گماشتن
Jump to navigation
Jump to search
Persian
[edit]Alternative forms
[edit]Etymology
[edit]From Middle Persian [Book Pahlavi needed] (gwmʾl-tn' /gumārdan/), 𐫃𐫇𐫖𐫀𐫡𐫅𐫗 (gwmʾrdn /gumārdan/, “to appoint, commission, entrust”), ultimately from Proto-Indo-European *mere (“to delay, hinder”). Cognate with Latin mora (“delay”).
Pronunciation
[edit]- (Classical Persian) IPA(key): [ɡu.mɑːʃ.tan]
- (Iran, formal) IPA(key): [ɡ̥o.mɒːʃ.t̪ʰæn]
- (Tajik, formal) IPA(key): [ɡu.mɔʃ.t̪ʰän]
| Readings | |
|---|---|
| Classical reading? | gumāštan |
| Dari reading? | gumāštan |
| Iranian reading? | gomâštan |
| Tajik reading? | gumoštan |
Verb
[edit]| Dari | گماشتن |
|---|---|
| Iranian Persian | |
| Tajik | гумоштан |
گماشتن • (gomâštan) (present stem گمار (gomâr))
- (transitive) to appoint, to consign to (someone to a post or role)
- c. 1520, Selim I of the Ottoman Empire, edited by Benedek Péri, The Persian Dīvān of Yavuz Sulṭān Selīm, Budapest, Hungary: Research Centre for the Humanities, Eötvös Loránd Research Network, →ISBN, page 78:
- ظلم این قدر بجان فگارم گماشتی
یک روز نیز بر دل غمگین گمار عدل- zulm īn qadr ba-jān-i fagāram gumāštī
yak rōz nēz bar dil-i ğamgīn gumār adl - You have appointed tyranny to my wounded heart so much;
One day, appoint justice to my sad heart as well.
- zulm īn qadr ba-jān-i fagāram gumāštī
Conjugation
[edit]| infinitive | گماشتن (gomâštán) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| stem | present | گمار (gomâr) | ||||||
| past | گماشت (gomâšt) | |||||||
| participle | present | گمارنده (gomârandé) | ||||||
| past | گماشته (gomâšté) | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| indicative | aorist | گمارم (gomâram) |
گماری (gomâri) |
گمارد (gomârad) |
گماریم (gomârim) |
گمارید (gomârid) |
گمارند (gomârand) | |
| present (imperfect) | می‌گمارم (mí-gomâram) |
می‌گماری (mí-gomâri) |
می‌گمارد (mí-gomârad) |
می‌گماریم (mí-gomârim) |
می‌گمارید (mí-gomârid) |
می‌گمارند (mí-gomârand) | ||
| present progressive | دارم می‌گمارم (dấram mí-gomâram) |
داری می‌گماری (dấri mí-gomâri) |
دارد می‌گمارد (dấrad mí-gomârad) |
داریم می‌گماریم (dấrim mí-gomârim) |
دارید می‌گمارید (dấrid mí-gomârid) |
دارند می‌گمارند (dấrand mí-gomârand) | ||
| present perfect | گماشته‌ام (gomâšté-am) |
گماشته‌ای (gomâšté-i) |
گماشته است (gomâšté ast) |
گماشته‌ایم (gomâšté-im) |
گماشته‌اید (gomâšté-id) |
گماشته‌اند (gomâšté-and) | ||
| past | گماشتم (gomâštam) |
گماشتی (gomâšti) |
گماشت (gomâšt) |
گماشتیم (gomâštim) |
گماشتید (gomâštid) |
گماشتند (gomâštand) | ||
| past (imperfect) | می‌گماشتم (mí-gomâštam) |
می‌گماشتی (mí-gomâšti) |
می‌گماشت (mí-gomâšt) |
می‌گماشتیم (mí-gomâštim) |
می‌گماشتید (mí-gomâštid) |
می‌گماشتند (mí-gomâštand) | ||
| past progressive | داشتم می‌گماشتم (dấštam mí-gomâštam) |
داشتی می‌گماشتی (dấšti mí-gomâšti) |
داشت می‌گماشت (dâšt mí-gomâšt) |
داشتیم می‌گماشتیم (dấštim mí-gomâštim) |
داشتید می‌گماشتید (dấštid mí-gomâštid) |
داشتند می‌گماشتند (dấštand mí-gomâštand) | ||
| pluperfect | گماشته بودم (gomâšté búdam) |
گماشته بودی (gomâšté búdi) |
گماشته بود (gomâšté bud) |
گماشته بودیم (gomâšté búdim) |
گماشته بودید (gomâšté búdid) |
گماشته بودند (gomâšté búdand) | ||
| future | خواهم گماشت (xâhám gomâšt) |
خواهی گماشت (xâhí gomâšt) |
خواهد گماشت (xâhád gomâšt) |
خواهیم گماشت (xâhím gomâšt) |
خواهید گماشت (xâhíd gomâšt) |
خواهند گماشت (xâhánd gomâšt) | ||
| subjunctive | present | بگمارم (bégomâram) |
بگماری (bégomâri) |
بگمارد (bégomârad) |
بگماریم (bégomârim) |
بگمارید (bégomârid) |
بگمارند (bégomârand) | |
| past | گماشته باشم (gomâšté bấšam) |
گماشته باشی (gomâšté bấši) |
گماشته باشد (gomâšté bấšad) |
گماشته باشیم (gomâšté bấšim) |
گماشته باشید (gomâšté bấšid) |
گماشته باشند (gomâšté bấšand) | ||
| imperative | بگمار (bégomâr) |
بگمارید (bégomârid) |
||||||
| infinitive | گماشتن (gomâštán) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| stem | present | گمار (gomâr) | ||||||
| past | گماشت (gomâšt) | |||||||
| participle | present | گمارنده (gomârandé) | ||||||
| past | گماشته (gomâšté) | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| indicative | aorist | گمارم (gomâram) |
گماری (gomâri) |
گماره (gomâre) |
گماریم (gomârim) |
گمارین (gomârin) |
گمارن (gomâran) | |
| present (imperfect) | می‌گمارم (mí-gomâram) |
می‌گماری (mí-gomâri) |
می‌گماره (mí-gomâre) |
می‌گماریم (mí-gomârim) |
می‌گمارین (mí-gomârin) |
می‌گمارن (mí-gomâran) | ||
| present progressive | دارم می‌گمارم (dấram mí-gomâram) |
داری می‌گماری (dấri mí-gomâri) |
داره می‌گماره (dấre mí-gomâre) |
داریم می‌گماریم (dấrim mí-gomârim) |
دارین می‌گمارین (dấrin mí-gomârin) |
دارن می‌گمارن (dấran mí-gomâran) | ||
| present perfect | گماشته‌ام (gomâštám) |
گماشته‌ای (gomâští) |
گماشته (gomâšté) |
گماشته‌ایم (gomâštím) |
گماشته‌این (gomâštín) |
گماشته‌ان (gomâštán) | ||
| past | گماشتم (gomâštam) |
گماشتی (gomâšti) |
گماشت (gomâšt) |
گماشتیم (gomâštim) |
گماشتین (gomâštin) |
گماشتن (gomâštan) | ||
| past (imperfect) | می‌گماشتم (mí-gomâštam) |
می‌گماشتی (mí-gomâšti) |
می‌گماشت (mí-gomâšt) |
می‌گماشتیم (mí-gomâštim) |
می‌گماشتین (mí-gomâštin) |
می‌گماشتن (mí-gomâštan) | ||
| past progressive | داشتم می‌گماشتم (dấštam mí-gomâštam) |
داشتی می‌گماشتی (dấšti mí-gomâšti) |
داشت می‌گماشت (dấšt mí-gomâšt) |
داشتیم می‌گماشتیم (dấštim mí-gomâštim) |
داشتین می‌گماشتین (dấštin mí-gomâštin) |
داشتن می‌گماشتن (dấštan mí-gomâštan) | ||
| pluperfect | گماشته بودم (gomâšté búdam) |
گماشته بودی (gomâšté búdi) |
گماشته بود (gomâšté bud) |
گماشته بودیم (gomâšté búdim) |
گماشته بودین (gomâšté búdin) |
گماشته بودن (gomâšté búdan) | ||
| subjunctive | present | بگمارم (bégomâram) |
بگماری (bégomâri) |
بگماره (bégomâre) |
بگماریم (bégomârim) |
بگمارین (bégomârin) |
بگمارن (bégomâran) | |
| past | گماشته باشم (gomâšté bấšam) |
گماشته باشی (gomâšté bấši) |
گماشته باشه (gomâšté bấše) |
گماشته باشیم (gomâšté bấšim) |
گماشته باشین (gomâšté bấšin) |
گماشته باشن (gomâšté bấšan) | ||
| imperative | بگمار (bégomâr) |
بگمارین (bégomârin) |
||||||
| infinitive | گماشتن (gumāštán) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| stem | present | گمار (gumār) | ||||||
| past | گماشت (gumāšt) | |||||||
| participle | present | گمارنده (gumārindá) | ||||||
| past | گماشته (gumāštá) | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| indicative | aorist | گمارم (gumāram) |
گماری (gumārī) |
گمارد (gumārad) |
گماریم (gumārēm) |
گمارید (gumārēd) |
گمارند (gumārand) | |
| present (imperfect) | می‌گمارم (mḗ-gumāram) |
می‌گماری (mḗ-gumārī) |
می‌گمارد (mḗ-gumārad) |
می‌گماریم (mḗ-gumārēm) |
می‌گمارید (mḗ-gumārēd) |
می‌گمارند (mḗ-gumārand) | ||
| present progressive | در حال گماشتن استم (dar hāl-i gumāštan astam) |
در حال گماشتن استی (dar hāl-i gumāštan astī) |
در حال گماشتن است (dar hāl-i gumāštan ast) |
در حال گماشتن استیم (dar hāl-i gumāštan astēm) |
در حال گماشتن استید (dar hāl-i gumāštan astēd) |
در حال گماشتن استند (dar hāl-i gumāštan astand) | ||
| present perfect | گماشته‌ام (gumāštá-am) |
گماشته‌ای (gumāštá-ī) |
گماشته‌است (gumāštá ast) |
گماشته‌ایم (gumāštá-ēn) |
گماشته‌اید (gumāštá-ēd) |
گماشته‌اند (gumāštá-and) | ||
| past | گماشتم (gumāštam) |
گماشتی (gumāštī) |
گماشت (gumāšt) |
گماشتیم (gumāštēm) |
گماشتید (gumāštēd) |
گماشتند (gumāštand) | ||
| past (imperfect) | می‌گماشتم (mḗ-gumāštam) |
می‌گماشتی (mḗ-gumāštī) |
می‌گماشت (mḗ-gumāšt) |
می‌گماشتیم (mḗ-gumāštēm) |
می‌گماشتید (mḗ-gumāštēd) |
می‌گماشتند (mḗ-gumāštand) | ||
| past progressive | در حال گماشتن بودم (dar hāl-i gumāštan būdam) |
در حال گماشتن بودی (dar hāl-i gumāštan būdī) |
در حال گماشتن بود (dar hāl-i gumāštan būd) |
در حال گماشتن بودیم (dar hāl-i gumāštan būdēm) |
در حال گماشتن بودید (dar hāl-i gumāštan būdēd) |
در حال گماشتن بودند (dar hāl-i gumāštan būdand) | ||
| pluperfect | گماشته بودم (gumāštá bū́dam) |
گماشته بودی (gumāštá bū́dī) |
گماشته بود (gumāštá būd) |
گماشته بودیم (gumāštá bū́dēm) |
گماشته بودید (gumāštá bū́dēd) |
گماشته بودند (gumāštá bū́dand) | ||
| future | خواهم گماشت (xāhám gumāšt) |
خواهی گماشت (xāhī́ gumāšt) |
خواهد گماشت (xāhád gumāšt) |
خواهیم گماشت (xāhḗm gumāšt) |
خواهید گماشت (xāhḗd gumāšt) |
خواهند گماشت (xāhánd gumāšt) | ||
| subjunctive | present | بگمارم (bígumāram) |
بگماری (bígumārī) |
بگمارد (bígumārad) |
بگماریم (bígumārēm) |
بگمارید (bígumārēd) |
بگمارند (bígumārand) | |
| past | گماشته باشم (gumāštá bā́šam) |
گماشته باشی (gumāštá bā́šī) |
گماشته باشد (gumāštá bā́šad) |
گماشته باشیم (gumāštá bā́šēm) |
گماشته باشید (gumāštá bā́šēd) |
گماشته باشند (gumāštá bā́šand) | ||
| imperative | بگمار (bígumār) |
بگمارید (bígumārēd) |
||||||
| infinitive | گماشتن (gumāštán) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| stem | present | گمار (gumār) | ||||||
| past | گماشت (gumāšt) | |||||||
| participle | present | گمارنده (gumārindá) | ||||||
| past | گماشته (gumāštá) | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| indicative | aorist | گمارم (gumārum) |
گماری (gumārī) |
گماره (gumāra) |
گماریم (gumārēm) |
گمارین (gumārēn) |
گمارن (gumāran) | |
| present (imperfect) | می‌گمارم (mḗ-gumārum) |
می‌گماری (mḗ-gumārī) |
می‌گماره (mḗ-gumāra) |
می‌گماریم (mḗ-gumārēm) |
می‌گمارین (mḗ-gumārēn) |
می‌گمارن (mḗ-gumāran) | ||
| present progressive | ده آل گماشتن استم (da āl-i gumāštan astum) |
ده آل گماشتن استی (da āl-i gumāštan astī) |
ده آل گماشتن است (da āl-i gumāštan ast) |
ده آل گماشتن استیم (da āl-i gumāštan astēm) |
ده آل گماشتن استین (da āl-i gumāštan astēn) |
ده آل گماشتن استن (da āl-i gumāštan astan) | ||
| present perfect | گماشتم (gumāštám) |
گماشتی (gumāštī́) |
گماشتاست (gumāštást) |
گماشتیم (gumāštḗm) |
گماشتین (gumāštḗn) |
گماشتن (gumāštán) | ||
| past | گماشتم (gumāštum) |
گماشتی (gumāštī) |
گماشته (gumāšta) |
گماشتیم (gumāštēm) |
گماشتین (gumāštēn) |
گماشتن (gumāštan) | ||
| past (imperfect) | می‌گماشتم (mḗ-gumāštum) |
می‌گماشتی (mḗ-gumāštī) |
می‌گماشته (mḗ-gumāšta) |
می‌گماشتیم (mḗ-gumāštēm) |
می‌گماشتین (mḗ-gumāštēn) |
می‌گماشتن (mḗ-gumāštan) | ||
| past progressive | ده آل گماشتن بودم (da āl-i gumāštan būdum) |
ده آل گماشتن بودی (da āl-i gumāštan būdī) |
ده آل گماشتن بود (da āl-i gumāštan būd) |
ده آل گماشتن بودیم (da āl-i gumāštan būdēm) |
ده آل گماشتن بودین (da āl-i gumāštan būdēn) |
ده آل گماشتن بودن (da āl-i gumāštan būdan) | ||
| pluperfect | گماشته بودم (gumāštá bū́dum) |
گماشته بودی (gumāštá bū́dī) |
گماشته بوده (gumāštá būda) |
گماشته بودیم (gumāštá bū́dēm) |
گماشته بودین (gumāštá bū́dēn) |
گماشته بودن (gumāštá bū́dan) | ||
| future | خوایم گماشت (xāyyúm gumāšt) |
خوایی گماشت (xāyyī́ gumāšt) |
خوایه گماشت (xāyyá gumāšt) |
خواییم گماشت (xāyyḗm gumāšt) |
خوایین گماشت (xāyyḗn gumāšt) |
خواین گماشت (xāyyán gumāšt) | ||
| subjunctive | present | بگمارم (bígumārum) |
بگماری (bígumārī) |
بگماره (bígumāra) |
بگماریم (búgumārēm) |
بگمارین (bígumārēn) |
بگمارن (bígumāran) | |
| past | گماشته باشم (gumāštá bā́šam) |
گماشته باشی (gumāštá bā́šī) |
گماشته باشه (gumāštá bā́ša) |
گماشته باشیم (gumāštá bā́šēm) |
گماشته باشین (gumāštá bā́šēn) |
گماشته باشن (gumāštá bā́šan) | ||
| imperative | بگمار (bígumār) |
بگمارین (bígumārēn) |
||||||
References
[edit]- MacKenzie, D. N. (1971) “gumārdan”, in A concise Pahlavi dictionary, London, New York, Toronto: Oxford University Press, page 38
- Cheung, Johnny (2007) “*marH”, in Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 268
- Dehkhoda, Ali-Akbar (1931–) “گماشتن”, in Dehkhoda Dictionary Institute, editors, Dehkhoda Dictionary (in Persian), Tehran: University of Tehran Press