कलुष

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• কলুষ (Assamese script)
• ᬓᬮᬸᬱ (Balinese script)
• কলুষ (Bengali script)
• 𑰎𑰩𑰲𑰬 (Bhaiksuki script)
• 𑀓𑀮𑀼𑀱 (Brahmi script)
• ကလုၑ (Burmese script)
• કલુષ (Gujarati script)
• ਕਲੁਸ਼ (Gurmukhi script)
• 𑌕𑌲𑍁𑌷 (Grantha script)
• ꦏꦭꦸꦰ (Javanese script)
• 𑂍𑂪𑂳𑂭 (Kaithi script)
• ಕಲುಷ (Kannada script)
• កលុឞ (Khmer script)
• ກລຸຩ (Lao script)
• കലുഷ (Malayalam script)
• ᡬᠠᠯᡠᢢᠠ (Manchu script)
• 𑘎𑘩𑘳𑘬 (Modi script)
• ᢉᠠᠯᠤᢔᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑦮𑧉𑧔𑧌 (Nandinagari script)
• 𑐎𑐮𑐸𑐲 (Newa script)
• କଲୁଷ (Odia script)
• ꢒꢭꢸꢰ (Saurashtra script)
• 𑆑𑆬𑆶𑆰 (Sharada script)
• 𑖎𑖩𑖲𑖬 (Siddham script)
• කලුෂ (Sinhalese script)
• 𑩜𑩽𑩒𑪀 (Soyombo script)
• 𑚊𑚥𑚰 (Takri script)
• கலுஷ (Tamil script)
• కలుష (Telugu script)
• กลุษ (Thai script)
• ཀ་ལུ་ཥ (Tibetan script)
• 𑒏𑒪𑒳𑒭 (Tirhuta script)
• 𑨋𑨬𑨃𑨯 (Zanabazar Square script)

Etymology

Likely related to कलङ्क (kalaṅka, “a stain”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /kɐ.lu.ʂɐ/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈkɐ.l̪u.ʂɐ/

Adjective

कलुष • (kaluṣa) stem

1. (literally, figuratively) turbid, foul, muddy, impure, dirty
2. hoarse as the voice)
3. (at the end of compounds) unable, not equal to

Declension

Masculine a-stem declension of कलुष
Nom. sg.	कलुषः (kaluṣaḥ)
Gen. sg.	कलुषस्य (kaluṣasya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कलुषः (kaluṣaḥ)	कलुषौ (kaluṣau)	कलुषाः (kaluṣāḥ)
Vocative	कलुष (kaluṣa)	कलुषौ (kaluṣau)	कलुषाः (kaluṣāḥ)
Accusative	कलुषम् (kaluṣam)	कलुषौ (kaluṣau)	कलुषान् (kaluṣān)
Instrumental	कलुषेन (kaluṣena)	कलुषाभ्याम् (kaluṣābhyām)	कलुषैः (kaluṣaiḥ)
Dative	कलुषाय (kaluṣāya)	कलुषाभ्याम् (kaluṣābhyām)	कलुषेभ्यः (kaluṣebhyaḥ)
Ablative	कलुषात् (kaluṣāt)	कलुषाभ्याम् (kaluṣābhyām)	कलुषेभ्यः (kaluṣebhyaḥ)
Genitive	कलुषस्य (kaluṣasya)	कलुषयोः (kaluṣayoḥ)	कलुषानाम् (kaluṣānām)
Locative	कलुषे (kaluṣe)	कलुषयोः (kaluṣayoḥ)	कलुषेषु (kaluṣeṣu)

Feminine ā-stem declension of कलुष
Nom. sg.	कलुषा (kaluṣā)
Gen. sg.	कलुषायाः (kaluṣāyāḥ)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कलुषा (kaluṣā)	कलुषे (kaluṣe)	कलुषाः (kaluṣāḥ)
Vocative	कलुषे (kaluṣe)	कलुषे (kaluṣe)	कलुषाः (kaluṣāḥ)
Accusative	कलुषाम् (kaluṣām)	कलुषे (kaluṣe)	कलुषाः (kaluṣāḥ)
Instrumental	कलुषया (kaluṣayā)	कलुषाभ्याम् (kaluṣābhyām)	कलुषाभिः (kaluṣābhiḥ)
Dative	कलुषायै (kaluṣāyai)	कलुषाभ्याम् (kaluṣābhyām)	कलुषाभ्यः (kaluṣābhyaḥ)
Ablative	कलुषायाः (kaluṣāyāḥ)	कलुषाभ्याम् (kaluṣābhyām)	कलुषाभ्यः (kaluṣābhyaḥ)
Genitive	कलुषायाः (kaluṣāyāḥ)	कलुषयोः (kaluṣayoḥ)	कलुषानाम् (kaluṣānām)
Locative	कलुषायाम् (kaluṣāyām)	कलुषयोः (kaluṣayoḥ)	कलुषासु (kaluṣāsu)

