տիեզերք
Armenian
Etymology
From (deprecated template usage) [etyl] Old Armenian տիեզերք (tiezerkʻ); see it for more.
Pronunciation
- Lua error in Module:parameters at line 95: Parameter 1 should be a valid language or etymology language code; the value "hy-E" is not valid. See WT:LOL and WT:LOL/E. IPA(key): [ti(j)ɛˈzɛɾkʰ], (colloquial, under Russian influence) IPA(key): [tʲɛˈzɛɾkʰ]
Audio: (file) - Hyphenation: տի‧ե‧զերք
Noun
տիեզերք • (tiezerkʻ)
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | տիեզերք (tiezerkʻ) | տիեզերքներ (tiezerkʻner) | ||
| dative | տիեզերքի (tiezerkʻi) | տիեզերքների (tiezerkʻneri) | ||
| ablative | տիեզերքից (tiezerkʻicʻ) | տիեզերքներից (tiezerkʻnericʻ) | ||
| instrumental | տիեզերքով (tiezerkʻov) | տիեզերքներով (tiezerkʻnerov) | ||
| locative | տիեզերքում (tiezerkʻum) | տիեզերքներում (tiezerkʻnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | տիեզերքը/տիեզերքն (tiezerkʻə/tiezerkʻn) | տիեզերքները/տիեզերքներն (tiezerkʻnerə/tiezerkʻnern) | ||
| dative | տիեզերքին (tiezerkʻin) | տիեզերքներին (tiezerkʻnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | տիեզերքս (tiezerkʻs) | տիեզերքներս (tiezerkʻners) | ||
| dative | տիեզերքիս (tiezerkʻis) | տիեզերքներիս (tiezerkʻneris) | ||
| ablative | տիեզերքիցս (tiezerkʻicʻs) | տիեզերքներիցս (tiezerkʻnericʻs) | ||
| instrumental | տիեզերքովս (tiezerkʻovs) | տիեզերքներովս (tiezerkʻnerovs) | ||
| locative | տիեզերքումս (tiezerkʻums) | տիեզերքներումս (tiezerkʻnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | տիեզերքդ (tiezerkʻd) | տիեզերքներդ (tiezerkʻnerd) | ||
| dative | տիեզերքիդ (tiezerkʻid) | տիեզերքներիդ (tiezerkʻnerid) | ||
| ablative | տիեզերքիցդ (tiezerkʻicʻd) | տիեզերքներիցդ (tiezerkʻnericʻd) | ||
| instrumental | տիեզերքովդ (tiezerkʻovd) | տիեզերքներովդ (tiezerkʻnerovd) | ||
| locative | տիեզերքումդ (tiezerkʻumd) | տիեզերքներումդ (tiezerkʻnerumd) | ||
Derived terms
- միկրոտիեզերք (mikrotiezerkʻ)
Old Armenian
Etymology
From *տի (*ti, “great”) + եզերք (ezerkʻ). See տէր (tēr) for the first part.
Noun
տիեզերք • (tiezerkʻ) pl
- the universe, the whole world, the Earth, macrocosm
- ընդ տիեզերս, ընդ ամենայն/բնաւ տիեզերս, ընդ ոլորտս տիեզերաց ― ənd tiezers, ənd amenayn/bnaw tiezers, ənd olorts tiezeracʻ ― throughout the world, every where
- առնել տիեզերս անապատ ― aṙnel tiezers anapat ― to reduce the Earth to a waste
Declension
i-a-type
Derived terms
- համատիեզերք (hamatiezerkʻ)
- տիեզերաբաղձ (tiezerabałj)
- տիեզերաբնակ (tiezerabnak)
- տիեզերագոչ (tiezeragočʻ)
- տիեզերագով (tiezeragov)
- տիեզերագումար (tiezeragumar)
- տիեզերագրաւ (tiezeragraw)
- տիեզերադատ (tiezeradat)
- տիեզերադաւ (tiezeradaw)
- տիեզերաժողով (tiezeražołov)
- տիեզերալոյս (tiezeraloys)
- տիեզերալուր (tiezeralur)
- տիեզերախումբ (tiezeraxumb)
- տիեզերախօս (tiezeraxōs)
- տիեզերածագ (tiezeracag)
- տիեզերածաւալ (tiezeracawal)
- տիեզերածաւալումն (tiezeracawalumn)
- տիեզերակալ (tiezerakal)
- տիեզերակալեմ (tiezerakalem)
- տիեզերակալութիւն (tiezerakalutʻiwn)
- տիեզերական (tiezerakan)
- տիեզերակեցոյց (tiezerakecʻoycʻ)
- տիեզերակոծ (tiezerakoc)
- տիեզերակոյտ (tiezerakoyt)
- տիեզերակոչ (tiezerakočʻ)
- տիեզերակործան (tiezerakorcan)
- տիեզերահամբաւ (tiezerahambaw)
- տիեզերահաւաք (tiezerahawakʻ)
- տիեզերահեծ (tiezerahec)
- տիեզերահեղձոյց (tiezerahełjoycʻ)
- տիեզերահոծ (tiezerahoc)
- տիեզերահռչակ (tiezerahṙčʻak)
- տիեզերահռչակեալ (tiezerahṙčʻakeal)
- տիեզերահրաշ (tiezerahraš)
- տիեզերայարկ (tiezerayark)
- տիեզերապատ (tiezerapat)
- տիեզերապատիր (tiezerapatir)
- տիեզերապետ (tiezerapet)
- տիեզերապետութիւն (tiezerapetutʻiwn)
- տիեզերասահման (tiezerasahman)
- տիեզերասահմանակալ (tiezerasahmanakal)
- տիեզերասաստ (tiezerasast)
- տիեզերասոյզ (tiezerasoyz)
- տիեզերասփիռ (tiezeraspʻiṙ)
- տիեզերասփիւռ (tiezeraspʻiwṙ)
- տիեզերատարած (tiezeratarac)
- տիեզերատօնակ (tiezeratōnak)
- տիեզերափայլ (tiezerapʻayl)
- տիեզերափրկող (tiezerapʻrkoł)
- տիեզերաքարոզ (tiezerakʻaroz)
Descendants
- Armenian: տիեզերք (tiezerkʻ)
References
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “տիեզերք”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “տիեզերք”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “տիեզերք”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press