अध्यक्ष

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit अध्यक्ष (adhyakṣa).

Pronunciation

• (Delhi Hindi) IPA^(key): /əd̪ʱ.jəkʂ/, [ɐd̪ʱ.jɐkʃ]

• Audio

  (file)

Noun

अध्यक्ष • (adhyakṣ) m

1. chairman, head, chief, president

   लोक सभा अध्यक्ष ― lok sabhā adhyakṣ ― speaker of the Lok Sabha

Declension

Declension of अध्यक्ष (masc cons-stem)

	singular	plural
direct	अध्यक्ष adhyakṣ	अध्यक्ष adhyakṣ
oblique	अध्यक्ष adhyakṣ	अध्यक्षों adhyakṣõ
vocative	अध्यक्ष adhyakṣ	अध्यक्षो adhyakṣo

---

Konkani

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit अध्यक्ष (adhyakṣa).

Pronunciation

• IPA^(key): [ədʱjəkʂə]

Noun

अध्यक्ष • (adhyakṣa) (Latin script odheokxo, Kannada script ಅಧ್ಯಕ್ಷ)

1. president

   Synonym: पिर्गेंत (pirgenta)

References

• Pushpak Bhattacharyya (2017) IndoWordNet‎^[1]

---

Nepali

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit अध्यक्ष (adhyakṣa).

Pronunciation

• IPA^(key): [ʌd̪ʌk̚t͡sʰe], [ʌd̪d̪ek̚t͡sʰe]
• Phonetic Devanagari: अदक्छे, or अद्देक्छे

Noun

अध्यक्ष • (adhyakṣa)

1. chairman, head, chief, president

References

• “अध्यक्ष”, in नेपाली बृहत् शब्दकोश (nepālī br̥hat śabdakoś)‎^[2], Kathmandu: Nepal Academy, 2018
• Schmidt, Ruth L. (1993) “अध्यक्ष”, in A Practical Dictionary of Modern Nepali, Ratna Sagar

---

Sanskrit

Etymology

(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ɐ́dʱ.jɐk.ʂɐ/
• (Classical) IPA^(key): /ɐd̪ʱˈjɐk.ʂɐ/

Noun

अध्यक्ष • (adhyakṣa) stem, m or n

1. eyewitness, overseer, inspector
2. perception

Declension

Masculine a-stem declension of अध्यक्ष (adhyakṣa)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	अध्यक्षः adhyakṣaḥ	अध्यक्षौ / अध्यक्षा¹ adhyakṣau / adhyakṣā¹	अध्यक्षाः / अध्यक्षासः¹ adhyakṣāḥ / adhyakṣāsaḥ¹
Vocative	अध्यक्ष adhyakṣa	अध्यक्षौ / अध्यक्षा¹ adhyakṣau / adhyakṣā¹	अध्यक्षाः / अध्यक्षासः¹ adhyakṣāḥ / adhyakṣāsaḥ¹
Accusative	अध्यक्षम् adhyakṣam	अध्यक्षौ / अध्यक्षा¹ adhyakṣau / adhyakṣā¹	अध्यक्षान् adhyakṣān
Instrumental	अध्यक्षेण adhyakṣeṇa	अध्यक्षाभ्याम् adhyakṣābhyām	अध्यक्षैः / अध्यक्षेभिः¹ adhyakṣaiḥ / adhyakṣebhiḥ¹
Dative	अध्यक्षाय adhyakṣāya	अध्यक्षाभ्याम् adhyakṣābhyām	अध्यक्षेभ्यः adhyakṣebhyaḥ
Ablative	अध्यक्षात् adhyakṣāt	अध्यक्षाभ्याम् adhyakṣābhyām	अध्यक्षेभ्यः adhyakṣebhyaḥ
Genitive	अध्यक्षस्य adhyakṣasya	अध्यक्षयोः adhyakṣayoḥ	अध्यक्षाणाम् adhyakṣāṇām
Locative	अध्यक्षे adhyakṣe	अध्यक्षयोः adhyakṣayoḥ	अध्यक्षेषु adhyakṣeṣu
Notes	¹Vedic

Neuter a-stem declension of अध्यक्ष (adhyakṣa)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	अध्यक्षम् adhyakṣam	अध्यक्षे adhyakṣe	अध्यक्षाणि / अध्यक्षा¹ adhyakṣāṇi / adhyakṣā¹
Vocative	अध्यक्ष adhyakṣa	अध्यक्षे adhyakṣe	अध्यक्षाणि / अध्यक्षा¹ adhyakṣāṇi / adhyakṣā¹
Accusative	अध्यक्षम् adhyakṣam	अध्यक्षे adhyakṣe	अध्यक्षाणि / अध्यक्षा¹ adhyakṣāṇi / adhyakṣā¹
Instrumental	अध्यक्षेण adhyakṣeṇa	अध्यक्षाभ्याम् adhyakṣābhyām	अध्यक्षैः / अध्यक्षेभिः¹ adhyakṣaiḥ / adhyakṣebhiḥ¹
Dative	अध्यक्षाय adhyakṣāya	अध्यक्षाभ्याम् adhyakṣābhyām	अध्यक्षेभ्यः adhyakṣebhyaḥ
Ablative	अध्यक्षात् adhyakṣāt	अध्यक्षाभ्याम् adhyakṣābhyām	अध्यक्षेभ्यः adhyakṣebhyaḥ
Genitive	अध्यक्षस्य adhyakṣasya	अध्यक्षयोः adhyakṣayoḥ	अध्यक्षाणाम् adhyakṣāṇām
Locative	अध्यक्षे adhyakṣe	अध्यक्षयोः adhyakṣayoḥ	अध्यक्षेषु adhyakṣeṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

• → Hindustani: adhyakṣ
  • Hindi: अध्यक्ष
  • Urdu: ادھیکش
• → Konkani:

  Devanagari script: अध्यक्ष

  Latin script: odheokxo

  Kannada script: ಅಧ್ಯಕ್ಷ

• → Old Javanese: adhyakṣa
  • > Javanese: ꦗꦏ꧀ꦱ (jaksa) (inherited)
    • → Min Nan: 若卅
    • → Indonesian: jaksa
    • → Malay: jaksa
• → Nepali: अध्यक्ष (adhyakṣa) (learned)

References

• Apte, Macdonell (2022) “अध्यक्ष”, in Digital Dictionaries of South India [Combined Sanskrit Dictionaries]