Neuter a-stem declension of कलुष
Nom. sg.	कलुषम् (kaluṣam)
Gen. sg.	कलुषस्य (kaluṣasya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कलुषम् (kaluṣam)	कलुषे (kaluṣe)	कलुषानि (kaluṣāni)
Vocative	कलुष (kaluṣa)	कलुषे (kaluṣe)	कलुषानि (kaluṣāni)
Accusative	कलुषम् (kaluṣam)	कलुषे (kaluṣe)	कलुषानि (kaluṣāni)
Instrumental	कलुषेन (kaluṣena)	कलुषाभ्याम् (kaluṣābhyām)	कलुषैः (kaluṣaiḥ)
Dative	कलुषाय (kaluṣāya)	कलुषाभ्याम् (kaluṣābhyām)	कलुषेभ्यः (kaluṣebhyaḥ)
Ablative	कलुषात् (kaluṣāt)	कलुषाभ्याम् (kaluṣābhyām)	कलुषेभ्यः (kaluṣebhyaḥ)
Genitive	कलुषस्य (kaluṣasya)	कलुषयोः (kaluṣayoḥ)	कलुषानाम् (kaluṣānām)
Locative	कलुषे (kaluṣe)	कलुषयोः (kaluṣayoḥ)	कलुषेषु (kaluṣeṣu)

Noun

कलुष • (kaluṣa) stem, n

1. (literally, figuratively) foulness, turbidness, dirt, impurity
2. sin, wrath

Declension

Neuter a-stem declension of कलुष (kaluṣa)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कलुषम् kaluṣam	कलुषे kaluṣe	कलुषाणि / कलुषा¹ kaluṣāṇi / kaluṣā¹
Vocative	कलुष kaluṣa	कलुषे kaluṣe	कलुषाणि / कलुषा¹ kaluṣāṇi / kaluṣā¹
Accusative	कलुषम् kaluṣam	कलुषे kaluṣe	कलुषाणि / कलुषा¹ kaluṣāṇi / kaluṣā¹
Instrumental	कलुषेण kaluṣeṇa	कलुषाभ्याम् kaluṣābhyām	कलुषैः / कलुषेभिः¹ kaluṣaiḥ / kaluṣebhiḥ¹
Dative	कलुषाय kaluṣāya	कलुषाभ्याम् kaluṣābhyām	कलुषेभ्यः kaluṣebhyaḥ
Ablative	कलुषात् kaluṣāt	कलुषाभ्याम् kaluṣābhyām	कलुषेभ्यः kaluṣebhyaḥ
Genitive	कलुषस्य kaluṣasya	कलुषयोः kaluṣayoḥ	कलुषाणाम् kaluṣāṇām
Locative	कलुषे kaluṣe	कलुषयोः kaluṣayoḥ	कलुषेषु kaluṣeṣu
Notes	¹Vedic

Noun

कलुष • (kaluṣa) stem, m

1. a buffalo
2. a sort of snake

Declension

Masculine a-stem declension of कलुष (kaluṣa)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कलुषः kaluṣaḥ	कलुषौ / कलुषा¹ kaluṣau / kaluṣā¹	कलुषाः / कलुषासः¹ kaluṣāḥ / kaluṣāsaḥ¹
Vocative	कलुष kaluṣa	कलुषौ / कलुषा¹ kaluṣau / kaluṣā¹	कलुषाः / कलुषासः¹ kaluṣāḥ / kaluṣāsaḥ¹
Accusative	कलुषम् kaluṣam	कलुषौ / कलुषा¹ kaluṣau / kaluṣā¹	कलुषान् kaluṣān
Instrumental	कलुषेण kaluṣeṇa	कलुषाभ्याम् kaluṣābhyām	कलुषैः / कलुषेभिः¹ kaluṣaiḥ / kaluṣebhiḥ¹
Dative	कलुषाय kaluṣāya	कलुषाभ्याम् kaluṣābhyām	कलुषेभ्यः kaluṣebhyaḥ
Ablative	कलुषात् kaluṣāt	कलुषाभ्याम् kaluṣābhyām	कलुषेभ्यः kaluṣebhyaḥ
Genitive	कलुषस्य kaluṣasya	कलुषयोः kaluṣayoḥ	कलुषाणाम् kaluṣāṇām
Locative	कलुषे kaluṣe	कलुषयोः kaluṣayoḥ	कलुषेषु kaluṣeṣu
Notes	¹Vedic

References

• Monier Williams (1899) “कलुष”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 262/2.
• Mayrhofer, Manfred (2001) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen‎^[1] (in German), volume 3, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 74