fógair

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Irish[edit]

Alternative forms[edit]

Etymology[edit]

From Middle Irish fócraid, from Old Irish fo·úacair, from gairid (“to call”) and the preverbs fo- (“under”) and as- (“up, off”), which is from Proto-Celtic *garyeti, from Proto-Indo-European *ǵh₂r̥-yéti, the present tense of Proto-Indo-European *ǵeh₂r- (“to call, to intone”), cognate with Welsh garddu (“to squeeze, agitate, groan”) and Ossetian азӕлын (azælyn, “to reverberate”).[1][2][3]

Pronunciation[edit]

Verb[edit]

fógair (present analytic fógraíonn, future analytic fógróidh, verbal noun fógairt, past participle fógartha)

  1. proclaim, declare
  2. advertise

Conjugation[edit]

conjugation of fógair (second conjugation)
singular plural relative autonomous
first second third first second third
indicative present fógraím fógraíonn tú;
fógraír† 		fógraíonn sé, sí fógraímid;
fógraíonn muid 		fógraíonn sibh fógraíonn siad;
fógraíd† 		a fhógraíonn; a fhógraíos /
a bhfógraíonn*; a bhfógraíos* 		fógraítear
past d'fhógair mé; d'fhógraíos /
fhógair mé‡; fhógraíos‡ 		d'fhógair tú; d'fhógraís /
fhógair tú‡; fhógraís‡ 		d'fhógair sé, sí /
fhógair sé, sí‡ 		d'fhógraíomar; d'fhógair muid /
fhógraíomar‡; fhógair muid‡ 		d'fhógair sibh; d'fhógraíobhair /
fhógair sibh‡; fhógraíobhair‡ 		d'fhógair siad; d'fhógraíodar /
fhógair siad‡; fhógraíodar‡ 		a d'fhógair /
ar fhógair* 		fógraíodh
past habitual d'fhógraínn /
fhógraínn‡; bhfógraínn‡‡ 		d'fhógraíteá /
fhógraíteá‡; bhfógraíteᇇ 		d'fhógraíodh sé, sí /
fhógraíodh sé, sí‡; bhfógraíodh sé, s퇇 		d'fhógraímis; d'fhógraíodh muid /
fhógraímis‡; fhógraíodh muid‡; bhfógraímis‡‡; bhfógraíodh muid‡‡ 		d'fhógraíodh sibh /
fhógraíodh sibh‡; bhfógraíodh sibh‡‡ 		d'fhógraídís; d'fhógraíodh siad /
fhógraídís; fhógraíodh siad‡; bhfógraídís‡‡; bhfógraíodh siad‡‡ 		a d'fhógraíodh /
a bhfógraíodh* 		d'fhógraítí /
fhógraítí‡; bhfógraít퇇
future fógróidh mé;
fógród;
fógróchaidh mé† 		fógróidh tú;
fógróir†;
fógróchaidh tú† 		fógróidh sé, sí;
fógróchaidh sé, sí† 		fógróimid;
fógróidh muid;
fógróchaimid†;
fógróchaidh muid† 		fógróidh sibh;
fógróchaidh sibh† 		fógróidh siad;
fógróid†;
fógróchaidh siad† 		a fhógróidh; a fhógrós; a fhógróchaidh†; a fhógróchas† /
a bhfógróidh*; a bhfógrós*; a bhfógróchaidh*†; a bhfógróchas*† 		fógrófar; fógróchar†
conditional d'fhógróinn; d'fhógróchainn† / fhógróinn‡; fhógróchainn†‡; bhfógróinn‡‡; bhfógróchainn†‡‡ d'fhógrófá; d'fhógróchthᆠ/ fhógrófá‡; fhógróchthᆇ; bhfógrófᇇ; bhfógróchthᆇ‡ d'fhógródh sé, sí; d'fhógróchadh sé, s토/ fhógródh sé, sí‡; fhógróchadh sé, s톇; bhfógródh sé, s퇇; bhfógróchadh sé, s톇‡ d'fhógróimis; d'fhógródh muid; d'fhógróchaimis†; d'fhógróchadh muid† / fhógróimis‡; fhógródh muid‡; fhógróchaimis†‡; fhógróchadh muid†‡; bhfógróimis‡‡; bhfógródh muid‡‡; bhfógróchaimis†‡‡; bhfógróchadh muid†‡‡ d'fhógródh sibh; d'fhógróchadh sibh† / fhógródh sibh‡; fhógróchadh sibh†‡; bhfógródh sibh‡‡; bhfógróchadh sibh†‡‡ d'fhógróidís; d'fhógródh siad; d'fhógróchadh siad† / fhógróidís‡; fhógródh siad‡; fhógróchadh siad†‡; bhfógróidís‡‡; bhfógródh siad‡‡; bhfógróchadh siad†‡‡ a d'fhógródh; a d'fhógróchadh† /
a bhfógródh*; a bhfógróchadh*† 		d'fhógrófaí; d'fhógróchtha토/ fhógrófaí‡; fhógróchtha톇; bhfógrófa퇇; bhfógróchtha톇‡
subjunctive present go bhfógraí mé;
go bhfógraíod† 		go bhfógraí tú;
go bhfógraír† 		go bhfógraí sé, sí go bhfógraímid;
go bhfógraí muid 		go bhfógraí sibh go bhfógraí siad;
go bhfógraíd† 		— go bhfógraítear
past dá bhfógraínn dá bhfógraíteá dá bhfógraíodh sé, sí dá bhfógraímis;
dá bhfógraíodh muid 		dá bhfógraíodh sibh dá bhfógraídís;
dá bhfógraíodh siad 		— dá bhfógraítí
imperative fógraím fógair fógraíodh sé, sí fógraímis fógraígí;
fógraídh† 		fógraídís — fógraítear
verbal noun fógairt
past participle fógartha

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡ dependent form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis

Related terms[edit]

Mutation[edit]

Irish mutation
Radical Lenition Eclipsis
fógair fhógair bhfógair
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.

References[edit]

  1. ^ Schumacher, Stefan, Schulze-Thulin, Britta (2004) Die keltischen Primärverben: ein vergleichendes, etymologisches und morphologisches Lexikon [The Celtic Primary Verbs: A comparative, etymological and morphological lexicon] (Innsbrucker Beiträge zur Sprachwissenschaft; 110) (in German), Innsbruck: Institut für Sprachen und Literaturen der Universität Innsbruck, →ISBN, pages 331-33
  2. ^ Rix, Helmut, editor (2001), “*ǵar-”, in Lexikon der indogermanischen Verben [Lexicon of Indo-European Verbs] (in German), 2nd edition, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, →ISBN, page 161
  3. ^ Matasović, Ranko (2009) “*gar-yo-”, in Etymological Dictionary of Proto-Celtic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 9), Leiden: Brill, →ISBN
  4. ^ Quiggin, E. C. (1906) A Dialect of Donegal, Cambridge University Press, page 29

Further reading[edit]

Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=fógair&oldid=78110637"