शिक्षयति

Sanskrit

Etymology

From the root शिक्ष् (śikṣ) +‎ -अयति (-ayati).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ɕík.ʂɐ.jɐ.ti/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈɕik.ʂɐ.jɐ.t̪i/

Verb

शिक्षयति • (śikṣayati) third-singular indicative (class 10, type P, causative, root शिक्ष्)

1. to cause to learn; educate, inform, instruct, teach

Conjugation

Forms of Sanskrit verbs are numerous and complicated. The following conjugation shows only a subset of all forms and should be treated as a guide.

Nonfinite Forms: शिक्षयितुम् (śikṣáyitum)
	Undeclinable
Infinitive	शिक्षयितुम् śikṣáyitum
Gerund	शिक्षित्वा śikṣitvā́
	Participles
Masculine/Neuter Gerundive	शिक्षयितव्य / शिक्षनीय śikṣayitavyà / śikṣanī́ya
Feminine Gerundive	शिक्षयितव्या / शिक्षनीया śikṣayitavyā̀ / śikṣanī́yā
Masculine/Neuter Past Passive Participle	शिक्षित śikṣitá
Feminine Past Passive Participle	शिक्षिता śikṣitā́
Masculine/Neuter Past Active Participle	शिक्षितवत् śikṣitávat
Feminine Past Active Participle	शिक्षितवती śikṣitávatī

Present: शिक्षयति (śikṣáyati), शिक्षयते (śikṣáyate)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	शिक्षयति śikṣáyati	शिक्षयतः śikṣáyataḥ	शिक्षयन्ति śikṣáyanti	शिक्षयते śikṣáyate	शिक्षयेते śikṣáyete	शिक्षयन्ते śikṣáyante
Second	शिक्षयसि śikṣáyasi	शिक्षयथः śikṣáyathaḥ	शिक्षयथ śikṣáyatha	शिक्षयसे śikṣáyase	शिक्षयेथे śikṣáyethe	शिक्षयध्वे śikṣáyadhve
First	शिक्षयामि śikṣáyāmi	शिक्षयावः śikṣáyāvaḥ	शिक्षयामः / शिक्षयामसि¹ śikṣáyāmaḥ / śikṣáyāmasi¹	शिक्षये śikṣáye	शिक्षयावहे śikṣáyāvahe	शिक्षयामहे śikṣáyāmahe
Imperative
Third	शिक्षयतु śikṣáyatu	शिक्षयताम् śikṣáyatām	शिक्षयन्तु śikṣáyantu	शिक्षयताम् śikṣáyatām	शिक्षयेताम् śikṣáyetām	शिक्षयन्ताम् śikṣáyantām
Second	शिक्षय śikṣáya	शिक्षयतम् śikṣáyatam	शिक्षयत śikṣáyata	शिक्षयस्व śikṣáyasva	शिक्षयेथाम् śikṣáyethām	शिक्षयध्वम् śikṣáyadhvam
First	शिक्षयाणि śikṣáyāṇi	शिक्षयाव śikṣáyāva	शिक्षयाम śikṣáyāma	शिक्षयै śikṣáyai	शिक्षयावहै śikṣáyāvahai	शिक्षयामहै śikṣáyāmahai
Optative/Potential
Third	शिक्षयेत् śikṣáyet	शिक्षयेताम् śikṣáyetām	शिक्षयेयुः śikṣáyeyuḥ	शिक्षयेत śikṣáyeta	शिक्षयेयाताम् śikṣáyeyātām	शिक्षयेरन् śikṣáyeran
Second	शिक्षयेः śikṣáyeḥ	शिक्षयेतम् śikṣáyetam	शिक्षयेत śikṣáyeta	शिक्षयेथाः śikṣáyethāḥ	शिक्षयेयाथाम् śikṣáyeyāthām	शिक्षयेध्वम् śikṣáyedhvam
First	शिक्षयेयम् śikṣáyeyam	शिक्षयेव śikṣáyeva	शिक्षयेम śikṣáyema	शिक्षयेय śikṣáyeya	शिक्षयेवहि śikṣáyevahi	शिक्षयेमहि śikṣáyemahi
Subjunctive
Third	शिक्षयाति / शिक्षयात् śikṣáyāti / śikṣáyāt	शिक्षयातः śikṣáyātaḥ	शिक्षयान् śikṣáyān	शिक्षयाते / शिक्षयातै śikṣáyāte / śikṣáyātai	शिक्षयैते śikṣáyaite	शिक्षयन्त / शिक्षयान्तै śikṣáyanta / śikṣáyāntai
Second	शिक्षयासि / शिक्षयाः śikṣáyāsi / śikṣáyāḥ	शिक्षयाथः śikṣáyāthaḥ	शिक्षयाथ śikṣáyātha	शिक्षयासे / शिक्षयासै śikṣáyāse / śikṣáyāsai	शिक्षयैथे śikṣáyaithe	शिक्षयाध्वै śikṣáyādhvai
First	शिक्षयाणि śikṣáyāṇi	शिक्षयाव śikṣáyāva	शिक्षयाम śikṣáyāma	शिक्षयै śikṣáyai	शिक्षयावहै śikṣáyāvahai	शिक्षयामहै śikṣáyāmahai
Participles
	शिक्षयत् śikṣáyat			शिक्षयमाण / शिक्षयाण² śikṣáyamāṇa / śikṣayāṇa²
Notes	The subjunctive is only used in Vedic Sanskrit. ¹Vedic ²Later Sanskrit

