երկն
Old Armenian
Etymology
The root is երկ- (erk-), from Proto-Indo-European *dwey- (“to fear”). For the sound change see երկու (erku).
Noun
երկն • (erkn)
- birth throes, birth pangs, labour pains
- երկունք ծննդկանի ― erkunkʻ cnndkani ― birth throes
- յերկունս լինել, յերկն հարկանիլ, ունել երկանց, պատել երկանց ― yerkuns linel, yerkn harkanil, unel erkancʻ, patel erkancʻ ― to be in labour, in the pangs of child-birth, to labour
- 5th century AD (disputed), Moses of Chorene, History of the Armenians, ch. 85-87 (Birth of Vahagn)
- Երկնէր երկին, երկնէր երկիր, երկնէր եւ ծովն ծիրանի.
- երկն ի ծովուն ունէր եւ զկարմրիկն եղեգնիկ.
- ընդ եղեգան փող ծուխ ելանէր, ընդ եղեգան փող բոց ելանէր.
- եւ ի բոցոյն վազէր խարտեաշ պատանեկիկ. նա հուր հեր ունէր,
- ապա թէ բոց ունէր մօրուս, եւ աչկունքն էին արեգակունք
- Erknēr erkin, erknēr erkir, erknēr ew covn cirani.
- erkn i covun unēr ew zkarmrikn ełegnik.
- ənd ełegan pʿoł cux elanēr, ənd ełegan pʿoł bocʿ elanēr.
- ew i bocʿoyn vazēr xarteaš patanekik. na hur her unēr,
- apa tʿē bocʿ unēr mōrus, ew ačʿkunkʿn ēin aregakunkʿ
- Parturient heaven, parturient earth, parturient also the crimson sea.
- In its labours lay in the sea also the carmine reed.
- Smoke rose from the reed, a flame rose from the reed.
- And from the flame, a red haired boy escaped. Hair he had of fire,
- also a beard he had of flame(s), and his eyes were suns.
- fear, grief, sorrow
Usage notes
- Mostly used in the plural.
- Should not be confused with երկ (erk, “work, labour”).
Declension
The template Template:xcl-noun-ն does not use the parameter(s):vow=onPlease see Module:checkparams for help with this warning.
n-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | երկն (erkn) | երկունք (erkunkʻ) | |
| genitive | երկան (erkan) | երկանց (erkancʻ) | |
| dative | երկան (erkan) | երկանց (erkancʻ) | |
| accusative | երկն (erkn) | երկունս (erkuns) | |
| ablative | երկանէ (erkanē) | երկանց (erkancʻ) | |
| instrumental | երկամբ (erkamb) | երկամբք (erkambkʻ) | |
| locative | երկան (erkan) | երկունս (erkuns) |
Derived terms
- ամէներկչոտ (amēnerkčʻot)
- աներկչոտութիւն (anerkčʻotutʻiwn)
- երկաշարութիւն (erkašarutʻiwn)
- երկեցուցանեմ (erkecʻucʻanem)
- երկնեմ (erknem)
- երկնիմ (erknim)
- երկնակից (erknakicʻ)
- երկնչիմ (erknčʻim)
- երկնչոտ (erknčʻot)
- երկնչոտութիւն (erknčʻotutʻiwn)
- երկուցանեմ (erkucʻanem)
- երկչոտ (erkčʻot)
- երկչոտիմ (erkčʻotim)
- երկչոտութիւն (erkčʻotutʻiwn)
Related terms
- երկիւղ (erkiwł)
Descendants
- Armenian: երկունք (erkunkʻ)
References
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “երկն”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “երկն”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 267