Jump to content

ćma

From Wiktionary, the free dictionary
See also: ćmą, cma, CMA, C.M.A., and CMa

Old Polish

[edit]

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE) /t͡ɕma/
  • IPA(key): (15th CE) /t͡ɕma/

Etymology 1

[edit]

    Inherited from Proto-Slavic *tьmà (darkness). First attested in the 14th century.

    Noun

    [edit]

    ćma f

    1. (attested in Lesser Poland) darkness
      • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[1], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 10, 2:
        Grzesznicy... nagotowali sø strzali swoie w tule, iszbichø strzelali we czmach ymaiøcze prawa sercza
        [Grzesznicy... nagotowali są strzały swoje w tule, iżbychą strzelali we ćmach imające prawa sierca]
      • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[2], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 17, 13:
        Poloszil iest czmi szirokoscz swoiø, w okrødze iego stan iego, woda czemna w obloczech powetrznich
        [Położył jest ćmy szyrokość swoję, w okrędze jego stan jego, woda ciemna w obłocech powietrznych]
      • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[3], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 17, 31:
        Bo ti osweczasz sweczø moiø, gospodne, bosze moy, oswecy czmy moie
        [Bo ty oświecasz świecę moję, Gospodnie; Boże moj, oświeci ćmy moje!]
      • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[4], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 54, 5:
        Boiazn y drszene prziszly sø na mø y pocrili sø me czmi
        [Bojaźń i drżenie przyszli są na mię i pokryli są mie ćmy]
      • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[5], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 87, 13:
        Azali poznani bødø we czmach dziwi twoie?
        [Azali poznani będą we ćmach dziwy twoje?]
      • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[6], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 90, 6:
        Ne *bodzesz se bacz... od potrzebyzny chodzøczey we czmach
        [Nie będziesz sie bać od strachu nocnego, od strzały latającej we dnie, od potrzebizny chodzącej we ćmach]
      • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[7], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 103, 21:
        Poloszyl yes tczmy y vczynyla sø nocz, w nyey przechodzycz bødø wszelka zwyerzøta lesnaa
        [Położył jeś ćmy i uczyniła się noc, w niej przechodzić będą wszelka źwierzęta leśna]
      • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[8], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 104, 27:
        Posial tczmy y zachmvrzyl
        [Posiał ćmy i zachmurzył]
      • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[9], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 138, 10:
        Snadz *czymy podepczø mø
        [Snadź ćmy podepczą mię]
      • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[10], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 138, 11:
        Ysze czmy ne oczeneny bødø ot czebe
        [Iże ćmy nie ocienieny będą ot ciebie]
      • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[11], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], page Ann 14:
        Nemylosczywy we czmach zamylknø
        [Niemiłościwi we ćmach zamilkną]
      • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[12], 1, 2:
        Alye szemya bila... proszna a czmi bili na twarzy przepaszczy
        [Ale ziemia była... prozna a ćmy były na twarzy przepaści]
      • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[13], 1, 4:
        A vszrzal bog szwyatloszcz, ysze gest dobra y roszdzelyl szwyatloszcz ode czmi
        [A uźrzał Bog światłość, iże jest dobra i rozdzielił światłość ode ćmy]
      • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[14], 1, 5:
        Nazwal gestszwyatloszcz dnyem, a czmi noczø
        [Nazwał jest światłość dniem, a ćmy nocą]
      • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[15], 1, 18:
        Uczynyl bog... gwyazdi..., abi... wlodly dnyem y noczø a szwyatlo rozdzelaly se czmø
        [Uczynił Bog... gwiazdy..., aby... włodły dniem i nocą, a światło rozdzielały se ćmą]
      • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[16], 15, 17:
        A gdisz bilo slunce za gorø zaslo y vczyny szyø mrokowa czma
        [A gdyż było słuńce za gorę zaszło i uczyni się mrokowa ćma]
      • 1930 [c. 1455], “Tob”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[17], 5, 12:
        Ktora radoscz mnye moze bicz, gen we czmach syedzø, a swyatla nyebyeskego nye wydzø
        [Ktora radość mnie może być, jen we ćmach siedzą, a światła niebieskiego nie widzą]
      • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[18], page 622:
        Myedzy ymy bądącz oslyepyl ych oczy, ysch go nye posnaly, a tez ysch ssą yego nye poznaly, nye byla vyna v them, czvsch aby omaczmye s nymy movyl, bo... svycze, pochodnye, latarnye myely, aze ve vschem ogrodzye czmy nye bylo
        [Miedzy imi będąc oślepił ich oczy, iż go nie poznali. A też iż są jego nie poznali, nie była wina w tem, czusz aby omacmie s nimi mowił; bo... świce, pochodnie i latarnie mieli, aże we wszem ogrodzie ćmy nie było]