Imperfect: अशिक्षयत् (áśikṣayat), अशिक्षयत (áśikṣayata)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	अशिक्षयत् áśikṣayat	अशिक्षयताम् áśikṣayatām	अशिक्षयन् áśikṣayan	अशिक्षयत áśikṣayata	अशिक्षयेताम् áśikṣayetām	अशिक्षयन्त áśikṣayanta
Second	अशिक्षयः áśikṣayaḥ	अशिक्षयतम् áśikṣayatam	अशिक्षयत áśikṣayata	अशिक्षयथाः áśikṣayathāḥ	अशिक्षयेथाम् áśikṣayethām	अशिक्षयध्वम् áśikṣayadhvam
First	अशिक्षयम् áśikṣayam	अशिक्षयाव áśikṣayāva	अशिक्षयाम áśikṣayāma	अशिक्षये áśikṣaye	अशिक्षयावहि áśikṣayāvahi	अशिक्षयामहि áśikṣayāmahi

Future: शिक्षयिष्यति (śikṣayiṣyáti), शिक्षयिष्यते (śikṣayiṣyáte)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	शिक्षयिष्यति śikṣayiṣyáti	शिक्षयिष्यतः śikṣayiṣyátaḥ	शिक्षयिष्यन्ति śikṣayiṣyánti	शिक्षयिष्यते śikṣayiṣyáte	शिक्षयिष्येते śikṣayiṣyéte	शिक्षयिष्यन्ते śikṣayiṣyánte
Second	शिक्षयिष्यसि śikṣayiṣyási	शिक्षयिष्यथः śikṣayiṣyáthaḥ	शिक्षयिष्यथ śikṣayiṣyátha	शिक्षयिष्यसे śikṣayiṣyáse	शिक्षयिष्येथे śikṣayiṣyéthe	शिक्षयिष्यध्वे śikṣayiṣyádhve
First	शिक्षयिष्यामि śikṣayiṣyā́mi	शिक्षयिष्यावः śikṣayiṣyā́vaḥ	शिक्षयिष्यामः / शिक्षयिष्यामसि¹ śikṣayiṣyā́maḥ / śikṣayiṣyā́masi¹	शिक्षयिष्ये śikṣayiṣyé	शिक्षयिष्यावहे śikṣayiṣyā́vahe	शिक्षयिष्यामहे śikṣayiṣyā́mahe
Participles
	शिक्षयिष्यत् śikṣayiṣyát			शिक्षयिष्यमाण śikṣayiṣyámāṇa
Notes	¹Vedic

Conditional: अशिक्षयिष्यत् (áśikṣayiṣyat), अशिक्षयिष्यत (áśikṣayiṣyata)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	अशिक्षयिष्यत् áśikṣayiṣyat	अशिक्षयिष्यताम् áśikṣayiṣyatām	अशिक्षयिष्यन् áśikṣayiṣyan	अशिक्षयिष्यत áśikṣayiṣyata	अशिक्षयिष्येताम् áśikṣayiṣyetām	अशिक्षयिष्यन्त áśikṣayiṣyanta
Second	अशिक्षयिष्यः áśikṣayiṣyaḥ	अशिक्षयिष्यतम् áśikṣayiṣyatam	अशिक्षयिष्यत áśikṣayiṣyata	अशिक्षयिष्यथाः áśikṣayiṣyathāḥ	अशिक्षयिष्येथाम् áśikṣayiṣyethām	अशिक्षयिष्यध्वम् áśikṣayiṣyadhvam
First	अशिक्षयिष्यम् áśikṣayiṣyam	अशिक्षयिष्याव áśikṣayiṣyāva	अशिक्षयिष्याम áśikṣayiṣyāma	अशिक्षयिष्ये áśikṣayiṣye	अशिक्षयिष्यावहि áśikṣayiṣyāvahi	अशिक्षयिष्यामहि áśikṣayiṣyāmahi

