սնդիկ

Armenian

Etymology

From Old Armenian սնդիկ (sndik).

Pronunciation

• Audio (Eastern Armenian):

  (file)

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /sənˈdik/, [səndík]
• (Western Armenian) IPA^(key): /sənˈtiɡ/, [səntʰíɡ]

Noun

սնդիկ • (sndik)

1. mercury
2. (figuratively) fidget, fidgeter

Declension

nominalized, i-type (Eastern Armenian)
	singular	plural
nominative	սնդիկ (sndik)	սնդիկներ (sndikner)
dative	սնդիկի (sndiki)	սնդիկների (sndikneri)
ablative	սնդիկից (sndikicʻ)	սնդիկներից (sndiknericʻ)
instrumental	սնդիկով (sndikov)	սնդիկներով (sndiknerov)
locative	սնդիկում (sndikum)	սնդիկներում (sndiknerum)
	definite forms
nominative	սնդիկը/սնդիկն (sndikə/sndikn)	սնդիկները/սնդիկներն (sndiknerə/sndiknern)
dative	սնդիկին (sndikin)	սնդիկներին (sndiknerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	սնդիկս (sndiks)	սնդիկներս (sndikners)
dative	սնդիկիս (sndikis)	սնդիկներիս (sndikneris)
ablative	սնդիկիցս (sndikicʻs)	սնդիկներիցս (sndiknericʻs)
instrumental	սնդիկովս (sndikovs)	սնդիկներովս (sndiknerovs)
locative	սնդիկումս (sndikums)	սնդիկներումս (sndiknerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	սնդիկդ (sndikd)	սնդիկներդ (sndiknerd)
dative	սնդիկիդ (sndikid)	սնդիկներիդ (sndiknerid)
ablative	սնդիկիցդ (sndikicʻd)	սնդիկներիցդ (sndiknericʻd)
instrumental	սնդիկովդ (sndikovd)	սնդիկներովդ (sndiknerovd)
locative	սնդիկումդ (sndikumd)	սնդիկներումդ (sndiknerumd)

Old Armenian

Alternative forms

• սնտիկ (sntik)

Etymology

An Iranian borrowing: compare Middle Persian [Book Pahlavi needed] (zy(w)ndk'), Manichaean Middle Persian 𐫉𐫏𐫗𐫅𐫃 (zyndg), Classical Persian زنده (zinda, “alive, living”), Persian جیوه (jive), ژیوه (žive, “mercury”). Compare the Iranian borrowings: Middle Armenian ժիպակ (žipak), Arabic زِئْبَق (ziʔbaq), زَاؤُوق (zāʔūq), Classical Syriac ܙܝܘܓ (zīwag), ܣܐܕܢܓ (/⁠sʾdng⁠/), Georgian სინდიყი (sindiq̇i, “mercury”), the latter possibly via Armenian. For the sense development compare English quicksilver, Latin argentum vivum. The correct etymology was proposed already by Klaproth (1823).

Noun

սնդիկ • (sndik)

1. mercury, quicksilver
   • 8th century, Gregory of Nyssa, Tesutʻiwn yałags mardoys kazmutʻean [On the Formation of Man] :

     Ասի, եւ սնդիկդ (var. սնդիկտ, սնտիկդ) յառաջագոյն հեղեալ, այն որ շուրջ զնովաւ է՝ կողմանաւորի ուրումն եւ փոշոտ վայրի, ի մանր-մանր գնդակս ոլոռնացեալ, յերկրին սփռել առ ոչինչ յայնոսիկ, որ պատահեցին նմա, խառնեալ։

     Asi, ew sndikd (var. sndikt, sntikd) yaṙaǰagoyn hełeal, ayn or šurǰ znovaw ē, kołmanawori urumn ew pʻošot vayri, i manr-manr gndaks oloṙnacʻeal, yerkrin spʻṙel aṙ očʻinčʻ yaynosik, or patahecʻin nma, xaṙneal.

   • 14th century, Grigor Tatʻewacʻi, Girkʻ kʻarozutʻean or kočʻi Amaṙan hator [Sermons, Summer Part] :

     Վեցերորդ՝ զի ասէ Արիստոտէլ թէ՝ սընդիկն եւ ծծումբն յոր ժամ խառնին ընդ իրեար յերակս երկրի, լինին նիւթ ամենայն հրահալելեաց։ Զի զօրութեամբ աստեղաց՝ սընդիկն եւ ծծումբն յիրեար խառնել, փոխին երբեմնն յոսկի, երբեմն յարծաթ, երբեմն յերկաթ, եւ ի պղինձ, եւ ի կլայեկ։ Արդ՝ թէ երկնից զօրութիւնն զսնդիկն եւ զծծումբն կարէ յոսկի փոխել՝ որչափ եւս առաւել Աստուած կարէ զհացն ի մարմին իւր փոխել։

     Vecʻerord, zi asē Aristotēl tʻē, səndikn ew ccumbn yor žam xaṙnin ənd irear yeraks erkri, linin niwtʻ amenayn hrahaleleacʻ. Zi zōrutʻeamb asteġacʻ, səndikn ew ccumbn yirear xaṙnel, pʻoxin erbemnn yoski, erbemn yarcatʻ, erbemn yerkatʻ, ew i pġinj, ew i klayek. Ard, tʻē erknicʻ zōrutʻiwnn zsndikn ew zccumbn karē yoski pʻoxel, orčʻapʻ ews aṙawel Astuac karē zhacʻn i marmin iwr pʻoxel.

Declension

i-a-type

	singular		plural
nominative	սնդիկ (sndik)		սնդիկք (sndikkʻ)
genitive	սնդկի (sndki)		սնդկաց (sndkacʻ)
dative	սնդկի (sndki)		սնդկաց (sndkacʻ)
accusative	սնդիկ (sndik)		սնդիկս (sndiks)
ablative	սնդկէ (sndkē)		սնդկաց (sndkacʻ)
instrumental	սնդկաւ (sndkaw)		սնդկաւք = սնդկօք (sndkawkʻ = sndkōkʻ)
locative	սնդկի (sndki)		սնդիկս (sndiks)
post-classical evidence

Descendants

• Armenian: սնդիկ (sndik)
• →? Georgian: სინდიყი (sindiq̇i)
• → Ottoman Turkish: سندك (sindik)

Further reading

• Ačaṙean, Hračʻeay (1979) “սնդիկ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume IV, Yerevan: University Press, page 236ab
• Asatrian, Mushegh (2006) “Iranian Elements in Arabic: The State of Research”, in Iran and the Caucasus‎^[2], volume 10, number 1, page 101
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “սնդիկ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• J̌ahukyan, Geworg (2010) “սնդիկ”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik
• Klaproth, Julius (1823) Asia polyglotta, Paris: A. Schubart, page 104a
• Mxitʻar Sebastacʻi (1749) “սնդիկ”, in Baṙgirkʻ Haykazean lezui [Dictionary of the Armenian Language]‎^[3] (in Old Armenian), volume I, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 994b
• Périkhanian, Anahit G. (1986–1987) “Notes étymologiques”, in Revue des Études Arméniennes (in French), volume 20, pages 44–45, proposing a derivation from a different Iranian root
• Petrosean, Matatʻeay (1879) “սնդիկ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy