ćma

See also: ćmą, cma, CMA, C.M.A., and CMa

Old Polish

Pronunciation

IPA^(key): (10^th–15^th CE) /t͡ɕma/
IPA^(key): (15^th CE) /t͡ɕma/

Etymology 1

Etymology tree

Proto-Indo-European *temH-

Proto-Balto-Slavic *tímāˀ

Proto-Slavic *tьma

Old Polish ćma

Inherited from Proto-Slavic *tьmà (“darkness”). First attested in the 14th century.

Noun

ćma f

(attested in Lesser Poland) darkness
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[1], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 10, 2:
  Grzesznicy... nagotowali sø strzali swoie w tule, iszbichø strzelali we czmach ymaiøcze prawa sercza
  [Grzesznicy... nagotowali są strzały swoje w tule, iżbychą strzelali we ćmach imające prawa sierca]
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[2], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 17, 13:
  Poloszil iest czmi szirokoscz swoiø, w okrødze iego stan iego, woda czemna w obloczech powetrznich
  [Położył jest ćmy szyrokość swoję, w okrędze jego stan jego, woda ciemna w obłocech powietrznych]
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[3], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 17, 31:
  Bo ti osweczasz sweczø moiø, gospodne, bosze moy, oswecy czmy moie
  [Bo ty oświecasz świecę moję, Gospodnie; Boże moj, oświeci ćmy moje!]
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[4], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 54, 5:
  Boiazn y drszene prziszly sø na mø y pocrili sø me czmi
  [Bojaźń i drżenie przyszli są na mię i pokryli są mie ćmy]
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[5], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 87, 13:
  Azali poznani bødø we czmach dziwi twoie?
  [Azali poznani będą we ćmach dziwy twoje?]
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[6], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 90, 6:
  Ne *bodzesz se bacz... od potrzebyzny chodzøczey we czmach
  [Nie będziesz sie bać od strachu nocnego, od strzały latającej we dnie, od potrzebizny chodzącej we ćmach]
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[7], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 103, 21:
  Poloszyl yes tczmy y vczynyla sø nocz, w nyey przechodzycz bødø wszelka zwyerzøta lesnaa
  [Położył jeś ćmy i uczyniła się noc, w niej przechodzić będą wszelka źwierzęta leśna]
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[8], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 104, 27:
  Posial tczmy y zachmvrzyl
  [Posiał ćmy i zachmurzył]
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[9], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 138, 10:
  Snadz *czymy podepczø mø
  [Snadź ćmy podepczą mię]
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[10], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 138, 11:
  Ysze czmy ne oczeneny bødø ot czebe
  [Iże ćmy nie ocienieny będą ot ciebie]
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[11], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], page Ann 14:
  Nemylosczywy we czmach zamylknø
  [Niemiłościwi we ćmach zamilkną]
- 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[12], 1, 2:
  Alye szemya bila... proszna a czmi bili na twarzy przepaszczy
  [Ale ziemia była... prozna a ćmy były na twarzy przepaści]
- 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[13], 1, 4:
  A vszrzal bog szwyatloszcz, ysze gest dobra y roszdzelyl szwyatloszcz ode czmi
  [A uźrzał Bog światłość, iże jest dobra i rozdzielił światłość ode ćmy]
- 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[14], 1, 5:
  Nazwal gestszwyatloszcz dnyem, a czmi noczø
  [Nazwał jest światłość dniem, a ćmy nocą]
- 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[15], 1, 18:
  Uczynyl bog... gwyazdi..., abi... wlodly dnyem y noczø a szwyatlo rozdzelaly se czmø
  [Uczynił Bog... gwiazdy..., aby... włodły dniem i nocą, a światło rozdzielały se ćmą]
- 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[16], 15, 17:
  A gdisz bilo slunce za gorø zaslo y vczyny szyø mrokowa czma
  [A gdyż było słuńce za gorę zaszło i uczyni się mrokowa ćma]
- 1930 [c. 1455], “Tob”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[17], 5, 12:
  Ktora radoscz mnye moze bicz, gen we czmach syedzø, a swyatla nyebyeskego nye wydzø
  [Ktora radość mnie może być, jen we ćmach siedzą, a światła niebieskiego nie widzą]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[18], page 622:
  Myedzy ymy bądącz oslyepyl ych oczy, ysch go nye posnaly, a tez ysch ssą yego nye poznaly, nye byla vyna v them, czvsch aby omaczmye s nymy movyl, bo... svycze, pochodnye, latarnye myely, aze ve vschem ogrodzye czmy nye bylo
  [Miedzy imi będąc oślepił ich oczy, iż go nie poznali. A też iż są jego nie poznali, nie była wina w tem, czusz aby omacmie s nimi mowił; bo... świce, pochodnie i latarnie mieli, aże we wszem ogrodzie ćmy nie było]
1. (hapax legomenon) The meaning of this term is uncertain.
  - 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 36:
    V yątrz[ey]nyeyschem, w czmye in vigilia matutina
    [W jutrznieszjem w ćmie in vigilia matutina]
2. cloud; fog
  - 1880-1894 [XV p. pr.], Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności‎^[19], volume I, page 301:
    Ingressusque Moyses in medium nebule, czmy, ascendit in montem
    [Ingressusque Moyses in medium nebule, ćmy, ascendit in montem]
  - 1874-1891 [1444], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[20], [21], [22]}, volume XXIII, page 307:
    Czma caligo
    [Ćma caligo]
3. prison
  - 1930 [c. 1455], “Is”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[23], 49, 9:
    Abi rzekl tym, kto[rzy] w iøczstwye sø: winydzcye, gys to we czmach sø: zyaw[cie] syø
    [Aby rzekł tym, kto[rzy] w jęcstwie są: wynidźcie, [a tym], jiż to we ćmach są, zjaw[cie] się]
  - Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[24], page 490:
    Sługę nieużytecznego wrzucicie vyeczny wnątrzne
    [Sługę nieużytecznego wrzucicie we czmy wnątrzne]
4. (attested in Lesser Poland, Masovia, figuratively) darkness
  ćma śmierci ― darkness of death
  - 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[25], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 81, 5:
    Ne wedzeli sø ani rozumeli, we czmach chodzø
    [Nie wiedzieli są ani rozumieli, we ćmach chodzą]
  - 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[26], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 111, 4:
    Weszla gest we czmach swatloscz prawym
    [Weszła jest we ćmach światłość prawym]
  - Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[27], page 238:
    Światłość przyszła na ten świat, a ludzie miłowali więcej ćmy niż światłości boskie
    [Światłość przyszła na ten świat, a ludzie miłowali więcej ćmy niż światłości boskie]
  - Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[28], page 280:
    Będzieli serce twoje, które jest w tobie, ćmami, ty istne ćmy tako wielikie będą?
    [Będzieli serce twoje, które jest w tobie, ćmami, ty istne ćmy kako wielikie będą?]
  - Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[29], page 312:
    Czosz ya vam movye wy czmye, przepovyedayczye na szvyeczye
    [Coż ja wam mowię we ćmie, przepowiedajcie na świecie]
  - Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[30], page 632:
    Droga grzesznych ćma, a nie widzą, gdzie idą
    [Droga grzesznych ćma, a nie widzą, gdzie idą]
  - Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[31], page 650:
    Yze mocz vascha, ktorasczye szye przeczyv svyatlosczy bronno przybraly albo przypravyly, yest ve czmach
    [Iże moc wasza, ktorąście sie przeciw światłości bronno przybrali albo przyprawili, jest we ćmach]
  - 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[32], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 87, 6:
    Poloszili sø mne w iezerze niszszem we czmach y w czemnosci smerczi
    [Położyli są mnie w jezierze niższem, we ćmach i w ciemności śmierci]
  - 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[33], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 106, 10:
    Sedzøcz we *czmøch y w czenv smerczy
    [Siedząc we ćmoch i w cieniu śmierci]
  - 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[34], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 106, 14:
    Wywodl ye ze czmy y z czena smerczy y przekowy gych zlamal
    [Wywiodł je ze ćmy i z cienia śmierci, i przekowy jich złamał]
  - 1928 [End of the fifteenth century], Jan Janów, editor, Zespół ewangelijny Biblioteki Ordynacji Zamoyskich nr 1116, Warsaw, page 291:
    Oszvyeczycz thy, chtorzy w czyemnoszczyach y ve czmye szmyerczy szyedza
    [Oświecić ty, chtorzy w ciemnościach i we ćmie śmierci]
5. (hapax legomenon) hell
  - Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[35], page 779:
    Yze bog vschechmogączy... vymvye s moczy czyem y przylacza kv krolevstw syna myloszyerdzya
    [Iże Bog wszechmogący... wymuje s mocy ciem i przyłącza ku krolewstwu syna miłosierdzia]
(attested in Lesser Poland, hapax legomenon) shadow
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[36], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 79, 11:
  Winniczø z Egipta przenosl ies... Pocrila iest gori czma iey
  [Winnicę z Ejipta przeniosł jeś... Pokryła jest gory ćma jej]
1. (attested in Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca, hapax legomenon) covering (that which covers something)
  - 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski‎^[37], Krakow, Brodnia, page 144b:
    Swyanti angele boszi, twimy modlitwamy pode czmø skrzidl mylosierdza twego zascziczi mye
    [Święty anjele boży, twymi modlitwami pode ćmą skrzydł miłosierdzia twego zaszczyci mie]

Descendants

Polish: ćma
Silesian: ćma

Etymology 2

Inherited from Proto-Slavic *tьma (“myriad”). First attested in 1437.

Noun

ćma f

(attested in Sieradz-Łęczyca, Greater Poland) great multitude, host; legion
- 1877-1881 [1437], Władysław Wisłocki, editor, Katalog rękopisów Biblioteki Uniwersytetu Jagiellońskiego, number 228, page 87:
  Czma legio
  [Ćma legio]
- 1874-1891 [1462], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[38], [39], [40]}, volume XXV, page 270:
  Czem legiones angelorum
  [Ciem legiones angelorum]
- 1885-2024 [1463], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎^[41], volume V, page 12:
  Czma legio
  [Ćma legio]
- 1874-1891 [1466], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[42], [43], [44]}, volume XXII, Łęczyca, page 26:
  Czma, zastąpy legiones
  [Ćma, zastępy legiones]
- 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 120:
  Czma anyolow legio
  [Ćma aniołow legio]
- 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 120:
  Czma legio
  [Ćma legio]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[45], page 218:
  O czmach albo o zastapye zlych duchow, ktore Iesus vyrzvczyl z yednego czlovyeka
  [O ćmach albo o zastępie złych duchow, ktore Jesus wyrzucił z jednego człowieka]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[46], page 290:
  O czmach albo o zastepyech zlych duchow, ktore Iesus vyrzvczyl z yednego czlovyeka
  [O ćmach albo o zastępiech złych duchow, ktore Jesus wyrzucił z jednego człowieka]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[47], page 291:
  Jesus rzekł k nim: tako wam mówią? Odpowiedzieli: legio, jakoby rzekł: ćma nasze imię, iże nas jest sześćdziesiąt a sześć tysięcy i sześćset zeszło sie złych duchów
  [Jesus rzekł k nim: kako wam mówią? Odpowiedzieli: legio, jakoby rzekł: ćma nasze imię, iże nas jest sześćdziesiąt a sześć tysięcy i sześćset zeszło sie złych duchów]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[48], page 641:
  Kyedysby yeden anyol czaszv krola Davyda gednego dnya zabyl ossm thyszyączy mazow bronnych, a czos by vczynyla dvanascze czem anyolow?
  [Kiedyżby jeden anjoł czasu krola Dawida jednego dnia zabił ośm tysięcy mężow bronnych, a coż by uczyniła dwanaście ciem anjołow?]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[49], page 642:
  Dwanaście ciem aniołów są siedm tysięcy dziewięćkroć sto dziewięćdziesiąt i dwa anioły, bo każda ćma jest sześć tysięcy sześćset sześćdziesięć i sześć aniołow
  [Dwanaście ciem aniołów są siedm tysięcy dziewięćkroć sto dziewięćdziesiąt i dwa anioły, bo każda ćma jest sześć tysięcy sześćset sześćdziesięć i sześć aniołow]
- 1463, Wokabularz petersburski VII, Cesarskiej Biblioteki Publicznej w Petersburgu, sygn. Lat.Q.ch.I.100, page 12:
  Legio czma
  [Legio ćma]
- c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 74r:
  Legio est magna congregatio hominum; Versus: milia sex legio sex centum sex decies sex czma continens in se 6666
  [Legio est magna congregatio hominum; Versus: milia sex legio sex centum sex decies sex ćma continens in se 6666]
- 1876-1929 [c. 1500], Vatroslav Jagić, editor, Archiv für slavische Philologie‎^[50], volume X, Trzemeszno, page 380:
  Czma legio, czmy legiones
  [Ćma legio, ćmy legiones]
1. (hapax legomenon) multitude
  - 1874-1891 [XV med.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[51], [52], [53]}, volume XXIV, page 372:
    Czima minarum mille
    [Ćma minarum mille]

