfidh muid	fáiscfidh sibh	fáiscfidh siad; fáiscfid†	a fháiscfidh; a fháiscfeas / a bhfáiscfidh*; a bhfáiscfeas*	fáiscfear
conditional		d'fháiscfinn / fháiscfinn‡; bhfáiscfinn‡‡	d'fháiscfeá / fháiscfeá‡; bhfáiscfeᇇ	d'fháiscfeadh sé, sí / fháiscfeadh sé, sí‡; bhfáiscfeadh sé, s퇇	d'fháiscfimis; d'fháiscfeadh muid / fháiscfimis‡; fháiscfeadh muid‡; bhfáiscfimis‡‡; bhfáiscfeadh muid‡‡	d'fháiscfeadh sibh / fháiscfeadh sibh‡; bhfáiscfeadh sibh‡‡	d'fháiscfidís; d'fháiscfeadh siad / fháiscfidís‡; fháiscfeadh siad‡; bhfáiscfidís‡‡; bhfáiscfeadh siad‡‡	a d'fháiscfeadh / a bhfáiscfeadh*	d'fháiscfí / fháiscfí‡; bhfáiscf퇇
subjunctive	present	go bhfáisce mé; go bhfáiscead†	go bhfáisce tú; go bhfáiscir†	go bhfáisce sé, sí	go bhfáiscimid; go bhfáisce muid	go bhfáisce sibh	go bhfáisce siad; go bhfáiscid†	—	go bhfáisctear
	past	dá bhfáiscinn	dá bhfáiscteá	dá bhfáisceadh sé, sí	dá bhfáiscimis; dá bhfáisceadh muid	dá bhfáisceadh sibh	dá bhfáiscidís; dá bhfáisceadh siad	—	dá bhfáisctí
imperative		fáiscim	fáisc	fáisceadh sé, sí	fáiscimis	fáiscigí; fáiscidh†	fáiscidís	—	fáisctear
verbal noun		fáscadh
past participle		fáiscthe

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡ dependent form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis

Mutation

Irish mutation
Radical	Lenition	Eclipsis
fáisc	fháisc	bhfáisc
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.

Further reading

• Ó Dónaill, Niall (1977) “fáisc”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN