dzień

See also: Dzień

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *dьnь. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /d͡ʑɛ(ː)ɲ/
• IPA^(key): (15^th CE) /d͡ʑɛɲ/, /d͡ʑeɲ/

Noun

dzień m inan

1. day; daytime (period between sunrise and sundown)
2. day (24 hour period)

   Synonym: doba

3. date; deadline
4. time, period; moment
5. day (distance travelled in one day)

Derived terms

adjectives

• dniowy
• dzienny

noun

• dziennica

Descendants

• Polish: dzień
• Silesian: dziyń

References

• Boryś, Wiesław (2005) “dzień”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “dzień”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Bańkowski, Andrzej (2000) “dzień”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “dzień”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology 1

Inherited from Old Polish dzień.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈd͡ʑɛɲ/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈd͡ʑɛɲ/, /ˈd͡ʑeɲ/
• (Masovia):
  • (Far Masovian) IPA^(key): /ˈd͡ʑɛɲ/

• Audio 1:

  (file)

• Audio 2:

  (file)

• Rhymes: -ɛɲ
• Syllabification: dzień
• Homophone: Dzień

Noun

dzień m inan (diminutive dzionek)

1. day; daytime (period between sunrise and sundown)

   Coordinate term: noc

2. day (24 hour period)

   Synonym: doba

3. day (date on a calendar)
4. (usually in the plural) day (certain period of life)
5. (Middle Polish) day; Further details are uncertain.
   • 1579, A. Calagius, Synonyma Latina‎^[1], page 476a:

     Tag. Dzień. Dies, diecula.

     [Tag. Dzień. Dies, diecula.]

   • 1588, A. Calepinus, Dictionarium decem linguarum‎^[2], page 335a:

     Diu adverb. pro die, a quo sit interdiu. ‒ wednie, długo, dzas [!] długi.

     [Diu adverb. pro die, a quo sit interdiu. ‒ we dnie, długo, dzas [!] długi.]

Declension

Declension of dzień

	singular	plural
nominative	dzień	dni/dnie
genitive	dnia	dni
dative	dniowi	dniom
accusative	dzień	dni/dnie
instrumental	dniem	dniami
locative	dniu	dniach
vocative	dniu	dni/dnie

Derived terms

adjective

• dzienny

adjective/adverbs

• w biały dzień

adverbs

• cały dzień
• codziennie
• dniami i nocami
• dzień dnia
• dzień i noc
• dzień w dzień
• dzień za dniem
• na dniach
• we dnie i w nocy
• za dnia

nouns

• dniówka
• dziennik
• rozbój w biały dzień

phrase

• na Nowy Rok przybywa dnia na barani skok

Related terms

adverbs

• dzisiaj
• dziś

verb

• dnieć

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), dzień is one of the most used words in Polish, appearing 65 times in scientific texts, 280 times in news, 47 times in essays, 175 times in fiction, and 151 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 718 times, making it the 63rd most common word in a corpus of 500,000 words.

Etymology 2

(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)

Pronunciation

• (Masovia):
  • (Far Masovian) IPA^(key): /ˈd͡ʑɛɲ/

Noun

dzień f (diminutive dzianka)

1. (Far Masovian, beekeeping) Synonym of barć

Further reading

• dzień in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• dzień in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “dzień, dziń”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Wiesław Morawski (13.09.2022) “DZIEŃ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “dzień”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “dzień”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “dzień”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 644
• Antoni Waga (1860) “dzień”, in “Abecadłowy spis wyrazów ludowego języka w okolicach Łomży, Wizny i przyległych”, in Kazimierz Władysław Wóycicki, editor, Biblioteka Warszawska (in Polish), volume 2, Warsaw, page 751
• Wojciech Grzegorzewicz (1894) “dźeń”, in “O języku ludowym w powiecie przasnyskim”, in Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności (in Polish), volume 5, Krakow: Akademia Umiejętności, page 107