      1. (hapax legomenon) The meaning of this term is uncertain.
        • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 36:
          V yątrz[ey]nyeyschem, w czmye in vigilia matutina
          [W jutrznieszjem w ćmie in vigilia matutina]
      2. cloud; fog
        • 1880-1894 [XV p. pr.], Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności[19], volume I, page 301:
          Ingressusque Moyses in medium nebule, czmy, ascendit in montem
          [Ingressusque Moyses in medium nebule, ćmy, ascendit in montem]
        • 1874-1891 [1444], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[20], [21], [22], volume XXIII, page 307:
          Czma caligo
          [Ćma caligo]
      3. prison
        • 1930 [c. 1455], “Is”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[23], 49, 9:
          Abi rzekl tym, kto[rzy] w iøczstwye sø: winydzcye, gys to we czmach sø: zyaw[cie] syø
          [Aby rzekł tym, kto[rzy] w jęcstwie są: wynidźcie, [a tym], jiż to we ćmach są, zjaw[cie] się]
        • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[24], page 490:
          Sługę nieużytecznego wrzucicie vyeczny wnątrzne
          [Sługę nieużytecz­nego wrzucicie we czmy wnątrzne]
      4. (attested in Lesser Poland, Masovia, figuratively) darkness
        ćma śmiercidarkness of death
        • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[25], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 81, 5:
          Ne wedzeli sø ani rozumeli, we czmach chodzø
          [Nie wiedzieli są ani rozumieli, we ćmach chodzą]
        • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[26], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 111, 4:
          Weszla gest we czmach swatloscz prawym
          [Weszła jest we ćmach światłość prawym]
        • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[27], page 238:
          Światłość przyszła na ten świat, a ludzie miłowali więcej ćmy niż światłości boskie
          [Światłość przyszła na ten świat, a ludzie miłowali więcej ćmy niż światłości boskie]
        • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[28], page 280:
          Będzieli serce twoje, które jest w tobie, ćmami, ty istne ćmy tako wielikie będą?
          [Będzieli serce twoje, które jest w tobie, ćmami, ty istne ćmy kako wielikie będą?]
        • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[29], page 312:
          Czosz ya vam movye wy czmye, przepovyedayczye na szvyeczye
          [Coż ja wam mowię we ćmie, przepowiedajcie na świecie]
        • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[30], page 632:
          Droga grzesznych ćma, a nie widzą, gdzie idą
          [Droga grzesznych ćma, a nie widzą, gdzie idą]
        • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[31], page 650:
          Yze mocz vascha, ktorasczye szye przeczyv svyatlosczy bronno przybraly albo przypravyly, yest ve czmach
          [Iże moc wasza, ktorąście sie przeciw światłości bronno przybrali albo przyprawili, jest we ćmach]
        • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[32], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 87, 6:
          Poloszili sø mne w iezerze niszszem we czmach y w czemnosci smerczi
          [Położyli są mnie w jezierze niższem, we ćmach i w ciemności śmierci]
        • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[33], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 106, 10:
          Sedzøcz we *czmøch y w czenv smerczy
          [Siedząc we ćmoch i w cieniu śmierci]
        • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[34], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 106, 14:
          Wywodl ye ze czmy y z czena smerczy y przekowy gych zlamal
          [Wywiodł je ze ćmy i z cienia śmierci, i przekowy jich złamał]
        • 1928 [End of the fifteenth century], Jan Janów, editor, Zespół ewangelijny Biblioteki Ordynacji Zamoyskich nr 1116, Warsaw, page 291:
          Oszvyeczycz thy, chtorzy w czyemnoszczyach y ve czmye szmyerczy szyedza
          [Oświecić ty, chtorzy w ciemnościach i we ćmie śmierci]
      5. (hapax legomenon) hell
        • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[35], page 779:
          Yze bog vschechmogączy... vymvye s moczy czyem y przylacza kv krolevstw syna myloszyerdzya
          [Iże Bog wszechmogący... wymuje s mocy ciem i przyłącza ku krolewstwu syna miłosierdzia]
    2. (attested in Lesser Poland, hapax legomenon) shadow
      • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[36], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 79, 11:
        Winniczø z Egipta przenosl ies... Pocrila iest gori czma iey
        [Winnicę z Ejipta przeniosł jeś... Pokryła jest gory ćma jej]
      1. (attested in Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca, hapax legomenon) covering (that which covers something)
        • 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski[37], Krakow, Brodnia, page 144b:
          Swyanti angele boszi, twimy modlitwamy pode czmø skrzidl mylosierdza twego zascziczi mye
          [Święty anjele boży, twymi modlitwami pode ćmą skrzydł miłosierdzia twego zaszczyci mie]
    Descendants
    [edit]
    • Polish: ćma
    • Silesian: ćma