References

Boryś, Wiesław (2005) “ćma”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
Mańczak, Witold (2017) “ćma”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
Bańkowski, Andrzej (2000) “ćma”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
Sławski, Franciszek (1958-1965) “ćma”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “ćma”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego [A Didactic, Historical, Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), →ISBN
K. Nitsch, editor (1955), “ćma”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 437
B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “ćma”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “ćma”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Wanda Decyk-Zięba, Krystyna Długosz-Kurczabowa, Stanisław Dubisz, Zygmunt Gałecki, Justyna Garczyńska, Halina Karaś, Alina Kępińska, Anna Pasoń, Izabela Stąpor, Barbara Taras, Izabela Winiarska-Górska (2008) “ćma”, in Wanda Decyk-Zięba, Stanisław Dubisz, editors, Glosariusz staropolski - dydaktyczny słownik etymologiczny [Old Polish Glossary - Didactic Etymological Dictionary] (in Polish), Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, →ISBN, page 26

Polish

Polish Wikipedia has an article on:

ćma

Wikipedia ^pl

Pronunciation

IPA^(key): /ˈt͡ɕma/

(Lesser Poland):
- (Goral):
  - (Żywiec) IPA^(key): /ˈt͡ɕma/

Audio: (file)
Rhymes: -a
Syllabification: ćma

Etymology 1

Etymology tree

Proto-Indo-European *temH-

Proto-Balto-Slavic *tímāˀ

Proto-Slavic *tьma

Old Polish ćma

Polish ćma

Inherited from Old Polish ćma. The "moth" sense, apparently unattested in Old Polish, appears to be a semantic extension of the "darkness" sense, due to moths being nocturnal creatures with generally dark coloration.

Noun

ćma f

Declension

Declension of ćma

	singular	plural
nominative	ćma	ćmy
genitive	ćmy	ciem
dative	ćmie	ćmom
accusative	ćmę	ćmy
instrumental	ćmą	ćmami
locative	ćmie	ćmach
vocative	ćmo	ćmy

Derived terms

nouns

ćma barowa

Etymology 2

See the etymology of the corresponding lemma form.

Adjective

ćma

feminine nominative/vocative singular of ćmy

Silesian

Etymology

Etymology tree

Proto-Indo-European *temH-

Proto-Balto-Slavic *tímāˀ

Proto-Slavic *tьma

Silesian ćma

Inherited from Old Polish ćma.

Pronunciation

IPA^(key): /ˈt͡ɕma/
Audio: (file)
Rhymes: -a
Syllabification: ćma

Noun

ćma f

darkness

ćma

Old Polish

Pronunciation

Etymology 1

Noun

Descendants

Etymology 2

Noun

References

Polish

Pronunciation

Etymology 1

Noun

Declension

Derived terms

See also

Etymology 2

Adjective

Further reading

Silesian

Etymology

Pronunciation

Noun

Further reading