ցելում
Jump to navigation
Jump to search
Old Armenian[edit]
Alternative forms[edit]
- ցելեմ (cʻelem)
Etymology[edit]
From Proto-Indo-European *(s)kelH-.[1][2][3][4][5] The similarity with Proto-Georgian-Zan *cel- is accidental.[3]
Verb[edit]
ցելում • (cʻelum)
- (transitive) to rend, to break, to split, to cleave, to cut, to divide lengthways
- (intransitive) to be torn, rent; to be split, cloven
- ցելաւ յերկուս ― cʻelaw yerkus ― it was rent in twain
Conjugation[edit]
active
| infinitive | ցելուլ (cʻelul) | participle | ցելեալ (cʻeleal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | ցել- (cʻel-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | ցելում (cʻelum) | ցելուս (cʻelus) | ցելու (cʻelu) | ցելումք (cʻelumkʻ) | ցելուք (cʻelukʻ) | ցելուն (cʻelun) | |
| imperfect | ցելուի (cʻelui) | ցելուիր (cʻeluir) | ցելոյր (cʻeloyr) | ցելուաք (cʻeluakʻ) | ցելուիք (cʻeluikʻ) | ցելուին (cʻeluin) | |
| aorist | ցելի (cʻeli) | ցելեր (cʻeler) | *եցել (*ecʻel) | ցելաք (cʻelakʻ) | ցելէք, ցելիք (cʻelēkʻ, cʻelikʻ) | ցելին (cʻelin) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | ցելուցում (cʻelucʻum) | ցելուցուս (cʻelucʻus) | ցելուցու (cʻelucʻu) | ցելուցումք (cʻelucʻumkʻ) | ցելուցուք (cʻelucʻukʻ) | ցելուցուն (cʻelucʻun) | |
| aorist | ցելից (cʻelicʻ) | ցելցես (cʻelcʻes) | ցելցէ (cʻelcʻē) | ցելցուք (cʻelcʻukʻ) | ցելջիք (cʻelǰikʻ) | ցելցեն (cʻelcʻen) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | ցե՛լ (cʻél) | — | — | ցելէ՛ք (cʻelḗkʻ) | — | |
| cohortative | — | ցելջի՛ր (cʻelǰír) | — | — | ցելջի՛ք (cʻelǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ ցելուր (mí cʻelur) | — | — | մի՛ ցելուք (mí cʻelukʻ) | — | |
mediopassive
| infinitive | ցելուլ (cʻelul) | participle | ցելեալ (cʻeleal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | ցել- (cʻel-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | ցելում (cʻelum) | ցելուս (cʻelus) | ցելու (cʻelu) | ցելումք (cʻelumkʻ) | ցելուք (cʻelukʻ) | ցելուն (cʻelun) | |
| imperfect | ցելուի (cʻelui) | ցելուիր (cʻeluir) | ցելոյր (cʻeloyr) | ցելուաք (cʻeluakʻ) | ցելուիք (cʻeluikʻ) | ցելուին (cʻeluin) | |
| aorist | ցելայ (cʻelay) | ցելար (cʻelar) | ցելաւ (cʻelaw) | ցելաք (cʻelakʻ) | ցելայք (cʻelaykʻ) | ցելան (cʻelan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | ցելուցում (cʻelucʻum) | ցելուցուս (cʻelucʻus) | ցելուցու (cʻelucʻu) | ցելուցումք (cʻelucʻumkʻ) | ցելուցուք (cʻelucʻukʻ) | ցելուցուն (cʻelucʻun) | |
| aorist | ցելայց (cʻelaycʻ) | ցելցիս (cʻelcʻis) | ցելցի (cʻelcʻi) | ցելցուք (cʻelcʻukʻ) | ցելջիք (cʻelǰikʻ) | ցելցին (cʻelcʻin) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | ցելի՛ր (cʻelír) | — | — | ցելարո՛ւք (cʻelarúkʻ) | — | |
| cohortative | — | ցելջի՛ր (cʻelǰír) | — | — | ցելջի՛ք (cʻelǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ ցելուր (mí cʻelur) | — | — | մի՛ ցելուք (mí cʻelukʻ) | — | |
Derived terms[edit]
- ցելումն (cʻelumn)
Related terms[edit]
Descendants[edit]
References[edit]
- ^ Dervischjan, P. Seraphin (1877) Armeniaca I: Das Altarmenische (in German), Vienna: Mekhitarist Press, page 47
- ^ Hübschmann, Heinrich (1897) Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (in German), Leipzig: Breitkopf & Härtel, page 499
- ↑ 3.0 3.1 Ačaṙean, Hračʻeay (1979) “ցել”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume IV, Yerevan: University Press, pages 452–453
- ^ Klingenschmitt, Gert (1982) Das altarmenische Verbum (in German), Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, page 236
- ^ Rix, Helmut, editor (2001), Lexikon der indogermanischen Verben [Lexicon of Indo-European Verbs] (in German), 2nd edition, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, →ISBN, page 553
Further reading[edit]
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “ցելում”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “ցելում”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy