महाप्राण

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• মহাপ্ৰাণ (Assamese script)
• ᬫᬳᬵᬧ᭄ᬭᬵᬡ (Balinese script)
• মহাপ্রাণ (Bengali script)
• 𑰦𑰮𑰯𑰢𑰿𑰨𑰯𑰜 (Bhaiksuki script)
• 𑀫𑀳𑀸𑀧𑁆𑀭𑀸𑀡 (Brahmi script)
• မဟာပြာဏ (Burmese script)
• મહાપ્રાણ (Gujarati script)
• ਮਹਾਪ੍ਰਾਣ (Gurmukhi script)
• 𑌮𑌹𑌾𑌪𑍍𑌰𑌾𑌣 (Grantha script)
• ꦩꦲꦴꦥꦿꦴꦟ (Javanese script)
• 𑂧𑂯𑂰𑂣𑂹𑂩𑂰𑂝 (Kaithi script)
• ಮಹಾಪ್ರಾಣ (Kannada script)
• មហាប្រាណ (Khmer script)
• ມຫາປ຺ຣາຓ (Lao script)
• മഹാപ്രാണ (Malayalam script)
• ᠮᠠᡥᠠ᠎᠊ᠠᢒᡵᠠ᠎᠊ᠠᢏᠠ (Manchu script)
• 𑘦𑘮𑘰𑘢𑘿𑘨𑘰𑘜 (Modi script)
• ᠮᠠᠾᠠᢗᢒᠷᠠᢗᢏᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑧆𑧎𑧑𑧂𑧠𑧈𑧑𑦼 (Nandinagari script)
• 𑐩𑐴𑐵𑐥𑑂𑐬𑐵𑐞 (Newa script)
• ମହାପ୍ରାଣ (Odia script)
• ꢪꢲꢵꢦ꣄ꢬꢵꢠ (Saurashtra script)
• 𑆩𑆲𑆳𑆥𑇀𑆫𑆳𑆟 (Sharada script)
• 𑖦𑖮𑖯𑖢𑖿𑖨𑖯𑖜 (Siddham script)
• මහාප්‍රාණ (Sinhalese script)
• 𑩴𑪂𑩛𑩰 𑪙𑩼𑩛𑩪 (Soyombo script)
• 𑚢𑚩𑚭𑚞𑚶𑚤𑚭𑚘 (Takri script)
• மஹாப்ராண (Tamil script)
• మహాప్రాణ (Telugu script)
• มหาปฺราณ (Thai script)
• མ་ཧཱ་པྲཱ་ཎ (Tibetan script)
• 𑒧𑒯𑒰𑒣𑓂𑒩𑒰𑒝 (Tirhuta script)
• 𑨢𑨱𑨊𑨞𑩇𑨫𑨊𑨘 (Zanabazar Square script)

Etymology

महा (mahā, “big, great”) +‎ प्राण (prāṇa, “breath”).

Pronunciation

• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /mɐ.ɦɑːpˈɾɑː.ɳɐ/

Noun

महाप्राण • (mahāprāṇa) stem, m

1. hard breathing or weak aspiration
   • c. 600 BCE – 400 BCE, Pāṇini
2. an aspirated letter
3. a great spirit or power

Inflection

Masculine a-stem declension of महाप्राण
Nom. sg.	महाप्राणः (mahāprāṇaḥ)
Gen. sg.	महाप्राणस्य (mahāprāṇasya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	महाप्राणः (mahāprāṇaḥ)	महाप्राणौ (mahāprāṇau)	महाप्राणाः (mahāprāṇāḥ)
Vocative	महाप्राण (mahāprāṇa)	महाप्राणौ (mahāprāṇau)	महाप्राणाः (mahāprāṇāḥ)
Accusative	महाप्राणम् (mahāprāṇam)	महाप्राणौ (mahāprāṇau)	महाप्राणान् (mahāprāṇān)
Instrumental	महाप्राणेन (mahāprāṇena)	महाप्राणाभ्याम् (mahāprāṇābhyām)	महाप्राणैः (mahāprāṇaiḥ)
Dative	महाप्राणाय (mahāprāṇāya)	महाप्राणाभ्याम् (mahāprāṇābhyām)	महाप्राणेभ्यः (mahāprāṇebhyaḥ)
Ablative	महाप्राणात् (mahāprāṇāt)	महाप्राणाभ्याम् (mahāprāṇābhyām)	महाप्राणेभ्यः (mahāprāṇebhyaḥ)
Genitive	महाप्राणस्य (mahāprāṇasya)	महाप्राणयोः (mahāprāṇayoḥ)	महाप्राणानाम् (mahāprāṇānām)
Locative	महाप्राणे (mahāprāṇe)	महाप्राणयोः (mahāprāṇayoḥ)	महाप्राणेषु (mahāprāṇeṣu)

Adjective

महाप्राण • (mahāprāṇa) stem

1. (phonetics) aspirated
   • c. 600 BCE – 400 BCE, Pāṇini
2. of great bodily strength or endurance
3. that makes a harsh breathing or cry

Inflection

Masculine a-stem declension of महाप्राण
Nom. sg.	महाप्राणः (mahāprāṇaḥ)
Gen. sg.	महाप्राणस्य (mahāprāṇasya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	महाप्राणः (mahāprāṇaḥ)	महाप्राणौ (mahāprāṇau)	महाप्राणाः (mahāprāṇāḥ)
Vocative	महाप्राण (mahāprāṇa)	महाप्राणौ (mahāprāṇau)	महाप्राणाः (mahāprāṇāḥ)
Accusative	महाप्राणम् (mahāprāṇam)	महाप्राणौ (mahāprāṇau)	महाप्राणान् (mahāprāṇān)
Instrumental	महाप्राणेन (mahāprāṇena)	महाप्राणाभ्याम् (mahāprāṇābhyām)	महाप्राणैः (mahāprāṇaiḥ)
Dative	महाप्राणाय (mahāprāṇāya)	महाप्राणाभ्याम् (mahāprāṇābhyām)	महाप्राणेभ्यः (mahāprāṇebhyaḥ)
Ablative	महाप्राणात् (mahāprāṇāt)	महाप्राणाभ्याम् (mahāprāṇābhyām)	महाप्राणेभ्यः (mahāprāṇebhyaḥ)
Genitive	महाप्राणस्य (mahāprāṇasya)	महाप्राणयोः (mahāprāṇayoḥ)	महाप्राणानाम् (mahāprāṇānām)
Locative	महाप्राणे (mahāprāṇe)	महाप्राणयोः (mahāprāṇayoḥ)	महाप्राणेषु (mahāprāṇeṣu)

Feminine ā-stem declension of महाप्राण
Nom. sg.	महाप्राणा (mahāprāṇā)
Gen. sg.	महाप्राणायाः (mahāprāṇāyāḥ)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	महाप्राणा (mahāprāṇā)	महाप्राणे (mahāprāṇe)	महाप्राणाः (mahāprāṇāḥ)
Vocative	महाप्राणे (mahāprāṇe)	महाप्राणे (mahāprāṇe)	महाप्राणाः (mahāprāṇāḥ)
Accusative	महाप्राणाम् (mahāprāṇām)	महाप्राणे (mahāprāṇe)	महाप्राणाः (mahāprāṇāḥ)
Instrumental	महाप्राणया (mahāprāṇayā)	महाप्राणाभ्याम् (mahāprāṇābhyām)	महाप्राणाभिः (mahāprāṇābhiḥ)
Dative	महाप्राणायै (mahāprāṇāyai)	महाप्राणाभ्याम् (mahāprāṇābhyām)	महाप्राणाभ्यः (mahāprāṇābhyaḥ)
Ablative	महाप्राणायाः (mahāprāṇāyāḥ)	महाप्राणाभ्याम् (mahāprāṇābhyām)	महाप्राणाभ्यः (mahāprāṇābhyaḥ)
Genitive	महाप्राणायाः (mahāprāṇāyāḥ)	महाप्राणयोः (mahāprāṇayoḥ)	महाप्राणानाम् (mahāprāṇānām)
Locative	महाप्राणायाम् (mahāprāṇāyām)	महाप्राणयोः (mahāprāṇayoḥ)	महाप्राणासु (mahāprāṇāsu)

Neuter a-stem declension of महाप्राण
Nom. sg.	महाप्राणम् (mahāprāṇam)
Gen. sg.	महाप्राणस्य (mahāprāṇasya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	महाप्राणम् (mahāprāṇam)	महाप्राणे (mahāprāṇe)	महाप्राणानि (mahāprāṇāni)
Vocative	महाप्राण (mahāprāṇa)	महाप्राणे (mahāprāṇe)	महाप्राणानि (mahāprāṇāni)
Accusative	महाप्राणम् (mahāprāṇam)	महाप्राणे (mahāprāṇe)	महाप्राणानि (mahāprāṇāni)
Instrumental	महाप्राणेन (mahāprāṇena)	महाप्राणाभ्याम् (mahāprāṇābhyām)	महाप्राणैः (mahāprāṇaiḥ)
Dative	महाप्राणाय (mahāprāṇāya)	महाप्राणाभ्याम् (mahāprāṇābhyām)	महाप्राणेभ्यः (mahāprāṇebhyaḥ)
Ablative	महाप्राणात् (mahāprāṇāt)	महाप्राणाभ्याम् (mahāprāṇābhyām)	महाप्राणेभ्यः (mahāprāṇebhyaḥ)
Genitive	महाप्राणस्य (mahāprāṇasya)	महाप्राणयोः (mahāprāṇayoḥ)	महाप्राणानाम् (mahāprāṇānām)
Locative	महाप्राणे (mahāprāṇe)	महाप्राणयोः (mahāprāṇayoḥ)	महाप्राणेषु (mahāprāṇeṣu)

Antonyms

• अल्पप्राण (alpaprāṇa)

References

• Monier Williams (1899) “महाप्राण”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0797.