Benedictive/Precative: शिक्ष्यात् (śikṣyā́t) or शिक्ष्याः (śikṣyā́ḥ), शिक्षयिषीष्ट (śikṣayiṣīṣṭá)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Optative/Potential
Third	शिक्ष्यात् / शिक्ष्याः¹ śikṣyā́t / śikṣyā́ḥ¹	शिक्ष्यास्ताम् śikṣyā́stām	शिक्ष्यासुः śikṣyā́suḥ	शिक्षयिषीष्ट śikṣayiṣīṣṭá	शिक्षयिषीयास्ताम्² śikṣayiṣīyā́stām²	शिक्षयिषीरन् śikṣayiṣīrán
Second	शिक्ष्याः śikṣyā́ḥ	शिक्ष्यास्तम् śikṣyā́stam	शिक्ष्यास्त śikṣyā́sta	शिक्षयिषीष्ठाः śikṣayiṣīṣṭhā́ḥ	शिक्षयिषीयास्थाम्² śikṣayiṣīyā́sthām²	शिक्षयिषीढ्वम् śikṣayiṣīḍhvám
First	शिक्ष्यासम् śikṣyā́sam	शिक्ष्यास्व śikṣyā́sva	शिक्ष्यास्म śikṣyā́sma	शिक्षयिषीय śikṣayiṣīyá	शिक्षयिषीवहि śikṣayiṣīváhi	शिक्षयिषीमहि śikṣayiṣīmáhi
Notes	¹Vedic ²Uncertain

Perfect: शिक्षयामास (śikṣayā́mā́sa) or शिक्षयांचकार (śikṣayā́ṃcakā́ra), शिक्षयांचक्रे (śikṣayā́ṃcakré)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	शिक्षयामास / शिक्षयांचकार śikṣayā́mā́sa / śikṣayā́ṃcakā́ra	शिक्षयामासतुः / शिक्षयांचक्रतुः śikṣayā́māsátuḥ / śikṣayā́ṃcakrátuḥ	शिक्षयामासुः / शिक्षयांचक्रुः śikṣayā́māsúḥ / śikṣayā́ṃcakrúḥ	शिक्षयांचक्रे śikṣayā́ṃcakré	शिक्षयांचक्राते śikṣayā́ṃcakrā́te	शिक्षयांचक्रिरे śikṣayā́ṃcakriré
Second	शिक्षयामासिथ / शिक्षयांचकर्थ śikṣayā́mā́sitha / śikṣayā́ṃcakártha	शिक्षयामासथुः / शिक्षयांचक्रथुः śikṣayā́māsáthuḥ / śikṣayā́ṃcakráthuḥ	शिक्षयामास / शिक्षयांचक्र śikṣayā́māsá / śikṣayā́ṃcakrá	शिक्षयांचकृषे śikṣayā́ṃcakṛṣé	शिक्षयांचक्राथे śikṣayā́ṃcakrā́the	शिक्षयांचकृध्वे śikṣayā́ṃcakṛdhvé
First	शिक्षयामास / शिक्षयांचकर śikṣayā́mā́sa / śikṣayā́ṃcakára	शिक्षयामासिव / शिक्षयांचकृव śikṣayā́māsivá / śikṣayā́ṃcakṛvá	शिक्षयामासिम / शिक्षयांचकृम śikṣayā́māsimá / śikṣayā́ṃcakṛmá	शिक्षयांचक्रे śikṣayā́ṃcakré	शिक्षयांचकृवहे śikṣayā́ṃcakṛváhe	शिक्षयांचकृमहे śikṣayā́ṃcakṛmáhe
Participles
	शिक्षयामासिवांस् / शिक्षयांचकृवांस् śikṣayā́māsivā́ṃs / śikṣayā́ṃcakṛvā́ṃs			शिक्षयांचक्राण śikṣayā́ṃcakrāṇá

References

• Monier Williams (1899) “शिक्षयति”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1070, column 1.
• Mayrhofer, Manfred (1996) “ŚIKṢ - śíkhā-”, in Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎^[1] (in German), volume 2, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 634