    Etymology 2

    [edit]

    Inherited from Proto-Slavic *tьma (myriad). First attested in 1437.

    Noun

    [edit]

    ćma f

    1. (attested in Sieradz-Łęczyca, Greater Poland) great multitude, host; legion
      • 1877-1881 [1437], Władysław Wisłocki, editor, Katalog rękopisów Biblioteki Uniwersytetu Jagiellońskiego, number 228, page 87:
        Czma legio
        [Ćma legio]
      • 1874-1891 [1462], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[38], [39], [40], volume XXV, page 270:
        Czem legiones angelorum
        [Ciem legiones angelorum]
      • 1885-2024 [1463], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne[41], volume V, page 12:
        Czma legio
        [Ćma legio]
      • 1874-1891 [1466], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[42], [43], [44], volume XXII, Łęczyca, page 26:
        Czma, zastąpy legiones
        [Ćma, zastępy legiones]
      • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 120:
        Czma anyolow legio
        [Ćma aniołow legio]
      • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 120:
        Czma legio
        [Ćma legio]
      • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[45], page 218:
        O czmach albo o zastapye zlych duchow, ktore Iesus vyrzvczyl z yednego czlovyeka
        [O ćmach albo o zastępie złych duchow, ktore Jesus wyrzucił z jednego człowieka]
      • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[46], page 290:
        O czmach albo o zastepyech zlych duchow, ktore Iesus vyrzvczyl z yednego czlovyeka
        [O ćmach albo o zastępiech złych duchow, ktore Jesus wyrzucił z jednego człowieka]
      • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[47], page 291:
        Jesus rzekł k nim: tako wam mówią? Odpowiedzieli: legio, jakoby rzekł: ćma nasze imię, iże nas jest sześćdziesiąt a sześć tysięcy i sześćset zeszło sie złych duchów
        [Jesus rzekł k nim: kako wam mówią? Odpowiedzieli: legio, jakoby rzekł: ćma nasze imię, iże nas jest sześćdziesiąt a sześć tysięcy i sześćset zeszło sie złych duchów]
      • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[48], page 641:
        Kyedysby yeden anyol czaszv krola Davyda gednego dnya zabyl ossm thyszyączy mazow bronnych, a czos by vczynyla dvanascze czem anyolow?
        [Kiedyżby jeden anjoł czasu krola Dawida jednego dnia zabił ośm tysięcy mężow bronnych, a coż by uczyniła dwanaście ciem anjołow?]
      • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[49], page 642:
        Dwanaście ciem aniołów są siedm tysięcy dziewięćkroć sto dziewięćdziesiąt i dwa anioły, bo każda ćma jest sześć tysięcy sześćset sześćdziesięć i sześć aniołow
        [Dwanaście ciem aniołów są siedm tysięcy dziewięćkroć sto dziewięćdziesiąt i dwa anioły, bo każda ćma jest sześć tysięcy sześćset sześćdziesięć i sześć aniołow]
      • 1463, Wokabularz petersburski VII, Cesarskiej Biblioteki Publicznej w Petersburgu, sygn. Lat.Q.ch.I.100, page 12:
        Legio czma
        [Legio ćma]
      • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 74r:
        Legio est magna congregatio hominum; Versus: milia sex legio sex centum sex decies sex czma continens in se 6666
        [Legio est magna congregatio hominum; Versus: milia sex legio sex centum sex decies sex ćma continens in se 6666]
      • 1876-1929 [c. 1500], Vatroslav Jagić, editor, Archiv für slavische Philologie[50], volume X, Trzemeszno, page 380:
        Czma legio, czmy legiones
        [Ćma legio, ćmy legiones]
      1. (hapax legomenon) multitude
        • 1874-1891 [XV med.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[51], [52], [53], volume XXIV, page 372:
          Czima minarum mille
          [Ćma minarum mille]

