կաղամբ
Jump to navigation
Jump to search
Armenian[edit]
Etymology[edit]
Learned borrowing from Old Armenian կաղամբ (kałamb). Doublet of քյալամ (kʿyalam).
Pronunciation[edit]
Audio (Eastern Armenian) (file)
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [kɑˈʁɑmb]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [ɡɑˈʁɑmpʰ]
Noun[edit]
կաղամբ • (kałamb)
Declension[edit]
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | կաղամբ (kałamb) | կաղամբներ (kałambner) | ||
| dative | կաղամբի (kałambi) | կաղամբների (kałambneri) | ||
| ablative | կաղամբից (kałambicʿ) | կաղամբներից (kałambnericʿ) | ||
| instrumental | կաղամբով (kałambov) | կաղամբներով (kałambnerov) | ||
| locative | կաղամբում (kałambum) | կաղամբներում (kałambnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | կաղամբը/կաղամբն (kałambə/kałambn) | կաղամբները/կաղամբներն (kałambnerə/kałambnern) | ||
| dative | կաղամբին (kałambin) | կաղամբներին (kałambnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | կաղամբս (kałambs) | կաղամբներս (kałambners) | ||
| dative | կաղամբիս (kałambis) | կաղամբներիս (kałambneris) | ||
| ablative | կաղամբիցս (kałambicʿs) | կաղամբներիցս (kałambnericʿs) | ||
| instrumental | կաղամբովս (kałambovs) | կաղամբներովս (kałambnerovs) | ||
| locative | կաղամբումս (kałambums) | կաղամբներումս (kałambnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | կաղամբդ (kałambd) | կաղամբներդ (kałambnerd) | ||
| dative | կաղամբիդ (kałambid) | կաղամբներիդ (kałambnerid) | ||
| ablative | կաղամբիցդ (kałambicʿd) | կաղամբներիցդ (kałambnericʿd) | ||
| instrumental | կաղամբովդ (kałambovd) | կաղամբներովդ (kałambnerovd) | ||
| locative | կաղամբումդ (kałambumd) | կաղամբներումդ (kałambnerumd) | ||
Synonyms[edit]
- (dialectal) քյալամ (kʿyalam), քալամ (kʿalam), լախանա (laxana)
- (rare) կաղամբաբույս (kałambabuys)
Derived terms[edit]
- բրյուսելյան կաղամբ (bryuselyan kałamb)
- գանգրակաղամբ (gangrakałamb)
- ընդակաղամբ (əndakałamb)
- թթվակաղամբ (tʿtʿvakałamb)
- ծաղկակաղամբ (całkakałamb)
- ծովակաղամբ (covakałamb)
- կաղամբաբույս (kałambabuys)
- կաղամբագլուխ (kałambaglux)
- կաղամբագոնգեղ (kałambagongeł)
- կաղամբաթթու (kałambatʿtʿu)
- կաղամբաթիթեռ (kałambatʿitʿeṙ)
- կաղամբաթրթուր (kałambatʿrtʿur)
- կաղամբածառ (kałambacaṙ)
- կաղամբակեր (kałambaker)
- կաղամբակոթ (kałambakotʿ)
- կաղամբաճիճու (kałambačiču)
- կաղամբապուր (kałambapur)
- յուղաբեր կաղամբ (yułaber kałamb)
- չինական կաղամբ (čʿinakan kałamb)
- տերեւակաղամբ (terewakałamb)
References[edit]
- ^ Łazaryan, Ṙ. S. (1981), “կաղամբ”, in Busanunneri hayeren-latineren-ṙuseren-angleren-franseren-germaneren baṙaran [Armenian–Latin–Russian–English–French–German Dictionary of Plant Names], Yerevan: University Press, § 532, page 45
Old Armenian[edit]
Etymology[edit]
From Middle Iranian *kalamb (“cabbage”). Compare Persian کرنب (karamb), کلم (kalam, “cabbage”). Ultimately from Ancient Greek κράμβη (krámbē).[1][2]
Noun[edit]
կաղամբ • (kałamb)
- cabbage, Brassica[3]
- 13th century, Kirakos Ganjakecʿi, Patmutʿiwn Hayocʿ [History of the Armenians] :[4]
- Եւ ինքն սկսաւ զմեծամեծ կաղամբսն, որ ի պարտիզի անդ, արմատախիլ առնել, կտրել զգլուխս և ծածկել ընդ հողովն […]
- Ew inkʿn sksaw zmecamec kałambsn, or i partizi and, armataxil aṙnel, ktrel zgluxs ew cackel ənd hołovn […]
- Եւ ինքն սկսաւ զմեծամեծ կաղամբսն, որ ի պարտիզի անդ, արմատախիլ առնել, կտրել զգլուխս և ծածկել ընդ հողովն […]
- Ephrem the Syrian, Yayn čaṙēn or vasn erašti ew vašxaṙuacʿ [Homily on Draught and Usurers] :[5]
- Իսկ ՚ի գիջոյն և ՚ի թեթևէն՝ որ ըստ մասանց ջերմին է, պրաս․ իսկ հողանման ջերմ կաղամբ և այլ ա՟մ կծու․ իսկ թեթևագոյնսն ՚ի դդումսն և ՚ի սեխս և ՚ի մեղրապոպս։
- Isk ’i giǰoyn ew ’i tʿetʿewēn, or əst masancʿ ǰermin ē, pras; isk hołanman ǰerm kałamb ew ayl a.m kcu; isk tʿetʿewagoynsn ’i ddumsn ew ’i sexs ew ’i mełrapops.
- Իսկ ՚ի գիջոյն և ՚ի թեթևէն՝ որ ըստ մասանց ջերմին է, պրաս․ իսկ հողանման ջերմ կաղամբ և այլ ա՟մ կծու․ իսկ թեթևագոյնսն ՚ի դդումսն և ՚ի սեխս և ՚ի մեղրապոպս։
Declension[edit]
i-a-type or i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | կաղամբ (kałamb) | կաղամբք (kałambkʿ) | |
| genitive | կաղամբի (kałambi) | ? (?) | |
| dative | կաղամբի (kałambi) | ? (?) | |
| accusative | կաղամբ (kałamb) | կաղամբս (kałambs) | |
| ablative | կաղամբէ (kałambē) | ? (?) | |
| instrumental | ? (?) | ? (?) | |
| locative | կաղամբի (kałambi) | կաղամբս (kałambs) | |
| the instrumental singular and the genitive/dative/instrumental plural are not attested, which does not allow determining whether the word followed an i-type or an i-a-type declension | |||
Derived terms[edit]
- կաղամբավաճառ (kałambavačaṙ)
- կաղամբակուրծ (kałambakurc)
Descendants[edit]
- Middle Armenian: կաղամբ (kałamb), կաղամպ (kałamp), կաղանբ (kałanb), կաղամբոս (kałambos)
- → Armenian: կաղամբ (kałamb)
- → Lezgi: клампӏ (klamṗ), гилампӏ (gilamṗ, “turnip, radish”)
- → Old Georgian: კალნაბი (ḳalnabi)
- Georgian: კალნაბი (ḳalnabi)
- → Udi: кӏаламб (ḳalamb)
References[edit]
- ^ Hübschmann, Heinrich (1897) Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (in German), Leipzig: Breitkopf & Härtel, page 162
- ^ Ačaṙean, Hračʿeay (1973), “կաղամբ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), volume II, 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, page 493ab
- ^ Łazarean, Ṙ. S. (2000), “կաղամբ”, in Tʿosunean G. B., editor, Grabari baṙaran [Dictionary of Old Armenian] (in Armenian), volume I, Yerevan: University Press, page 622b
- ^ Kirakos Ganjakecʿi (1961), K. A. Melikʿ-Ōhanǰanyan, editor, Patmutʿiwn Hayocʿ [History of the Armenians][1], Yerevan: Academy Press, page 49
- ^ Epʿrem Xori Asori (1836) Srboyn Epʿremi matenagrutʿiwnkʿ. Hator čʿorrord. Čaṙkʿ ew ałōtʿkʿ [Collected works of Ephrem the Syrian. Volume IV: Homilies and Prayers] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy, pages 204–205
Further reading[edit]
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971), “կաղամբ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Awgerean, Mkrtičʿ; Čēlalean, Grigor (1865), “կաղամբ”, in Aṙjeṙn baṙaran haykaznean lezui [Pocket Dictionary of the Armenian Language] (in Armenian), 2nd edition, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 415b
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836), “կաղամբ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume I, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 1037a
- J̌axǰaxean, Manuēl (1837), “կաղամբ”, in Baṙgirkʿ i barbaṙ hay ew italakan [Armenian–Italian Dictionary], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 740b
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “կաղամբ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 320b
Categories:
- Armenian terms borrowed from Old Armenian
- Armenian learned borrowings from Old Armenian
- Armenian terms derived from Old Armenian
- Armenian doublets
- Armenian terms with audio links
- Armenian terms with IPA pronunciation
- Armenian lemmas
- Armenian nouns
- hy:Brassicales order plants
- hy:Vegetables
- Old Armenian terms borrowed from Middle Iranian
- Old Armenian terms derived from Middle Iranian
- Old Armenian terms derived from Ancient Greek
- Old Armenian lemmas
- Old Armenian nouns
- Middle Armenian terms with quotations
- Old Armenian terms with quotations
- xcl:Brassicales order plants
- xcl:Vegetables