түгел

Bashkir

Etymology

From Proto-Turkic *tegül (“is not”).

Cognate with Old Turkic [script needed] (tügül, “is not; not only”) (in Kul Tigin inscription); Karakhanid [script needed] (tegül, “is not”); Kazakh түгіл (tügıl), Kyrgyz түгүл (tügül), Kumyk тюгюл (tügül), Karachay-Balkar тюл (tül), Turkish değil (“is not”).

Pronunciation

• IPA^(key): [ˈtɵ.ɡɪ̞l], [tɵ.ˈɡɪ̞l]
• Hyphenation: тү‧гел

Predicative

түгел • (tügel)

1. be not

   Ҡәнәғәт түгелһең икән — үҙ һүҙеңде әйт, тәңҡитлә, фекер алыш.

   Qənəğət tügelheñ ikən — üź hüźeñde əyt, təñqitlə, feker alış.

   If you are not content — (then) give your comment, criticize, exchange opinions.

   Баҡтиһәң, кеше беҙ күреп белгән материаль тән генә түгел икән.

   Baqtihəñ, keşe beź kürep belgən materialʹ tən genə tügel ikən.

   As it emerges, a human is not only the material body that we see and know.

2. is not ..., but (rather) is ...

   Был һүҙем үләң түгел — бер нәсихәт.

   Bıl hüźem üləñ tügel — ber nəsixət.

   This speech of mine is not a song, but an edification.

   (Aqmulla)

   Былар ябай сәскә түгел, дарыу үләндәре.

   Bılar yabay səskə tügel, darıw üləndəre.

   these are not simple flowers, but medicinal herbs.

Conjunction

түгел • (tügel)

1. (typically preceded by ғына/генә) not (only), but (also)

   Кешене атай-әсәй генә түгел, мөхит тә тәрбиәләй.

   Keşene atay-əsəy genə tügel, möxit tə tərbiələy.

   It not only the parents, but also the environment that raises a person.

   Тап шундай берәҙәк эттәр ваҡ мал һәм ҡош-ҡорт өсөн генә түгел, кеше өсөн дә хәүефле.

   Tap şunday berəźək ettər vaq mal həm qoş-qort ösön genə tügel, keşe ösön də xəwefle.

   Exactly this type of stray dogs is dangerous not only to small cattle and poultry, but also to humans.

   Бөгөнгө көндә ҡул сәғәте ваҡытты ғына түгел, кешенең абруйын да күрһәтеп тора.

   Bögöngö köndə qul səğəte vaqıttı ğına tügel, keşeneñ abruyın da kürhətep tora.

   These days, a watch not only shows the time, but also the person's social status.

2. not (only), but (even); let alone

   Беҙҙең илебеҙҙә Интернет түгел, гәзит барып етмәгән, почтальон аяғы баҫмаған мөйөштәр бар һаман.

   Beźźeñ ilebeźźə İnternet tügel, gəzit barıp yetməgən, poçtalʹon ayağı baśmağan möyöştər bar haman.

   There are still locations in our country where newspapers do not reach, (where) postman's feet hasn't touched yet, let alone the Internet.

   Шартлау тулҡынына биш ҡатлы йорттарҙа быялалар ватылыу ғына түгел, хатта эске металл ишектәр ҙә емерелгән.

   Şartlaw tulqınına biş qatlı yorttarźa bıyalalar vatılıw ğına tügel, xatta eske metall işektər źə yemerelgən.

   (As a result of) the air blast wave, not only did window panes shatter in the 5-storeyed buildings, but even the internal metal doors were broken.

Kazakh

Alternative scripts
Arabic	تۇگەل
Cyrillic	түгел
Latin	tügel
Yañalif	tygel

Pronoun

түгел • (tügel)

1. all

Derived terms

• түгелдеу (tügeldeu)
• түгелдік (tügeldık)