    References

    [edit]
    • Boryś, Wiesław (2005) “ćma”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
    • Mańczak, Witold (2017) “ćma”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
    • Bańkowski, Andrzej (2000) “ćma”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
    • Sławski, Franciszek (1958-1965) “ćma”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
    • Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “ćma”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego [A Didactic, Historical, Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), →ISBN
    • K. Nitsch, editor (1955), “ćma”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 437
    • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “ćma”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
    • Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “ćma”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
    • Wanda Decyk-Zięba, Krystyna Długosz-Kurczabowa, Stanisław Dubisz, Zygmunt Gałecki, Justyna Garczyńska, Halina Karaś, Alina Kępińska, Anna Pasoń, Izabela Stąpor, Barbara Taras, Izabela Winiarska-Górska (2008) “ćma”, in Wanda Decyk-Zięba, Stanisław Dubisz, editors, Glosariusz staropolski - dydaktyczny słownik etymologiczny [Old Polish Glossary - Didactic Etymological Dictionary] (in Polish), Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, →ISBN, page 26

    Polish

    [edit]
    Polish Wikipedia has an article on:
    Wikipedia pl

    Pronunciation

    [edit]
     
    • Audio:(file)
    • Rhymes: -a
    • Syllabification: ćma

    Etymology 1

    [edit]

      Inherited from Old Polish ćma. The "moth" sense, apparently unattested in Old Polish, appears to be a semantic extension of the "darkness" sense, due to moths being nocturnal creatures with generally dark coloration.

      Noun

      [edit]

      ćma f

      1. moth
      2. (archaic or dialectal, Żywiec) darkness
      3. (literary) swarm, crowd
      4. (criminal slang) prostitute
      Declension
      [edit]
      Derived terms
      [edit]

      See also

      [edit]

      Etymology 2

      [edit]

      See the etymology of the corresponding lemma form.

      Adjective

      [edit]

      ćma

      1. feminine nominative/vocative singular of ćmy

      Further reading

      [edit]
      • ćma in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
      • ćma in Polish dictionaries at PWN
      • Leon Rzeszowski (1891) “ćma”, in “Spis wyrazów ludowych z okolic Żywca”, in Sprawozdania Komisyi Językowej Akademii Umiejętności, volume 4, Krakow: Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, page 354

      Silesian

      [edit]

      Etymology

      [edit]

        Inherited from Old Polish ćma.

        Pronunciation

        [edit]
        • IPA(key): /ˈt͡ɕma/
        • Audio:(file)
        • Rhymes: -a
        • Syllabification: ćma

        Noun

        [edit]

        ćma f

        1. darkness

        Further reading

        [edit]
        • ćma in silling.org
        • Barbara Podgórska, Adam Podgóski (2008) “ćma”, in Słownik gwar śląskich [A dictionary of Silesian dialects] (in Polish), Katowice: Wydawnictwo KOS, →ISBN, page 66