ընկեր

Armenian

Alternative forms

• ընգեր (ənger) — dialectal, colloquial

Etymology

Inherited from Old Armenian ընկեր (ənker).

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /ənˈkeɾ/, [əŋkéɾ]
• (Western Armenian) IPA^(key): /ənˈɡeɾ/, [əŋɡéɾ]

• Audio (Eastern Armenian):

  (file)

Noun

ընկեր • (ənker)

1. friend (usually male)

   Ես ընկերներ չունեմ։ ― Es ənkerner čʻunem. ― I have no friends.

   Նրանք մեր ընկերները չեն։ ― Nrankʻ mer ənkernerə čʻen. ― They are not our friends.

2. (communism) comrade (form of address)
3. form of address to a teacher or professor

   ընկեր Վարդանյան ― ənker Vardanyan ― Mr. Vardanyan

4. (colloquial) pal, buddy
5. companion
6. boyfriend

   Նա քո ընկե՞րն է։ ― Na kʻo ənke^?rn ē. ― Is he your boyfriend?

Declension

oǰ-type, animate (Eastern Armenian)
	singular	plural
nominative	ընկեր (ənker)	ընկերներ (ənkerner)
dative	ընկերոջ (ənkeroǰ)	ընկերների (ənkerneri)
ablative	ընկերոջից (ənkeroǰicʻ)	ընկերներից (ənkernericʻ)
instrumental	ընկերոջով (ənkeroǰov)	ընկերներով (ənkernerov)
locative	—	—
	definite forms
nominative	ընկերը/ընկերն (ənkerə/ənkern)	ընկերները/ընկերներն (ənkernerə/ənkernern)
dative	ընկերոջը/ընկերոջն (ənkeroǰə/ənkeroǰn)	ընկերներին (ənkernerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	ընկերս (ənkers)	ընկերներս (ənkerners)
dative	ընկերոջս (ənkeroǰs)	ընկերներիս (ənkerneris)
ablative	ընկերոջիցս (ənkeroǰicʻs)	ընկերներիցս (ənkernericʻs)
instrumental	ընկերոջովս (ənkeroǰovs)	ընկերներովս (ənkernerovs)
locative	—	—
	2nd person possessive forms (your)
nominative	ընկերդ (ənkerd)	ընկերներդ (ənkernerd)
dative	ընկերոջդ (ənkeroǰd)	ընկերներիդ (ənkernerid)
ablative	ընկերոջիցդ (ənkeroǰicʻd)	ընկերներիցդ (ənkernericʻd)
instrumental	ընկերոջովդ (ənkeroǰovd)	ընկերներովդ (ənkernerovd)
locative	—	—

oǰ-type, animate (Western Armenian)
	singular	plural
nominative	ընկեր (ənker)	ընկերներ (ənkerner)
dative	ընկերոջ (ənkeroǰ)	ընկերներու (ənkerneru)
ablative	ընկերէ (ənkerē)	ընկերներէ (ənkernerē)
instrumental	ընկերով (ənkerov)	ընկերներով (ənkernerov)
	definite forms
nominative	ընկերը/ընկերն (ənkerə/ənkern)	ընկերները/ընկերներն (ənkernerə/ənkernern)
dative	ընկերոջը/ընկերոջն (ənkeroǰə/ənkeroǰn)	ընկերներուն (ənkernerun)
ablative	ընկերէն (ənkerēn)	ընկերներէն (ənkernerēn)
instrumental	ընկերովը/ընկերովն (ənkerovə/ənkerovn)	ընկերներովը/ընկերներովն (ənkernerovə/ənkernerovn)
	1st person possessive forms (my)
nominative	ընկերս (ənkers)	ընկերներս (ənkerners)
dative	ընկերոջս (ənkeroǰs)	ընկերներուս (ənkernerus)
ablative	ընկերէս (ənkerēs)	ընկերներէս (ənkernerēs)
instrumental	ընկերովս (ənkerovs)	ընկերներովս (ənkernerovs)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	ընկերդ (ənkerd)	ընկերներդ (ənkernerd)
dative	ընկերոջդ (ənkeroǰd)	ընկերներուդ (ənkernerud)
ablative	ընկերէդ (ənkerēd)	ընկերներէդ (ənkernerēd)
instrumental	ընկերովդ (ənkerovd)	ընկերներովդ (ənkernerovd)

Derived terms

• գործընկեր (gorcənker)
• դասընկեր (dasənker)
• ընկերական (ənkerakan)
• ընկերուհի (ənkeruhi)
• ճաշակին ընկեր չկա (čašakin ənker čʻka)

 

Old Armenian

Alternative forms

• ընգեր (ənger)

Etymology

From ընդ (ənd) +‎ կեր (ker), so literally "with-eater, messmate, table companion". For the formation compare Gothic 𐌲𐌰𐌷𐌻𐌰𐌹𐌱𐌰 (gahlaiba) and Latin compāniō (English companion). It is possible that the Armenian word was modeled on Latin (from Roman armies in Armenia).

Noun

ընկեր • (ənker)

1. friend, companion

   չի՛ք իմ ընկեր ― čʻíkʻ im ənker ― I am peerless, I have no equal

   ընկեր զընկեր, այր զընկեր ― ənker zənker, ayr zənker ― one to another, mutually

   երդուան այր ընկերի իւրում ― erduan ayr ənkeri iwrum ― they bound themselves by mutual oath

Declension

i-a-type

	singular		plural
nominative	ընկեր (ənker)		ընկերք (ənkerkʻ)
genitive	ընկերի (ənkeri)		ընկերաց (ənkeracʻ)
dative	ընկերի (ənkeri)		ընկերաց (ənkeracʻ)
accusative	ընկեր (ənker)		ընկերս (ənkers)
ablative	ընկերէ (ənkerē)		ընկերաց (ənkeracʻ)
instrumental	ընկերաւ (ənkeraw)		ընկերաւք = ընկերօք (ənkerawkʻ = ənkerōkʻ)
locative	ընկերի (ənkeri)		ընկերս (ənkers)

Derived terms

• անընկեր (anənker)
• անընկերասէր (anənkerasēr)
• անընկերելի (anənkereli)
• ընկերաբար (ənkerabar)
• ընկերադաւ (ənkeradaw)
• ընկերակից (ənkerakicʻ)
• ընկերակցիմ (ənkerakcʻim)
• ընկերակցութիւն (ənkerakcʻutʻiwn)
• ընկերահաշտիք (ənkerahaštikʻ)
• ընկերահաշտք (ənkerahaštkʻ)
• ընկերահեղձոյց (ənkerahełjoycʻ)
• ընկերանամ (ənkeranam)
• ընկերանի (ənkerani)
• ընկերասէր (ənkerasēr)
• ընկերատեաց (ənkerateacʻ)
• ընկերաւոր (ənkerawor)
• ընկերեմ (ənkerem)
• ընկերհաշտութիւն (ənkerhaštutʻiwn)
• ընկերշակեմ (ənkeršakem)
• ընկերութիւն (ənkerutʻiwn)
• ընկերսիրական (ənkersirakan)
• ընկերսիրութիւն (ənkersirutʻiwn)
• հաշուընկեր (hašuənker)
• հաւանընկեր (hawanənker)

 

Descendants

• Armenian: ընկեր (ənker)

References

• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “ընկեր”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “ընկեր”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Fortson, Benjamin W. (2010) Indo-European Language and Culture: An Introduction, second edition, Oxford: Blackwell, page 392
• Petrosean, Matatʻeay (1879) “ընկեր”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy